Video Haber:Zam şampiyonu: Diyarbakır

TÜİK Diyarbakır Bölge Müdürlüğü, aralık ayı ve 2018 yılı enflasyon rakamlarını açıkladı. Enflasyon yıllık 20,30, ÜFE ise yüzde 33,64 olarak gerçekleşti. Aylık en yüksek artış ise yüzde 0,63 ile TRC2 (Diyarbakır ve Şanlıurfa)'da oldu. Aralık ayında en çok fiyat artışının Diyarbakır’da yaşanmasına hem esnaf hem de vatandaş tepki gösterdi. Zamların kendilerini çok etkilediğini söyleyen pazar esnafı Mehmet Emin Köse, “Tezgâhımda 5 binlik mal var ama müşterim yok” dedi. Vatandaşın halinin içler acısı olduğunu söyleyen Mustafa Tanış ise, “Ben bu sabah pazara gittim ama maalesef uçan fiyatlar yüzünden elim boş döndüm. Bu durum sadece bende değil çoğu vatandaşın da çantası boştu” diye konuştu.

Rıdvan KÖSEN/Yenigün Özel

DİYARBAKIR - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Diyarbakır Bölge Müdürlüğü, yıllık enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜFE’de 2018 yılı aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 0,40 düşüş, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 20,30, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20,30 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 16,33 artış gerçekleşti. Ekonomistler, enflasyonun aylık yüzde 0,34 gerileyeceği, yıllık bazda ise 20,36 seviyesinde gerçekleşeceği öngörüsünde bulunmuştu. Enflasyon kasımda aylık bazda yüzde 1,44 düşerek yüzde 21,62 olarak gerçekleşmişti.

Aylık en çok alkolsüz içecekler zamlandı

Aylık en yüksek artış yüzde 1,08 ile gıda ve alkolsüz içecekler grubunda oldu. Ana harcama grupları itibariyle aralık ayında endekste yer alan gruplardan, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 0,78, sağlıkta yüzde 0,62, lokanta ve otellerde yüzde 0,31 ve alkollü içecekler ve tütünde yüzde 0,16 artış gerçekleşti. Aylık en fazla düşüş gösteren grup yüzde 4,08 ile giyim ve ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı aralık ayında endekste yer alan gruplardan ulaştırmada yüzde 2,56, eğlence ve kültürde yüzde 0,25, haberleşmede yüzde 0,11 ve konutta yüzde 0,06 düşüş gerçekleşti.

Yıllık en fazla ev eşyasının fiyatı arttı

Yıllık en fazla artış yüzde 31,36 ile ev eşyası grubunda gerçekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler yüzde 28,80, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 25,11, konut yüzde 23,73 ve eğlence ve kültür yüzde 20,86 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.

Aralıkta zam şampiyonu Diyarbakır ve Şanlıurfa

Aylık en yüksek artış yüzde 0,63 ile TRC2 (Diyarbakır ve Şanlıurfa)'da oldu. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 23,53 ile Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 18,26 ile Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye bölgesinde gerçekleşti. Aralık 2018’de endekste kapsanan 407 maddeden; 44 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 202 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 161 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

ÜFE’de aylık yüzde 2,22 düşüş

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise 2018 yılı aralık ayında bir önceki aya göre yüzde 2,22 düşüş, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 33,64, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 33,64 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 27,01 artış gösterdi. Bir önceki aya göre en fazla düşüş; yüzde 22,56 ile ham petrol ve doğalgaz, yüzde 13,14 ile kok ve rafine petrol ürünleri, yüzde 8,47 ile elektrik, gaz üretim ve dağıtımı olarak gerçekleşti. Buna karşılık tütün ürünleri yüzde 1,99, içecekler yüzde 1,74, diğer ulaşım araçları yüzde 1,59 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla arttığı alt sektörler oldu. Ana sanayi gruplarında aylık en fazla düşüş enerji sektöründe gerçekleşti. Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2018 yılı Aralık ayında aylık en fazla düşüş yüzde 8,91 ile enerji sektöründe gerçekleşti.

“Pazardan elim boş döndüm”

Bu arada Diyarbakır’da yaşanan artışa tepki gösteren vatandaşlar yaşadıkları ekonomik sıkıntıları gazetemize anlattı.  Hem esnafın hem de vatandaşın halinin içler acısı olduğunu söyleyen vatandaş Mustafa Tanış tepkisini şu sözlerle dile getirdi; “Diyarbakır’ın en çok zam alan bir il olması çok acı bir durum. Çünkü Türkiye’de en yoksul kesimin bulunduğu illerden bir tanesi Diyarbakır’dır. Alım gücünün sıfıra inmesi halinde insanlar bu yoksullukla mücadele veremez. Hem esnafın hem de vatandaşın hali içler acısı. Yetkililerin bir an önce bu duruma el atması bir çözüm bulması gerekir. Sadece aralık ayında değil ağustos ayından beri bu krizin etkisindeyiz. Bütün sektörlerde boy gösteren kriz ile birlikte harcama azaldı. Azalan harcama ile birlikte esnafın cebine giren para da azaldı. Ben bu sabah pazara gittim ama maalesef uçan fiyatlar yüzünden elim boş döndüm. Bu durum sadece bende değil çoğu vatandaşın da çantası boştu.”

“Esnaf dükkân kapatıyor”

Son iki ayda ürünlere yapılan zamların kendilerini zor durumda bıraktıklarını belirten Sedat Tekkuş ise “Esnaf olsun vatandaş olsun bu zamlar hepimizi etkiledi. Doların yükselmesi bahane edilip hep zamlara maruz kalıyoruz ama doların düşmesinden sonra ürünlerdeki fiyat pahalılığı düşmedi. En çokta gıda ürünlerindeki zamlar almış başını gidiyor ve bu duruma dur diyen biri çıkmıyor. Esnafların çoğu ödemelerini yapmadığı için dükkânlarını kapatıyorlar. Son iki ayda yapılan zamlar bizi daha çok zor durumda bıraktı. Bu zamlar nereye kadar sürecek tahmin etmek biraz imkânsız. Umarım daha kötüye gitmez” diyerek zamların daha ne kadar süreceğini bilmediklerini ifade etti.

“Vatandaşın eli cebinde”

Zamların kendilerini çok etkilediğini söyleyen pazar esnafı Mehmet Emin Köse de hem esnafın hem de vatandaşın bu zamlardan nasibini aldığını şu sözlerle dile getirdi;

“Zamlar bizi çok etkiledi tezgâhımda 5 binlik mal var ama müşterim yok. Gelen müşteri de bir kilo alıyor. Zaten poşetin kilosu 14 TL’dir. Akşama kadar poşet parasına çalışıyoruz. Her sene bir, bir buçuk TL olan soğan yapılan zamlarla cep yakıyor. Soğan alacak bir vatandaş ancak yanına ekmek alıp kuru soğan ile karnını doyuruyor. Örneğin vatandaş mevsimi olan ve kışın vazgeçilmezi olan soğan ve patatesi 4- 5 kilo yerine 1 kilo alıyor. Soğan şu an meyve ile yarışıyor. Bu durum sadece beni değil hem diğer esnafları hem de bütün halkı etkiliyor. Çünkü hepimiz birbirimizle bağlantılıyız. Pazarın hali ortada vatandaşların eli dolu olacağına ellerini cebine koyuyor.”