HDP Çocuk Komisyonu'ndan Diyarbakır Çocuk Raporu

HDP Çocuk Komisyonu "Diyarbakır Çocuk Raporu" yayınladı. Raporda, " Diyarbakır'da madde bağımlılığı ile mücadelede alanın uzmanlarından oluşan enformel bir ağın oluşturulmasına komisyonumuz tarafından aracılık edilmesi ve bu ağın koordinasyonunun üstlenilmesi elzemdir" ifadeleri yer aldı.

HDP Çocuk Komisyonu, Diyarbakır'daki çocukların sorunlarının ele alındığı Diyarbakır Çocuk Raporu'nu yayınladı. Raporun sonuç ve öneriler kısmında şu ifadeler yer aldı:

"HDP Çocuk Komisyonu'nun kurulması geç atılmış bir adım olsa da oldukça kıymetli ve önemli bir adım olarak görülmektedir. HDP Çocuk Komisyonu'nun Haziran 2022'de gerçekleştirdiği Çocuk Sempozyumu'nun bir benzerinin Diyarbakır'da yapılması önerilmiştir. Çocuk alanında etkili çalışmaların yapılması için ve alanın sorunlarının kesişimsel olması nedeniyle partinin bazı komisyonlarının -eğitim, ekonomi, engelli gibi- ihtiyaç dahilinde birlikte çalışması oldukça önemlidir. Diyarbakır'da çocuk alanında çalışan kurumların görünürlüklerinin artırılması ve yaptıkları çalışmaların ülke içinde ve uluslararası düzeyde paylaşımı için geliştirilebilecek araçların gündeme alınması gerekmektedir. HDP olarak çocuk kurumlarının 'barış köyü', 'çocuk köyü', 'kent bostanları', 'çocuk müzesi', 'çocuk masal evleri', 'müzik evleri' gibi hayallerini yeni dönemde yerel yönetimlerimizce destekleyerek hayata geçirilmesine aracılık etmek oldukça önemlidir. Her ilin kendi çocuk komisyonunu kurması merkezi çocuk komisyonumuz tarafından desteklenmelidir. İlk adımı olarak HDP Diyarbakır ve Van İl Çocuk Komisyonu'nun oluşturulması ve ihtiyaç dahilinde il komisyonundaki arkadaşlarımızla çocuk temalı atölyelerin düzenlenmesi önemlidir. Böylece komisyon çalışmaları doğrudan deneyimin ve bilginin biriktiği asıl alandan doğru beslenecek ve daha etkili sonuçlar üretebilecektir. İllerde bulunan çocuk kurumlarının doğrudan ve ilk elden muhatabı il çocuk komisyonlarımız olmalı, merkez çocuk komisyonunun ilişkisi daha çok koordinatif düzeyde sürdürülmelidir. Çocuk Komisyonu'nun çalışmalarının etkili ve sonuç alıcı sürdürülmesi için merkezi düzeyde komisyona bütçe ayrılması gerekmektedir. HDP ile çocuk kurumları arasındaki iletişimin ve diyaloğun güçlendirilmesi, sürekli ve sistematik düzeyde sürdürülmesi önemlidir. Partinin bir bütün olarak, merkezi ve yereller düzeyinde çocuk, kültür-sanat ve eğitim gibi komisyonların çalışma alanlarını tali olmaktan çıkarıp asıl kurucu politika yapma alanlarından biri olarak kabul eden yaklaşımı desteklemesi zorunludur.

"ZORLA EVLENDİRİLME SONUCU CİNSEL ŞİDDET MAĞDURU OLAN ÇOCUKLAR İLE DİJİTAL TACİZ BU ÖNEMLİ SORUNLARDAN BAZILARI"

