Bloomberg tarafından 169 ülkeyi kapsayan ‘en sağlıklı ülkeler endeksi’nde Türkiye 51’inci sıraya çıktı. Türkiye 2017’de 54’üncü sıradaydı.

Hazırlanan endeks ortalama yaşam beklentisi, çevresel faktörler, sigara kullanımı ve obeziteyle mücadele gibi farklı kriterlere göre dayanıyor.

2019 endeksinde ilk 10’da ağırlıklı olarak Avrupa ülkeleri yer aldı. Asya’nın en sağlıklı ülkesi olarak Japonya’nın yanısıra Avustralya ve İsrail de ilk 10’a girdi.

Birleşmiş Milletler verilerine göre, İspanya doğumda en yüksek yaşam beklentisine sahip Avrupa Birliği ülkesi. İspanya’da ortalama yaşam beklentisinin 2040’a kadar 86 yıla çıkması bekleniyor. Bu durumda İspanya bu alanda dünya lideri olacak. İspanya’yı Japonya, Singapur ve İsviçre’nin izleyeceği tahmin ediliyor.

İspanya’da çocuk, kadın ve yaşlılara yönelik önleyici sağlık hizmetleri sayesinde son 10 yıl içinde kalp-damar hastalıkları ve kanserden ölümlerde azalma görüldü.

Haberin devamında şöyle çarpıcı bir bilgi var:

Kuzey Amerika’da, 16’ncı sırada yer alan Kanada, ABD ve Meksiya’yı geride bıraktı. Listede Küba, 35’inci sıradaki ABD’nin beş basamak önünde yer alıyor.

ABD’de ortalama yaşam beklentisinin görece düşük olması aşırı dozda uyuşturucu kullanımı ve artan intiharlara bağlanıyor.

Yani bu dünyanın jandarması olmakla olmuyor…

Asya’da Güney Kore yedi basamak birden yükselirken 1.4 milyar nüfuslu Çin 52’nciliğe yükseldi. Çin’deki ortalama yaşam beklentisinin 2040’da ABD’yi geçmesi bekleniyor.

Listeenin alt sıralarında ise Afrika ülkeleri var. Son 30’daki ülkelerin 27’si Sahra Altı Afrika’sında. Diğer üç ülke Haiti, Afganistan ve Yemen.

…

Peki, nedir önleyici (Koruyucu) sağlık hizmetleri?

Tıbbi Terminoloji (Tedavi Hizmetleri), MEGEP (Mesleki Eğitim Ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi) şöyle tanımlıyor Koruyucu sağlık hizmetlerini.

Sağlığın korunması, hastalıkların önlenmesi için verilen hizmetler ile yapılan düzenlemeler koruyucu sağlık hizmetleri. Ve bu da başlıca üç düzeyde ele alınıyor.

1. Primer Koruma: Kişisel ya da toplumsal düzeyde sağlığı geliştirmek amacıyla, aşılanma, dengeli beslenme, çevrenin güvenli hale getirilmesi, fiziksel ve duygusal yönden iyi durumda olmak için gereken önlemlerin alınmasıdır.
2. Sekonder Koruma: Sağlığın bozulma olasılığı karşısında erken tanı ve tedavi önlemlerinin kişisel ve toplumsal düzeyde alınmasıdır.
3. Tersiyer Koruma: Hastalığa bağlı olarak gelişebilecek sakatlık ve kalıcı bozuklukların en aza indirgenmesi, hastanın yeni duruma uyumunun sağlanarak yaşam kalitesinin arttırılması için alınması gereken önlemlerdir. Bir anlamda rehabilite edici hizmetlerin alanına girmektedir.

Devam ediyor.

Koruyucu sağlık hizmetleri, çevreye ve kişiye yönelik hizmetler olarak ikiye ayrılır.

Çevreye yönelik hizmetlerin amacı; çevrede sağlığı olumsuz etkileyen biyolojik, fizyolojik ve kimyasal etkenleri yok ederek veya bu etkenlerin kişileri etkilemelerini önleyerek, çevreyi olumlu hale getirmektedir. Bu hizmetlere çevre sağlığı hizmetleri denir. Bu hizmetler, bu konuda özel eğitim almış mühendis, kimyager, veteriner, biyolog, çevre sağlık teknisyeni vb. meslek üyeleri tarafından sağlanır. Çevre sağlığı hizmetleri kapsamında yürütülen hizmetlerin bir kısmı şu şekilde sıralanabilmektedir:

Su kaynaklarının sağlanması ve denetimi

Katı atıkların denetimi

Zararlı canlılarla mücadele

Besin sanitasyonu

Hava kirliliğinin denetimi

Gürültü kirliliğini denetimi

Radyolojik zararların denetimi

İş sağlığı

Besin kontrolü ve güvenliği

Konut sağlığı

Kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri; hekim, hemşire gibi sağlık meslekleri üyelerinin yürüttüğü hizmetlerdir. Bu hizmetler arasında; bağışıklama, beslenmeyi düzenleme, hastalıkların erken tanı ve tedavisi, ana çocuk sağlığı hizmetleri, aşırı doğurganlığın denetimi, ilaçla koruma, kişisel hijyen ve sağlık eğitimi bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen sağlık hizmetleri sunan kurumlara örnek olarak şunlar verilebilir:

Sağlık Evi, İşyeri Reviri, Sağlık Ocağı, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri, Dispanserler

Laboratuarlar…

Ve son soru: Bunlar ne kadar yapılıyor?