Mim Yavuz Binbay

Mim Yavuz Binbay

Demokrasinin İstisnası İsviçre-2

Federasyon, kantonlar ve yerel belediyeler, devlet görevlerini paylaşırlar. İsviçre üç devlet kademesine sahiptir: federasyon, kantonlar ve belediyeler. Federasyon (federal devlet), sadece kendisine Federal Anayasa ile açıkça verilmiş olan görevleri üstlenir. Bunlar arasında örneğin ülkenin savunması ya da karayolu trafiğinin düzenlemesi yer almaktadır. Kantonlar ise örneğin okul sistemi, polislik görevleri ve sağlık hizmetleri ile ilgilenir ve bu görevlerin üstesinden gelmek için vatandaşlardan bizzat vergi alırlar.

Dört resmi dili var. Almanca, İtalyanca, Fransızca ve Romanşça. Bu dört resmi dilde de eğitim almak mümkündür. Bu dillerden her hangi birinde eğitim almak için 5 öğrencinin talebi olması yeterlidir. Resmi bir dil olan Romanşça sadece 36’000 kişi tarafından konuşulmaktadır. Ülke adını bile yaşayan bu farklı dillerden birine ayrıcalık olmasın diye konuşulmayan Latinceden seçip Confoederatio Helvetica konulmuştur. Hiçbir kantonun diğer kantondan üstünlüğe sahip değildir.

Bu kantonların tümü bir federal anayasa kabul etmiş ama bu anayasanın bir özelliği var; dünyada doğrudan demokrasiyi savunan ve bunu uygulamak için düzenlenmiş bir anayasaya sahiptir. Kamuyu ve yasa değişikliklerini içeren konularda halkoyuna başvurup, referandum yapılır. Hatta her vatandaş federal hükümetin çıkardığı yasaları referanduma götürme hakkına sahiptir. Bir yasanın değişmesini isteyen bir grup yurttaş eğer yasanın çıkmasından sonraki 100 gün içinde yasaya karşı 50’000 imza toplayabilirlerse federal bir referandum yaptırabiliyorlar. Herhangi bir vatandaş anayasanın maddesini değiştirmek için 18 aylık bir süre içinde destekleyen 100’000 imza toplarsa, anayasanın o maddesi içinde referandum yapılıyor. Ayrıca ulusal düzeyde referandumu kazanmakta yetmiyor, aynı referandumun o kantonda da kazanılması lazım. Yoksa kanton; bizde bu fikir çoğunluk bulmadı da diyebiliyor.

Parlamento yasa yapma yetkisini referandumla halktan almak zorundadır. Değişmesi istenen yasa için önce halktan yeterli imza toplanması daha sonrada yasanın değişimi için referanduma gidilmesi gerekiyor. Referandumda evet çıkarsa parlamento yasa değişikliğini onaylar. Parlamentonun tek başına yasa yapma yetkisi yoktur.

Son sözü yurttaşlar söyler; Halk, alınan kararlarda geniş bir söz hakkına sahiptir İsviçre’nin devlet biçimi doğrudan demokrasidir. Bu demektir ki, oy hakkına sahip nüfus, sadece federasyona, ilgili kanton ve belediye kademesinde düzenli olarak parlamentoya temsilciler seçmekle sınırlı değil. Ayrıca (örneğin vergilerin ve harçların yüksekliği, caddelerin nerelerden geçeceği, posta işletmesinin hizmetleri ya da uluslararası örgütlere üyelik, başka devletlerle yapılan anlaşmalar gibi) çok sayıda önemli konuda oy verme hakkına dolayısıyla etkide bulunma hakkına sahiptir.

Halkın üç şekilde oy kullanma imkânı vardır. Yapılacak oylamayı anlatan broşürle birlikte eve gönderilen oy pusulasını doldurup imzalayıp mektup yollar gibi postayla, bir giriş şifresi alarak internetten veya sandık başına giderek klasik yöntemle oy kullanılabiliyor.

Federal parlamentoda temsil edilen siyasi güçlerin tümü temsil oranlarına göre hükümette temsil edilmektedir. İsviçre’nin yedi üyeden oluşan hükümeti Bundesrat (Federal Konsey) adını taşır. Federal Konsey, parlamento tarafından seçilir ve temsil oranları nispetinde siyasi partilerin temsilcilerinden oluşmaktadır. Federal Konsey üyelerinden biri parlamento tarafından iki yıl süreyle başkanlığa atanır.

Parlamento ise iki meclisten oluşur: Halkı temsil eden Ulusal Meclis ve kantonları temsil eden Kantonlar Konseyi. İkisi birlikte Birleşik Federal Meclisi oluşturur. Hepsi eşit hak ve yükümlülüklere sahiptir. Devam Edecek

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Mim Yavuz Binbay Arşivi