Bazı sözcükler, deyimler var ki günlük yaşamda çok kullanılır da anlamları tam olarak bilinmez. Bunlar birçok sözcük yazılarak anlatılabilir.  Örneklendirecek olursak mesela “Zıvanadan çıkmak” “Zıvana” nedir onu öğrenmek lazım.

Zıvana Farsça bir sözcük ve “İki ucu açık küçük boru” anlamına geliyor. lafsozluk.com’da şu şekilde anlatılmış: Birbirine geçen şeylere açılan ve daha çok marangozlukta kullanılan, genellikle dikdörtgen kesitli yuva, zıvana deliği, zıvanalık. Makara, değirmen taşı gibi şeylerin ortasına geçirilen mil.

Zıvana dili: İki tahtayı geçmeli birleştirmek için zıvanaya girmek üzere öteki tahtada yapılmış çıkıntı. Şimdi gelelim “Zıvanadan çıkmak” deyiminin anlamına: Taşkınlık gösterecek ölçüde sinirlenerek kontrolden çıkmak, çileden çıkmak. İki ağır değirmen taşını bir zıvana hizada tutar. Bu taşların zıvanadan çıkması ise çok zordur. Atalarımız ise bundan esinlenerek sinirlenmesi çok zor olan insanların artık sinirlenmekten başka çarelerinin kalmayarak taşkınlığa sebep olduklarını ifade etmişlerdir.

…

Sonu iyi biten masalların klasik bitiş cümlesidir, “Onlar ermiş muradına bir çıkalım kerevetine” Anlamı da “başkasının mutluluğundan pay edinmek, onların sevinçleriyle sevinmek, masaldaki kahramanlar gibi mutlu olmak” anlamında kullanılır.

Peki, çıkılan kerevet nedir, bileniniz var mı? Ben bilmiyordum ama vardır mutlaka bilenler.

‘Kerevet’in üç ayrı anlamı varmış.

İlki ve masalda kullanıldığı anlamıyla ‘Üzerine şilte serilerek yatmaya ya da oturmaya yarayan ahşap ayaklı tahtadan seki. Bugünkü kullandığımız anlamdaşları  sedir, karyola, yatak.

Bir de sinemada kullanılan teknik bir kelime olarak karşımıza çıkıyor ve ‘kule’ anlamında kullanılıyor.

Üçüncü anlamı ise, ipek böceği yetiştirilmesinde kullanılan, içine tel örgü geçirilmiş çerçeve anlamına geliyor.

…

Son olarak “Ödü patlamak” deyimindeki ‘Öd’ ne demek ona bakalım.

Önce deyimi açıklayalım: birdenbire karşılaşılan bir olay karşısında normalden fazla korkma ve tepki verme anlamında kullanılıyor.

Öd nedir? Öd, safra demektir ve karaciğerin altında ters armut biçiminde bulunan bir depo organıdır. Karaciğerde üretilen safrayı depolar. Kese içerisinde biriken safra ince bağırsağa dökülür ve yağlı gıdaların sindirilmesine yardımcı olur.

Peki, gerçekten insanın korkudan ödü patlar mı?

Merak etmeyin, üzüntünün safra salınımını artırdığı söylense de, öd kesesini patlatmadığı ve sadece safra değil, korkudan hiçbir organ patlamadığını söylüyor uzmanları.