Çocuk alanında çalışma yürüten kurumların kendi özgün faaliyet alanlarının ve kurumsallıklarının olduğu farkındalığıyla komisyonumuzun kurumlarla ilişkisinde asıl odak ve meram; komisyonun ya da kurumların öne çıkması değil, bilakis bir siyasal parti olarak çocukların hayatlarına kolektif ilişki içerisinde etki edebilme gücünün arttırılmasıdır. Görüşmelerde paylaşılan sorunlara ilişkin Meclis'te verilmek üzere komisyonumuz tarafından önerge ve kanun teklifleri hazırlanmalıdır (bağımlılık, genç intiharları, çocuk cezaevleri, mülteci çocuklar gibi). Diyarbakır'da madde bağımlılığı ile mücadelede alanın uzmanlarından oluşan enformel bir ağın oluşturulmasına komisyonumuz tarafından aracılık edilmesi ve bu ağın koordinasyonunun üstlenilmesi elzemdir. Çocuk alanında bir bellek oluşturmak için çocuk alanında çalışan kurumların dönemsel raporlarına erişmek, alanın bilgisine sürekli sahip olmak ve müdahil olmak anlamında önemlidir. Diyarbakır'da ve bir bütün olarak bölgede yaşanan çocuk hak ihlallerinin düzenli takip edilmesi, izlenmesi ve müdahil olunması gerekmektedir. Ziyaretlerde ve görüşmelerde çocukların yaşadıkları kimi sorunlar detaylı bir biçimde konuşulamasa da önümüzdeki dönemde yapılacak çalıştay, atölye, konferans ve benzeri buluşmalarla başlıkların kolektif tartışması yapılarak çözüm önerileri geliştirilecektir. Örneğin zorla evlendirilme sonucu cinsel şiddet mağduru olan çocuklar ile dijital taciz bu önemli sorunlardan bazılarıdır.

"COĞRAFİ EŞİTSİZLİĞİN HAKİKATİ BİRLİKTE DUYURULMALI VE DÖNÜŞTÜRÜLMELİ"

Diyarbakır'da eğitim, sağlık, istismar, işçileştirme gibi çocukların yaşamlarını doğrudan kesen bütün sorun alanlarında enformel dayanışma ve iletişim ağlarının kurulması gerekmektedir. Bu sorunların çözümü bağlamında yalnızca devlet kurumları çerçevesinde geliştirilen yaklaşımlardan vazgeçmeli ve bu hat yalnızca işlevsel düzeyde sonuç alınabilme durumunda kullanılmalıdır. Bunun dışında ve asıl olarak toplumsal ve enformel alanın genişletilerek hegemonya mücadelesinin büyütülmesi, toplumsallaştırılması ve enformel öz deneyimlerin biriktirilerek çocukluk alanının modellerinin oluşturulması, coğrafyanın kendi çocukluk yaklaşımını ve politikalarını inşa etmesi gerekmektedir. Bu gerekliliğin ve perspektifin HDP açısından ilk büyük adımlarından biri olarak kısa vadede Diyarbakır'daki tüm çocuk kurumları ile birlikte örgütlenecek bir 'Çocuk Çalıştayı' yapılmalıdır. Bu çalıştayda çocukların yaşadıkları sorunların tespiti, derinlemesine tartışılması, dokümantasyon, etkili ve güçlü kolektif nitel bilgi üretilmesi, çözüm haritalarının oluşturulması amaçlanmalıdır. Çalıştay raporu Kürtçe, Türkçe ve İngilizce dillerine çevrilerek enternasyonal çocuk kurumlarıyla da doğrudan paylaşılmalıdır. Çalıştay sonrası orta vadede enternasyonel bir Çocuk Sempozyumu Diyarbakır'da düzenlenmelidir. Çocuk alanında hakim olan yaklaşımlara karşı uzun yıllardır yürütülen çalışmaların yol göstericiliğinde coğrafi eşitsizliğin hakikati birlikte duyurulmalı ve dönüştürülmelidir.

