Geçtiğimiz günlerde Türkiye’de 2021 yılına ait Covid-19 ile ilgili veriler paylaşıldı. Verilere göre, aşılanma oranının yüksek olduğu illerde vaka sayılarının yüksek, aşılanma oranının düşük olduğu illerde ise Covid-19 vaka sayılarının düşük seyrediyor.

Bu ne anlama geliyor?

DÜ Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Saim Dayan, veriler ışığında yaptığı değerlendirmede, 1’inci aşı ile sağlanması düşünülen yeterli toplumsal bağışıklık oranı etkenin yayılma hızına göre değişmekte olduğunu belirtti. Bu kapsamda orijinal Wuhan virüsü (SARS-CoV-2) için gerekli olan toplumsal bağışıklık oranı yaklaşık yüzde 80 civarında iken, çok hızlı yayılan Delta ve Omicron varyantları için bu oran yaklaşık yüzde 90-95 civarında olduğunu kaydeden Prof. Dr. Dayan, Türkiye’de uygulanan Covid-19 aşılarının genel olarak 2 doz primer+1 doz hatırlatma (rapel ) ile ancak yüzde 70 oranında etkinlik sağlanabilmekte olduğunu savundu.

Toplumsal bağışıklıkta ne durumdayız?

Dayan, Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye aşı haritasındaki aşılanma oranlarının, 18 yaş üstü ve iki doz aşı yaptıranların oranı olduğunu hatırlatarak şunları söylüyor: Hatırlatma dozu dahil üç doz aşı yaptıranların 84 milyon nüfusa oranına baktığımızda bu oran yüzde 20 civarındadır. Yani haritada belirtildiği gibi aşılanma oranları yüzde 85 olan illerdeki gerçek oran yüzde 20 düzeyinde. Bu yönü ile bakıldığında Türkiye’nin bütün illeri ve coğrafi bölgeleri toplumsal bağışıklığın çok çok gerisindedir ve aşı ile sağlanmış bir toplumsal bağışıklık söz konusu değildir” Yani aşılamanın iddia edildiği gibi henüz bir toplumsal bağışıklık yaratmadığı gerçeği var. Tabi bundaki ana neden de 18 yaş altı nüfusun aşılanma oranı. Ancak, yapılan aşılar henüz toplumsal korunma sağlamamış olmakla birlikte özellikle 2+1 doz Biontech aşısı yaptıranların Delta ve Omicron varyantları dahil önemli düzeyde bireysel korumanın yüzde 70 civarında sağlamış durumda olduğu gerçeğini de dile getiren Prof. Dr. Dayan, bunun önemli ve değerli bir sonuç olduğunu ortaya koyuyor.

Toplumsal bağışıklığın çok çok uzağında olduğumuz için aşının işe yarayıp yaramadığını ancak vaka sayısına göre hastaneye yatış ve ölüm oranlarına bakarak söyleyebiliriz.  Yeni varyantlarla yayılmasını sürdüren Covid-19’da alınacak tedbirlerin başında 18 yaş altının aşılanması geliyor. Bir diğer fark ise bölgelerarası değişiklikler. Doğu ve Güneydoğu ile diğer bölgeler arasındaki yüz binde vaka sayısı farklılığının tüm dünya ile aynı seyirde olduğunun altını çizen Prof. Dr. Saim Dayan,  İki yıllık pandemi sürecinde Diyarbakır ve Güneydoğu illeri iki kez bu piki yaşadığını, şimdi ise tam tersi bir durumun olduğuna işaret ediyor: Pandemi devam edecek ise muhtemelen vaka sayıları bu kez Doğu ve Güneydoğuda yükselirken yüksek olan bölgelerde düşecektir. Aşı ile toplumsal bağışıklık oluşmadığı için aşıdan bağımsız olarak coğrafi bölgeler, farklı zamanlarda pikler ve düşüşler yaşamaktadır. Bu durum aşının bireysel bazda koruma sağlamadığı anlamına gelmez” diyor. Özet, Covid-19 farklı varyantlarla tehlike oluşturmaya 2022’de de devam edecek. Bu yüzden hijyen, mesafe ve maske gibi tedbirleri bu yıl da uygulamaya devam edeceğiz.

Sağlıklı, mutlu ve huzurlu bir yıl olması dileğiyle huzurla kalın.