Kürtçe tehlike altında; Çözüm süreci için ana dil şartı

YENİGÜN HABER – Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi Koordinatörü Yüksel Genç, “Kürtler arasında ana dilde eğitim talebi her zaman çok yüksekti. Ancak çocuklarla ana dilde iletişim kurma oranlarındaki dramatik düşüş esas problemlerden birini oluşturuyor. Şu an anneleriyle ve kendi aralarında Kürtçeyi en yüksek konuşan son kuşakla karşı karşıyayız. Ama bu kuşak, kendi çocuklarıyla büyük oranda Kürtçe konuşmuyor” dedi.

Araştırma: Yüzde 97,79 Kürtçe eğitim dili olsun dedi

Sosyo Politik Saha Araştırmaları Merkezi’nin 17-21 Temmuz 2025 tarihleri arasında yaptığı ankete göre, katılımcıların yüzde 97,79’u eğitimin bütün kademelerinde Kürtçenin eğitim dili olmasını istedi. Türkiye’nin 23 kentinde 2 bin 378 kişiyle yapılan ankette, ana dilde eğitim talebi öne çıktı. Araştırma Diyarbakır, İstanbul, Ankara, İzmir, Samsun, Balıkesir, Erzurum, Adıyaman, Van, Mardin, Urfa, Bingöl, Ağrı, Antalya, Mersin, Şırnak, Bursa, Antep, Batman, Dersim, Malatya, Adana ve Siirt’i kapsadı.

Ailelerin kaygısı: Eğitim, dışlanma ve iş hayatı

Rûdaw TV’de Nalin Hesen’in sorularını yanıtlayan Genç, ailelerin çocuklarıyla Kürtçe konuşmaktan uzak durmasının üç temel gerekçesi bulunduğunu belirtti. İlk gerekçe, eğitim dili Türkçe olduğu için çocukların okulda yaşayacağı travmayı önleme isteği. İkinci gerekçe, çocuklarının sosyal çevrede, okulda ve kamusal alanda dışlanmasından duyulan korku. Üçüncü gerekçe ise iş piyasasında Kürtçenin bir karşılığının olmaması. Genç, “Bu kaygılar uzun yıllardır sürdürülen asimilasyon ve baskı politikalarının toplumda otosansür haline gelmesinden kaynaklanıyor” dedi.

“Ana dilde iletişim zayıflıyor”

Genç, araştırmada dikkat çeken en önemli bulgulardan birinin ailelerin çocuklarıyla Kürtçe iletişiminin dramatik biçimde azalması olduğunu söyledi. “Bu gidişat önlenmezse, ana dilde eğitim, konuşma ve iletişim giderek zayıflayacak ve sönümlenecek” uyarısında bulundu.

Çözüm süreci için ana dil şartı

Türkiye’deki barış ve çözüm sürecine değinen Genç, “Sürecin başarılı olabilmesi için Kürtçe üzerindeki yasakların kaldırılması, eğitim dili olması ve sosyal-ekonomik hayatta varlık alanı bulması gerekiyor. Ancak MHP yöneticilerinin anayasa maddeleriyle ilgili yaptığı açıklamalar, umut verici değil” dedi.

“Kürt Sokağı ana dilde eğitimi olmazsa olmaz görüyor”

Genç, Kürt toplumunda ana dil talebinin güçlü olduğuna dikkat çekerek, “Kürt sokağı ana dilde eğitimi olmazsa olmaz görüyor. Ana dili koruyabilmek ve geliştirebilmek için mutlaka eğitim dili olması gerekiyor. Çözüm sürecinde bu talebin görülmesi şarttır” ifadelerini kullandı.