"DİYARBAKIR'DA ÖTEDEN BERİ ÇOK SAYIDA ÇOCUK KURUMU VE DENEYİMİNİN OLDUĞU ANCAK BUNA KARŞILIK YETERLİ DÜZEYDE GÖRÜNÜR OLMADIKLARI BİR GERÇEKLİKTİR"

Diyarbakır'da öteden beri çok sayıda çocuk kurumu ve deneyiminin olduğu ancak buna karşılık yeterli düzeyde görünür olmadıkları bir gerçekliktir. Çocuk alanının uzmanları ya da kimi zaman 'bilirkişileri' çoğunlukla 'batı' menşeili kişiler gibi görülmektedir. Bu alanda hangi bilginin ve kimin öne çıktığı, neden öne çıktığı sorusunun cevabı da doğrudan ideolojik bir yaklaşımın hegemonyası ile ilgilidir. Dünyada çocuk ve dahi neredeyse bütün alanlarda akademik, kurumsal, araştırma ve pratik düzeyde nasıl İngilizce konuşulan ülkelerin bilgisi ve kişileri öne çıkıyorsa bu topraklarda da sözünü Türkçe ve Türklük referans çerçevesi içerisinde söyleyen ile alanda açık veya örtük olarak Türkçe ve Türklük akidi ile çalışmalar yürüten kişilerin ve kurumların hegemonyası söz konusudur. Çocuk alanındaki bu hegemonyanın, tıpkı çocukların deneyimlerinin arasındaki eşitsizliklerin tesadüfi olmadığı gibi tesadüfi olmadığını, bilakis ideolojik arka planı olduğu açıktır. Tam da bu nedenle, HDP Çocuk Komisyonu olarak tüm çocukların sorunlarına sahip çıkmanın yanında; çocuk alanındaki deneyimlerin görünür olmasını desteklemek, buna aracılık etmek ideolojik-politik açıdan komisyonumuzun yaklaşımının netliğini ifade etmektedir. Bu bağlamda, HDP'nin çocuk alanında sadece söylem düzeyinde kalan politikalar üretmek yerine toplumsal alanın sürekli, dinamik ve güncel bilgisine sahip olması ve deneyim biriktirmesi, bu deneyimleri toplumsallaştırması yürüttüğümüz mücadele açısından oldukça önemlidir."

HDP ÇOCUK KOMİSYONU’NUN ‘DİYARBAKIR ÇOCUK RAPORU’NDA ÇOCUKLARIN BAĞIMLILIK YAŞININ 9’A DÜŞTÜĞÜNE DİKKAT ÇEKİLDİ

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Çocuk Komisyonu, Amed başta olmak üzere çocukların tüm Kurdistan’da yaşadıkları sorunları tespit etmek ve çözüm politikaları üretmek amacıyla “Diyarbakır Çocuk Raporu” hazırladı. HDP Çocuk Komisyonu 6-8 Ekim 2022 tarihlerinde çocuk alanında çalışan ya da çalışma alanlarından biri çocuk alanı olan 23 kurumu ziyaret etti. Komisyon, ayrıca 2023 Haziran ayı içerisinde Amed’deki çocuk kurumlarıyla rapordaki temalar bazlı bir kez daha görüşmeler gerçekleştirdi. HDP Çocuk Komisyonu, “Diyarbakır Çocuk Raporu’nda çocukların eğitim, sağlık, hukuk, anadili, işçileştirilme, kültür-sanat, göç ve mültecilik, kent ve doğa alanlarında yaşadıkları sorunlara odaklandı.

Diyarbakır Çocuk Raporu, yeni dönemde, siyasette ve toplumsal yaşamda çocukların toplumsal özneler olması, çocuk alanının temel bir alan olarak kabul edilmesi çabasının sürdürülmesini amaçladığı gibi, çocukların özgürleşmelerine aracılık etme iradesini de güçlendirmeyi hedefliyor.

Raporda, parti olarak daha önce çocuk alanına yönelik çalışmaların tali olarak görüldüğüne dair özeleştiri de verilirken, çocuklar adına değil çocuklarla birlikte söz kurulması ve alanın güçlendirilmesi gerektiği belirtildi.

