Diyarbekir'de kadın sohbetlerinin en koyusunun yaşandığı; asparagas, yalan, mizah ve güncel haberlerin alınıp değerlendirildiği, hatta eksik yanlarının tamamlandığı, ileriki günlerde konuşulacak mahalle magazin haberlerinin hazırlandığı bir mutfak şeire (şehriye) muhabbetleri...

Diyarbekir’de yalan söyleyen birine diğerleri yalanını yüzüne vurmak için: "De şeire kesme!" denilir.

Günler öncesinden kimin hangi gün şeire keseceği bilinir ve topluca tüm komşular o evde yere serilen temiz bir örtü etrafında otururlar. En başa mahallenin baş dedikoducusu oturur ve tencereye önceden hazırlanıp konulan küçük parça hamurlar "Eşbeh"ler bu kadının yanında durur. Elindeki hamur parçasını bitiren kişi : "Hele bir eşbeh at !" dediğinde sohbet daha uzun sürecek anlamına gelir.

- Kele bılisız Eyşo'nın o çırpi bacağ kara kızi Fato göynıni (Gönlünü) Cırcır Nazo'nın oğlına kaptırmiş...

- Wııışşş kele ma doğri sölisen ?

Ötekisi atılır:

- He kııızzz o gün bızım herıf te onlari görmiş!

Ardından her kafadan bir ses:

- Kurban olsın o çocığa maşallah aslan gibidir, ma yazıx degıl o çocığa? Wallah hêç yakışmi...

- Kız da bişeye benzese... bacağlarındaki kıllar eyni pırçıkli havuca benzi.

- O gün gördım oni yeşil kazağın altına kırmızi gömlek geymiş, başına da pembe eşarp örtmışti, eyni xırçıkli ziyarete dönmişti...

- Kız êle demeyin, insanın baxti güzel olsın, bax kız hêç bişeye benzemi aslan gibi bir çocıği kapmiş...

- He wallah doğridır... bax benım kızım maşallah diyisen belki artistir hêç kapımızi çalan olmadi...

En baş sıralarda oturan Leman abla sessizliğini bozar:

- Ma Nigar xanım senın kızın hêç gün yüzü görmi ki. Axşama kadar oni evde hepıs etmişsen zawalli kız nasıl koca bulsın?

---Kııızz walla babasi bi de abêsi oni dişarda görse Kur'anıma beni de, oni da öldırerler... Ma bılisiz ne kadar axlaksızdırlar, ma ben rebenê xwedê ne yapayım?

Sohbet koyulaşmıştır. Değişik bir konuyu başlatmak için herkes kafasında bir şeyler tasarlayıp, sohbete hakim olma yarışı da böylece başlar.

- Kız bızım Zelo'nın kızi ne çabox hemile kaldi? daha yeni evlenmişti..

- Wiii! abla ma zaar sen bilmidın?

- Yox walla. Nedır kız?

- Diyiler ki kızın dügüni oldığında iki aylıx hemileymiş.

- Ya sıtaaar! yalandır kız günehıne girmeyin kızın. Bax hepımızın kızlari var allah korısın !

Gözlerini sağa sola oynatıp herşeyi bildiğini gizemli bir havayla anlatmaya başlayan başka bir kadın orta sahayı kapmak için başlar konuşmaya:

- Walla gelin olmadan bir gün önce oni hamama götırdım herşey ortadaydi... Kızın karni şişmişti ben şüphelendım... ma bahan ne? dedım beni ilgilendirmez. Webal almax günehtır.

- Kız daha üç ay oldi evlenmişler neredeyse doğıracak gibi...

Dedikodu kazanı olanca hızı ile kaynamaya devam ederken, elindeki hamuru bitirenler peş peşe eşbeh istiyordu. Bu durum şehriye kesilen evin kadınını içten içe sevindiriyordu.

- Hııı ben anlamiştım walla... Zelo düğün için çox ecele edidi..

- Zawalli ecele etmese ben mi edeyim ? biraz daha bekleselerdi kızlari bi piç doğıracaxti..

- Şimdi ne pox yiyecağlar? çocığın ne işi war ne gücü, evde hergün gelın kaynana kawğa ediler..

- Kız walla gelinın kaynanasi da çox çıllaqadır. Ağzında bi dil war diyisen belki dam tokacıdır..

Sıra kocalara gelmiş ve kimisi kocalarını yerin dibine sokarken, kimisi de öyle olmasa bile sırf gıcık için kocalarını yere göğe sığdıramamışlardı.

- Kız benım kocam bi çocığ daha isti ma ben ne yapayım ?

- Sekız tane çocığın var daha ne yapacağsan çocıği bêmırad?

Kimi "Yap" derken kimileri de "Yapma" diyordu.

- Wallah abla yapacağam ben kocami çox seviyem..

Karşı çıkanlar kocalarından yana dertli olanlardı:

- En iyi kocanın babasının gorına sıçayım. Eyi bi awrat buldular mi daha yüzümüze baxmazlar.

- He wallah...

- Doğri sölisen abla...

- Benimki de gün yüzi görmesın inşallah... (kocası uzun yıllar önce kendisini terk etmiş bir kadın)

- Kara yere girsin benimki de... (Aynı dertten muzdarip)

- O boyda kalsın, kısır ömür olsın (Üzerine kuma getirilmiş kadın)

Birçoğunun dertlerine tercüman olduklarından sadece söylenenleri onaylayanlar da az değildi:

- Ağzan sağlık anam..

- Anan baban rahmet..

- Ayaxların kıbleye erişe..

- Ebu ecdadan rahmet bacım..

- Kaynana derdine uğramayasan.. Devam Edecek