‘İnsanlar günlük ihtiyaçlarını borçla karşılıyor’

Son 24 yılın en yüksek enflasyon verileriyle bayramı karşılayan Diyarbakır esnafı, vatandaşın alım gücünün tükenmesinden kaynaklı satış yapamadıklarından dert yandı. Türkiye tarihinin en derin krizi ile karşı karşıya olduklarını savunan esnaf, “Kriz her yerde hissediliyor. Hayatımızı borçla geçindirmeye çalışıyoruz. Daha önce yaptığımız alışverişlerin yüzde 80’i nakit, yüzde 10’u da kredi kartıyla olurdu. Şimdi ise alışverişlerin yüzde 80’i kredi kartıyla oluyor. Bu da demek oluyor ki, insanlar günlük ihtiyaçlarını dahi borçla karşılıyor” dedi

Haziran ayı enflasyon rakamlarını açıklayan Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, Haziran ayında enflasyon yüzde 4,95 oldu. Yıllık bazda ise enflasyon yüzde 78,62'e çıktı. TÜİK’in açıkladığı Haziran ayı enflasyonu,  son 24 yılın en yüksek enflasyon oranı olarak kayıtlara geçerken, bağımsız kuruluş Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise, TÜİK’in aksine geçen ay aylık bazda enflasyonun yüzde 8,3, yıllık enflasyonu ise yüzde 175,55 olarak duyurdu. MA’da yer alan habere göre Kurban Bayramı’nı bu tabloyla karşılayan Diyarbakır esnafı, vatandaşın alım gücünün tükenmesinden kaynaklı satış yapamadıklarına dikkat çekti.

‘Hayatımızı borçla geçindirmeye çalışıyoruz’

Yaklaşık 24 yıldır esnaflık yapan Giyasettin Bora, Türkiye tarihinin en derin krizi ile karşı karşıya olduklarını savundu. İnsanların alım gücünün tükendiğini vurgulayan Bora, daha önceki yıllarda gelir ve giderlerde az da olsa bir kazançlarının olduğunu ancak günümüzde zarar üstüne zarar ettiklerinin altını çizdi. Bora, “Kriz her yerde hissediliyor. Hayatımızı borçla geçindirmeye çalışıyoruz. Daha önce yaptığımız alışverişlerin yüzde 80’i nakit, yüzde 10’u da kredi kartıyla olurdu. Şimdi ise alışverişlerin yüzde 80’i kredi kartıyla oluyor. Bu da demek oluyor ki, insanlar günlük ihtiyaçlarını dahi borçla karşılıyor” diye belirtti.

 Satışlarda yüzde 75’lik bir düşüş

Artık işlerin içinden çıkılmaz bir hal aldığını dile getiren Bora, satışlarda geçen yıla oranla yüzde 75 düşüş olduğunu ifade ederek, sistemin tıkanmış durumda olduğunu söyledi. Kentte 8 yıldır esnaflık yapan Sinan Akgök ise işsizlik ve hayat pahalılığının zirve yaptığı bir süreçte bayramı karışladıklarını söyledi. Akgök, “Bayramlarda insan yoğunluğundan kaynaklı sokaklardan geçilmezdi. Şimdi ise o sokaklar bomboş. Pandemi sürecinde bile durum bundan iyiydi. Geçen sene 150 TL olan bir gömleğin fiyatı şimdi 350 TL. Yönetimsizlikten kaynaklı bu krizi yaşıyoruz. Bu ülkeyi 20 yıldır mevcut iktidar yönetiyor ve kim yönetiyorsa suçlu da odur” dedi.

‘Gittikçe kötüleşiyor’

25 yıldır esnaflık yapan Mehmet Karayıl, hiçbir dönem böyle bir krizle karşılaşmadığını belirtti. Karayıl, “Her sene durumun daha da kötüye gittiğini görebiliyoruz. Kriz tam derinleşti. Artık insanların alım gücünü bir tarafa bırakın, insanlar zaruri ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma geldi” ifadelerini kullandı. Bir diğer esnaf Nasır Anuştekin da, asgari ücrete yapılan yeni zamma ilişkin  “İnsanlar bu yıl ne kendilerine ne de çocuklarına bir şey alamıyor. Kriz tüm topluma yayıldı artık. Asgari ücret ne kadar artarsa kriz gerçeği ortadan kalkmayacal” diye belirtti.

‘Krizin sebebi yolsuzluklar’

Mahmut Baran adlı esnaf da, mevcut tabloyla ilgili şunları söyledi: “Hem vatandaşların hem de esnafın durumu gittikçe zorlaşıyor. Eskiden bir çorabı 1 TL’ye satarken şimdi 5 TL’ye satıyoruz. Sattığımız eşyanın yerini bile dolduramıyoruz.  Her yıl bayrama 4-5 gün kala tezgâhlarımız dükkânlarımız doluydu ama şimdi müşterileri bulamıyoruz. Artık neyi nasıl yapacağımızı biz de bilmiyoruz. Fahiş artışlardan dolayı insanların psikolojisi bozulmuş. Mevcut iktidar, krizi önlemek yerine daha da derinleştiriyor. Krizin tek sebebi yapılan yolsuzluklardır. Mevcut iktidarın yaptığı yolsuzluk ve hırsızlıklar yüzünden bugün bu haldeyiz.”