31 Mayıs sigaraya karşı açılan savaşta simgesel bir gündü; 31 Mayıs, Dünya Tütüne Hayır Günü, Dünya Sigarasız Günü, Dünya Tütünsüz Günü veya Dünya Sigarayı Bırakma Günü, Dünya Sağlık Örgütü’ne üye devletlerce 1987 yılından bu yana kutlanıyor.

Peki, bu mücadelede Türkiye ne durumda dersiniz?

OECD’nin 15 yaş üstü nüfus temelinde yürüttüğü sigara kullanma oranlarında Türkiye birinci sırada. Bu verilere göre 15 yaş üstü nüfusun yüzde 28’i sigara kullanıyor. Bu oranın yüzde 41,3’ü erkek, 15’i ise kadın.

Türkiye’yi Endonezya, Rusya, Yunanistan, Şili ve Fransa izliyor. En az kullanım ise yüzde 4.2’lik oran ile Kostarika.

…

Türkiye 2008-2012 arasında sigaradaki vergileri en fazla artıran ülkeler arasında yer alırken, bu tabloyla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da özel bir çaba gösterdiği sigaraya karşı açtığı savaşta başarısız görünüyor.

Üstelik Türkiye, Tütün Atlası tarafından en iyi sigara uyarı yöntemi olan fotoğraflı uyarıyı kullanan ülkeler arasında gösteriliyor ve sigara yasağı konusunda Dünya Sağlık Örgütü'nün önerilerinin büyük kısmını yerine getiriyor.

Bir hatırlatma daha; Dünya Sağlık Örgütü, sigara fiyatlarının yüzde 75'inin nispi vergiden oluşmasını tavsiye ediyor. Türkiye'de bu oran yüzde 65. Ancak sigaranın üzerine eklenen KDV gibi vergiler sonucunda satış fiyatlarının yüzde 82 ile 89 arasındaki miktarını vergiler oluşturuyor.

Ve gelelim rakamsal gerçeklere.

Türkiye'de 2012 yılında günde 10 adet sigara içen bir kişi, aylık hane gelirinin yüzde 5'i ile 7,5'i arasında bir oranı sigaraya ayırmak zorunda kalıyordu.

2013 yılında ise Türkiye'deki evlerin en az yüzde 60'ında ayda en az bir kere sigara içiliyordu.

Türkiye'de bir yılda tüketilen sigara miktarı 2014'te kişi başına bin 500 ile 2 bin 500 arasında değişiyordu. Bu da günde kişi başı 4-7 arası sigaraya denk düşüyor.

Türkiye'de nargile içen kişilerin sayısı ise nüfusun yüzde 2'si ile 10'u arasında.

Tütün Atlası'na göre nargileden alınan her bir nefeste, bir sigaradan alınana yakın miktarda, yaklaşık 500 ml duman alınıyor.

Buna rağmen, Türkiye'de tütün ekimi için kullanılan alan ise 2001-2011 yılları arasında yüzde 50'den fazla azaldı.

İlginç bir not daha ekleyelim buraya; Tütün Atlası'na göre Türkiye 2013 yılında en büyük 3 tütün şirketinden Philip Morris'ten en fazla bağış alan ülke oldu. Bu dönemde şirket 7,6 milyon dolar bağış gerçekleştirmiş.

Bunca yasak ve yüksek vergilere rağmen ne oluyor da Türkiye sigara içme konusunda en üst sıralarda diye kafa yormak ve dönüp Fransa’daki uygulamalara bakmak lazım bence.