Birbiri ardı sıra gelen hem insani hem de politik felaketlerin sonucu olsa gerek bir çıkmazın içinde debelenip duruyoruz.

Son 10 yıla dönüp baktığımızda bugüne gelişimize sebep içimizi acıtan bir yıkım manzarasıyla göz göze geliriz.

İç siyasetteki güç devşirme hareketliliği, çözüm süreci, Suriye iç savaşıyla bölgede ortaya çıkan vekalet savaşları, hendek olayları, bombalı saldırılar, seçimler, 15 Temmuz darbe girişimi, kayyım atamaları, HDP ve FETÖ ağırlıklı tutuklamalar, liyakat, çoklu maaşlar, pazarıydı, alım gücüydü, dolarıydı, tarım, doğa vesair her şeyin içinde olduğu bir iç-dış meselelere odaklandırılan ağır bir süreç …

Pandemiydi, savaştı, içerisiydi, dışarısıydı, tutuklamalardı, yanlıştı, doğruydu derken alttan yukarıya doğru hissedilen bir buhran hali ve son on yılın ülkeye maddi manevi maliyeti…

Bir yönüyle on yıllık bir sürecin; aşil tendonunu zorlayan zor bir yükü var şimdi üzerimizde.

Gerek psikolojik ve gerekse ekonomik-toplumsal tüm yönleriyle tüm insanları etkileyen bu sürecin kazananı da kaybedeni de tüm toplum olarak bizleriz.

Ancak tüm karamsar tablo içinde ülkeye baktığımızda öyle bir toplumsal dinamik var ki; tüm bunların bir kısmı ile yıkılabilecek potansiyele rağmen gerek ekonomik, gerekse politik açıdan belini incitmiş ve ağır aksak da olsa yürüyen bir düzen var.

Bazen tüm bunlara rağmen nasıl ayaktayız? diye sorarım kendime.

Beklediğim cevabı Tarih ve Siyaset Bilimi üzerine çalışmalarıyla tanınan Hamit Bozarslan’ın “Bölücü ve birleştirici olarak şiddet”  başlıklı yazısında buldum.

Bozarslan bir yandan Türkiye’nin siyasi rejimi ile ve siyasi ve gündelik kültürüyle fazlaca iç içe geçmiş bir olgu olarak, toplumu ve siyaseti anlamak için temel bir şey haline geldiğini söylüyor ve dolayısıyla böyle temel bir tespit yapıyordu. Türkiye’de şiddetin sürekliliği üzerine; özellikle siyasal şiddet ilgi alanıydı.

Ama aynı zamanda, mesela bizim için çok şaşırtıcı bir tespit değil, aynı zamanda yazının ayırt edici yönü olarak şunu soruyor: Değişik anlarda kazandığı yoğunluğa rağmen, şiddetin Türkiye’de bazı güçlü kontrol mekanizmaları yoluyla sınırlanmış olduğu tespiti yapıyor.

Türkiye’de şiddetin (1975-80) yılları hariç Lübnan, Cezayir ya da Irak örneklerinde olduğu gibi, niteliksel bir sıçrayışla bir iç savaş dinamiğine dönüşmediğini anlatıyor.

Şiddetin en üst seviyeye ulaştığı, 1990-2000’li yıllarda PKK silahlı mücadelesi de dahil, şiddetin sınırlı kalabilmesini bir iç savaş olgusuna dönüşmemiş olmasını nasıl izah edebiliriz? Daha ötesine giderek, şiddete rağmen, toplumun çözülmemiş olmasının ardında ne tür açıklayıcı faktörler bulabiliriz. (Devam Edecek)