EĞİTİM ALANI: OKUL ÖNCESİ ANADİL EĞİTİM

‘Eğitim Alanı sorunları’ başlığında, anadil eğitimin savunma düzeyinden öteye geçilerek, eğitim süreçlerinde ve toplumsal yaşamın tüm alanlarında deneyimlerin inşa edilmesi gerektiği kaydedildi. “Devlet kurumsallığı dışında enformel eğitim ve öğrenme ortamlarının yaratılabileceği” kaydedilen raporda, “Seçmeli dil derslerinin anadilinde eğitim yaklaşımına uymadığı kabul edilse de hali hazırda devlet tarafından sunulan programın içerik açısından değiştirilmesi zorlanabilir. Bunlardan biri de okul öncesi eğitime yönelik yapılabilecek düzenlemedir. Bu bağlamda, okul öncesi eğitimde faaliyet gösteren devlet ve özel okulların müfredatına Kürtçe derslerin seçmeli olarak eklenmesine yönelik kanun teklifi verilmeli ve bu konu sosyal medya aracılığıyla da gündemleştirilmelidir” ifadelerine yer verildi.

BAĞIMLILIK YAŞI 9’A DÜŞTÜ

Amed’de ve bir bütün olarak tüm Kurdistan coğrafyasında yaşanan en akut sorunların başında gelenin madde bağımlılığı olduğu ifade edilen raporda, bağımlılık yaşının 9’a düştüğü ve son yıllarda özellikle okulların kendisinin bu maddelerin satış yeri haline getirilmesinin neredeyse kamusal bir bilgi haline geldiğine dikkat çekildi.

Demokratik kitle örgütleri aracılığıyla sürdürülen çalışmaların yetersiz olduğuna dikkat çekilen raporda: “Kayyımlar öncesi mahallelerde ana-çocuk sağlık merkezlerinden etkin bir şekilde hizmet alınabilirken bu merkezler hali hazırda işlevlerini yitirmiştir. Bağımlılığa ilişkin veriler ilgili kurumlar tarafından paylaşılmamaktadır. Bu nedenle elde sağlıklı nicel veri bulunmamaktadır. Son yıllarda genç intiharları giderek artmakta ve bu intiharların çoğunlukla doğrudan bağımlılıkla ve dijital tacizle ilgili olduğu düşünülmektedir. Genç intiharların nicel ve nitel bilgisine erişmek durumun tespiti açısından önemlidir. Aileler madde bağımlılığı konusunda kendilerini çaresiz hissetmekte, bağımlı olan çocukları nedeniyle toplumsal yaşamda utanç duymakta ve durumu açıklıkla paylaşmaktan imtina etmektedir” denildi.

ÇOCUKLARIN UĞRADI HAK İHLALLERİ

Amed’de ve Kurdistan’ın bütün coğrafyasında çocukların savaş ve şiddetin mağduru olduğuna dikkat çekilen raporda, hukuk alanında çocukların maruz kaldığı ihlaller de şöyle sıralandı: “Çocuklar; kırsal yerlerde, meralarda oyun oynarken ya da hayvanlarını otlatırken mayınların veya serbest bırakılan patlayıcıların hedefi olmaktadırlar. Keza parkta oynarken, sokakta yürürken de zırhlı ve diğer askeri/polis araçlarının çarpması ile sakat bırakılarak ve hayatlarını kaybederek yaşam hakları ihlal edilmektedir. Bunun yanında son yıllarda çocuklar; Newroz günü gözaltına alındıkları, bayram kutlamanın meşruiyetinin güçsüz kılınmaya çalışıldığı, çocuklar ve bir bütün olarak halk için önemli kabul edilen günlerin kriminalize edilmeye çalışıldığı bir hukuksuzlukla karşı karşıya bırakılıyorlar. Bir diğer mağduriyet, cinsel şiddete maruz kalmalarıdır. Çocuklar, yaşadıkları bu tür şiddet karşısında nereye başvuracaklarını bilmemekte veyahut başvurdukları takdirde ise bizatihi keyfi ve filli hukuki uygulamalarla mağduriyetleri yeniden üretilmekte ve böylece şiddet sarmalının içinden çıkamamaktadır. Öte yandan aileler toplumsal ve kamusal baskı altında cinsel şiddet gerçekliğini gizlemeye çalışmakta ve özellikle devlet, kamu ve güvenlik görevlilerinin fail olduğu vakalarda şikayetler geri çektirilmektedir.”

