Yûsif Bedirxan
Yusif Bedîrxan yazdı: Ekonomik dönüşümü anlamak - IV
İki ülkenin toplumsal yapıları da farklı
Bir başka dikkat çekici nokta ise Çin modelinde toplumsal yapısının da farklı olması. Büyük bir nüfus var. Köylerde evlerin altında atölyeler var. Gençler bu atölyelerde sabah akşam örneğin gömlek üretiyor. Aynı şartları Türkiye'deki genç nüfusa yaptıramazsın. Mesela Çin'deki üretici nüfusun bir ev alayım, araba alayım, tatile gideyim gibi hayalleri yok. Tabii orada vergi problemi, sigorta derdi yok. Eğitim ve sağlık ücretsiz. Bunun yanında sendika da yok. Çünkü işçi hakları diye bir şey yok. Bunların bir kısmı devlet tarafından teminat altına alınmış.
İran ve Kuzey Kore de Çin modelini denedi. Oralarda da tutmadı. Çünkü sistem tamamen Çin'in kendi toplumsal gelişimiyle ilgili. Çin Komünist Partisi'ne paralel yürüyor. Yani parti politikalarıyla, ekonomi politikaları içeride. Şimdi bizde devlet var. Onlarda devlet sadece bir aygıt. Esas devletin kendisi Çin Komünist Partisi. Dolayısıyla bir parti disiplini içinde bu işi yürütüyorlar. Zaten bu iş disiplinsiz olmaz"
"Çin modeli için önce kamulaştırma yapılmalı"
Ve tüm farklı noktaları ince bir çizgide devam ediyor. Örneğin Çin'de ekonominin büyük bir bölümü devlete ait. Öyle olunca yabancı yatırımcı da devletin güvencesi altında. Bizim benzer bir model izlememiz için önce Türkiye'de yeniden kamulaştırma yapmamız yani yeniden devletçi politika geçip planlı ekonomi yapmamız gerekir ki tüm toplumu üretim için seferber edelim.
Kopya sektör zor; Biz de enflasyon var
Ayrıca bizde şimdi ciddi bir enflasyon var. Sabah aldığını akşam farklı fiyata alıyorsun. Bu büyüme politikalarını izlerken Çin ve Almanya'da enflasyon ne durumdaydı? Örneğin Çin'de enflasyon yok. Şimdi diyelim ki sen işçiye 200 dolar vereceksin ama şunu sormak lazım. O zaman o işçinin elektriğe, suya, vergiye para ödemeye devam edecek mi?
Çin tersine mühendislik yaparak telifleri ihlal ediyor ve her şeyin kopyasını üretiyor. Siz burada bir kopya sektörü oluşturabilecek misiniz? Oluşturduğunuz zaman Batı'daki kurumlarla ilişkileriniz ne olacak. Anlaşmalara ve sözleşmelere imza atmışsınız. Çin'in Batı sistemi gibi bir şeyi yok. Dolayısıyla Çin modeli Türkiye'de canlandırılması kolay değil. Onun yerine Türk tipi kalkınmaya öncelik vermek lazım.
Velhasıl kelam; her ülkenin kendine özgü toplumsal, siyasi bir alt yapısını oluşturduğu uzun vadeli modelleri var ve bu ülkelerde istikrar var.
Türkiye’nin kendi şartlarına uygun bir ekonomik model oluşturabileceği kanaati de mevcut şartlarda imkan dahilinde gözükmüyor.
Örneğin tüm dünyayı etkileyen, sıcak para akışıyla bizi teğet geçen krizde biz ne yaptık, gelen paraları nasıl değerlendirdik? Sorularının cevabına bakmak lazım.
O yüzden mevcut karakterle uzun vadeli bir ekonomik modelin kısa sürede ülkeye uygulanabileceği kanaati oluşmuyor maalesef. (BİTTİ)
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.