Amida Höyük: Nedir, ne değildir? - 2

Öncelikle belirtmek lazım Amida Höyüğü’nün de içinde bulunduğu 115 dönümlük yer bir “sit alanı”.

Alanda Sur’da hendek olayları başlamadan önce Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Diyarbakır Valiliği ve Çevre ve Kültür Değerlerini Koruma ve Tanıtma Vakfı’nın ortaklığı ile bir proje hazırlanmıştı.

Proje kapsamında İçkale’de, arkeolojik kazılar yapılarak alanda çeşitli kaynaklarda var olduğu belirtilen anfi tiyatro ve Roma Hamamı ile olası diğer antik yapıları açığa çıkarılarak alanın arkeolojik park olarak turizme açılması amaçlanıyordu.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylanan projenin kentin tarihi ve kültürel dokusu açısından en önemli noktasını oluşturduğu ve alanda yatan tarihin gün yüzüne çıkarılıp geleceğe taşınması hedefleniyordu.

Koruma kurulu tarafından da onaylanan projenin giriş kısmında, “Tam tarihi bilinmemekle birlikte, kentteki ilk yerleşmenin, Dicle yatağından 100 metre yüksekte olan ve Fis Kayası adı verilen sarp bölgenin bugünkü İçkale arazisinde kalan kesiminde gerçekleştiği bu alanda yer alan Amida veya Virankale olarak adlandırılan Höyükte tespit edilmiştir. Topografik özellikleri nedeniyle savunma kolaylığı sağlayan ve zaman içinde nüfusu yoğunlaşarak genişleme sürecine giren bu yerleşimde, kale işlevli ilk yapının İ.Ö. 6000 yıllarında bölgeye egemen olan Hurriler tarafından inşa edildiği kabul edilir.”yer alan ifadeler bölgenin zenginliğini anlamamız için yeterli.

Arkeolojik kazı için hazırlıklar için projenin birinci etabında, bölgede yıllar içinde yapılan çarpık ve niteliksiz evler Büyükşehir Belediyesi ve TOKİ’nin ortak çalışması ile kaldırıldı.

Bir sonraki etap olan arkeolojik kazının yapılması beklenirken (hendek olayları sonrasına denk gelen zaman diliminde) İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bilgisi dahilindeÇevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Hz. Süleyman Cami’nin çevresini baz alan ve tam da sözü edilen sit alanı içinde çevre düzenlemesiyle (rekreasyonalanına dönüştürülerek) yeşil alana dönüştürerek üzerini örttü.

İçkale, dünya miras adayı ve UNESCO’ya sunulan dosyalarda, master planlarında söz konusu alanın arkeolojik park olarak gösterildiğini biliyoruz.

Soru şu:

Sur’un arkeolojik tarihi için dönüm noktası olabilecek ve altında tarih yatan 115 dönümlük alan da Dicle Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İrfan Yıldız başkanlığında yürütülen kazı çalışmalarına dahil edilecek mi? (SON)