ÇOCUK İŞÇİLİĞİ

‘Çocukların İşçileştirilmesine İlişkin Yaşanan Sorunlar’ adlı başlıkta ise sokaklarda çalıştırılan çocuklar -mendil gibi malzemeler satan, trafik ışıklarında araba camlarını silen çocuklar gibi- ve dilendirilen çocuklar Diyarbakır’ın olağan görüntüsü haline geldiğine dikkat çekildi. . Şikayetler üzerine ‘Çocuk işçiliğinin önlenmesi’ adı altında çocukların gözaltına alındığı, bu durumun ayrı bir mağduriyet yaşattığı belirtildi.

KAYYUM ATAMALARI KÜLTÜR-SANAT ALANINI DARBELEDİ

‘Çocukların Kültür-Sanat Alanında Yaşadıkları Sorunlar’ adlı bölümde ise; Kültür-sanat alanında çocukların yaşadıkları en büyük sorunlar kayyım darbesi sonrası yaşandığına dikkat çekildi. Raporda; “Yerel yönetimlerin sürdürdüğü kültür- sanat faaliyetlerinin kayyımlarla sonlandırılması ve aynı zamanda bu alanda faaliyet yürüten kurumların kapatılması ile birlikte çocukların kent içerisinde kendi yaşam alanlarında katılabilecekleri bu tür faaliyetler ellerinden alınmıştır” ifadelerine yer verildi.

Anadile de dikkat çekilen raporda, +Artık evlerin içerisinde bile yeterince Kürtçe konuşulmaması, asimilasyon politikalarının gündelik yaşama etkisinin yoğunluğunu göstermektedir. Bu nedenle kültür ve sanat alanına sahip çıkılması; çocukların hem anadillerini konuşması ve gündelik yaşamının doğallığında anadiliyle iletişim kurması hem de kültürünün özelliklerini, önemli şahsiyetlerini, ritüellerini tanıması açısından oldukça etkili olacaktır” denildi.

MÜLTECİLİK SORUNU

“Mülteci ve Göç Eden Çocukların Yaşadıkları Sorunlar” adlı bölümde ise şu ifadelere yer verildi: “Diyarbakır’da yaşanan mültecilik sorununun yanında bir de savaşla birlikte yaşanan iç göç sonucu mağdur olan çocuklar bulunmaktadır. Savaşın sürdürülmesinde ısrar edilmesi nedeniyle yaşanan iç göçler, zaten yersiz yurtsuz bıraktırılan çocukları ikinci kez yaşam alanlarının dışına atmaktadır.”

ÇOCUKLARIN DOĞA İLE İLİŞKİSİ

‘Çocukların Kentle ve Doğayla İlişkilerinde Yaşadıkları Sorunlar’ bölümünde ise; savaşın sürdürülmesinde ısrar edilmesi nedeniyle yaşanan iç göçler, zaten yersiz yurtsuz bıraktırılan çocukları ikinci kez yaşam alanlarının dışına attığına dikkat çekidi. Mayınlar, serbest bırakılan patlayıcılar, zırhlı araçlar nedeniyle yaşam hakları ihlal edilen çocukların, aynı zamanda kentle ve doğayla ilişkisini de olumsuz yönde etkilediğinin altı çizilen raporda: “Savaş bir yandan gündelik ve toplumsal yaşamı altüst ederken bir yandan da doğayı talanın önünü açarak çocukların ekolojik bir yaşamla ilişkisini tamamen koparmaktadır. Çocuklarla birlikte doğada ve doğayı ve insanı ayrı görmeyen, cinsiyet eşitlikçi, sınıfsız ve tüm kimliklerin eşit olduğu bir yaklaşımın ve bu yaklaşımın sahiplenildiği ekolojik etkinliklerin anadilinde yapılmasının gerekliliği açıktır. Çocuklarla birlikte yürütülecek ekolojik mücadele aynı zamanda toplumsal hafızanın ve kültürün korunması ile de doğrudan ilişkilidir” denildi. (Haber Merkezi)