Mutluluk; nedir, ne değildirlerle tartışmaya açık bir kavram.

Açların doyması, hastaların sağlığına kavuşması, borçlunun ödeme yapması, işsizin iş bulması,  sevenlerin bir araya gelmesi/evlenmesi vs binlerce örnek verilebilir mutluluğa dair.

Yukarıda sayamadıklarımız da dahil tümü kişiden kişiye değişen bireysel anlamda mutluluklar.

Her şeyin dört dörtlük olduğu bir hayat mümkün değil elbette ancak hem bireysel hem de toplumsal olarak ortalama mutluluk ne kadar mümkün?

Şubat ayının başında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan “Yaşam Memnuniyeti 2021” araştırmasına göre; en mutsuz il Diyarbakır oldu; devamında sırasıyla Tunceli, Urfa, Mardin, Muş, Bitlis ve Batman var.

Hepsi de neredeyse birbirine komşu bölge iller. Akdeniz’e doğru yer yer Karadeniz’in küçük şehirleri mutlulukta ön sıradaki iller.

Yani mutlulukta coğrafi etki gibi bir algı oluşuyor.

…

Merak ettiğim mutluluk ölçümünü TÜİK’in nasıl yaptığı?

Gelecek endişesi, eğitim, sağlık, ekonomi, insani ve siyasi kaygılar, güvenlik ölçüme dahil mi?

Ya da tüm bunları bir yana bırakıp mutluluk ölçülebilir midir diye sorabilir miyiz?

Bir ülkenin ekonomisi, kişi başına düşen milli geliri vs açıklandığında (sanki o para herkese eşit dağıtılıyor da) bunun toplumsal anlamda refahın maddi, nesnel ve ölçülebilir boyutuna katkı sağlama potansiyelinden söz edilir bu gibi araştırmalarda.

Sanki bu sihirli rakam otomatikman eğitimde ve sağlıkta, bilcümle yaşam kalitesinde fırsat eşitliği sağlıyor gibi bir algı var.

Halbuki kişi başına gelir yanında, yaşam memnuniyeti, yaşam süresi, eğitim süresi, çevre kalitesi, bilgiye erişim, sağlık, güvenlik, siyasal katılım, iş ve boş zaman gibi pek çok kriter dikkate alınarak yapılacak refah ölçümü hem nesnel hem öznel değerlendirmeye imkân tanıyacağından, daha doğru bir yaklaşım olabilir

Ancak mevcut sistemin dayattığı yaşam şartlarında refahın parasal anlamda paralelliği yadsınamaz.

Ve bu şekilde bir ölçüm, refahın sadece görünen boyutunu dikkate alıp, görünmeyen boyutunu ise ihmal ettiği bir gerçek.

Refahı sadece nesnel boyutuyla değerlendirmek, paranın satın almada yetersiz kalacağı ya da doğrudan parayla satın alınamayacak bazı unsurların refah ölçümünde dikkate alınmaması anlamı bu ölçümü çok da anlamlı kılmıyor.

Dolayısıyla kişi başına gelir yanında, yaşam memnuniyeti, yaşam süresi, eğitim süresi, çevre kalitesi, bilgiye erişim, sağlık, güvenlik, siyasal katılım, iş ve değerlendirilebilir boş zaman yaratma gibi pek çok kriter dikkate alınarak yapılacak refah ölçümü hem nesnel hem öznel değerlendirmeye imkân tanıyacağından, daha doğru bir yaklaşım olabilir.

Anlaşılabilir şekliyle sistemin sunduklarıyla memnun olup, olmama ölçümü ile sınırlı değildir mutluluk.