Diyarbakır'daki az hasarlı bina sakinleri; Mağduriyetimiz görülmüyor

Ahmet BARAN/YENİGÜN ÖZEL – Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’ta yaşanan iki ayrı depremde Diyarbakır'da 7 bina çökerken, son verilere göre,407vefat yaşandı, bin 271vatandaş ise yaralandı.

Arama-kurtarma ve enkaz kaldırma çalışmalarının sona erdiği kentte; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı İl Müdürlüğü ile Kent Koruma ve Dayanışma Platformu Kriz Masası’na bağlı mühendislerin katılımıyla hasar tespit çalışmaları devam ediyor.

Çalışmalar kapsamında Diyarbakır’da 520 binada yer alan 6 bin 69 bağımsız birimin acil yıkılması gereken ağır hasarlı ve yıkık yapı olduğu tespit edilirken, güvenilir olmayan binalar mühürlenerek kullanımı yasaklandı.

Güvenilir olmayan ağır ve orta hasarlı binalarda kalan vatandaşların boşaltılan yurtlara yerleştirilmesine başlandı.

YAKIN VE BİTİŞİK BİNA SAKİNLERİ TEDİRGİN

Bitişik ve yakın yapılaşmanın fazla olduğu Bağlar ilçesi Şeyhşamil Mahallesi 482. Sokakta bulunan, 6’sı hakkında acil yıkım kararı olan toplam 35 bina tespit edildi.

[caption id="attachment_142766" align="alignnone" width="800"] Nizamettin Aslan[/caption]

Diyarbakır Yenigün’e konuşan mağdurlardan Nizamettin Aslan, mahallede her ne kadar 35 bina da yıkılma kararı alınsa da “sağlam” veya “az hasarlı” raporu verilen binalarda yaşayan vatandaşlarında mağdur olduğunu vurguladı.

Aslan, “Ağır hasarlı binaların arasında yer alan ve sağlam olduğu tespit edilen binalar var. Yani ağır hasarlı binaların yanındaki binalar mağdur durumda. Bu binaların kimisi bitişik, kimisi bir ila üç metre arasında boşluk var. Yıkım kararı alınan 35 yapı dışında kalan  toplam 40 binada yaşayanlar da tedirgin ve evlerini boşaltılmış durumda. Mahalleli durmadan evlerini boşaltıyor. Oralarda ev kalmadı. Herkes evini boşalttı” dedi.

“YANIMDAKİ BİNA HASARLI, BEN NASIL KALAYIM?”

Az hasarlı binaların mağduriyetinin görülmediğini vurgulayan Aslan, sözlerine şöyle devam etti:

“Şu anda bütün sistem hasar kaydı üzerinden oluyor. Kaymakamlığa ve Çevre Şehircilik Bakanlığı’na gittim ‘bizimle ilgili bir şey yok’ diyorlar. Evimin yanındaki bina için yıkım kararı alınmış, ben nasıl orada kalayım? Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gittim, az hasarlı kaydı olduğu için yurtlardan bize yer vermiyorlar. Bizm binalar az hasarlı olduğu için yurtlarda bize yer vermiyorlar.

Sahadaki çalışanlar yan binamız ağır hasarlıdır diye tedbirdenbizim de girmemeniz gerektiğini söylüyor. Çocuklarımızı köye yolladık, misafirlikte bir yere kadar. Deprem gününden beri dışarıdayız. Sabah evin çevresinde geziniyorum, kurumlara gidip derdimizi anlatıyoruz. Gece saatlerinde gidip bir Camide kalıyorum. Günlerdir doğru dürüst bir duş bile almadım. Kiralık ev arıyorum, yok. Öğrenci yurtlarını geziyorum, yurtlar oradan oraya yönlendiriyor. Hiçbir yerde olumlu cevap alamadım.”

[caption id="attachment_142767" align="alignnone" width="800"] Adil Çaçan[/caption]

‘TEDBİRDEN BİNAYA GİRMİYORUZ’

Aynı sokakta Serhanlar Apartmanı’nda oturan Adil Çaçan adlı vatandaş ise,

hasarlı olan yanlarındakiyakın mesafedeki bina yüzünden tedirgin olduklarını belirterek,“Bizim gibi dört-beş bina yan yanalar ortasında bulunan bina ağır hasarlı. Mesafeler öyle yakın ki balkondan balkona geçebiliyoruz. Mecburen yandaki boş binanın da boşaltılması gerekiyor. Görevlilere b’izim bina da arada kalıyor, o zaman hasarlı deyin bilelim ne yapıyoruz.’Bana‘Öyle yapamayız, o zaman çok sayıda insanı dışarda bırakılırız’ diyor. Öyle bir korku yaşadık ki hemde saatler arayla iki kez ve korkuyoruz, tedbirden binaya girmiyoruz” diyor.

“MAĞDURİYETİMİZ GÖRÜLMÜYOR!”

Çaçan, “Evimiz az hasarlı olduğu için binamıza ne devlet desteği varne bir yardım alabiliyoruz ne deboşaltabiliyoruz. Bizim mağduriyetimiz görülmüyor. Aslında sistem tek hasar tespit üzerinden yürüdüğü içinbizim mağduriyetimiz yan binalardan görülmüyor bile bütün binalar boşaltılıyor.”

Mahallelinin ev aradığını ancak kiralık ev bulmanın da çok zor olduğunu dile getiren Mizgin, “Hepimiz ev arıyoruz,bütün bağlar boşalmış durumdadır. Yine şükür halimize yaşıyoruz” diyenMizgin, “Ancak gelinen aşamada bizde bu şekilde mağdur bırakılıyoruz. Şu anda canını kurtarıp, evi yıkılan kişilerden hiçbir farkımız yok. Çadırlarda kalmaya çalışsak bile ailelerimizde 40 günlük bebekler var. Bu kış şartlarında bu bebekler çadırlarda nasıl yaşayacak” ifadelerini kullandı.

İMO DİYARBAKIR: İLGİLİ KURUMLARIN AÇIKLAMA YAPMASI GEREKİYOR

Konu ile ilgili görüştüğümüz İnşaat Mühendisleri Diyarbakır Şube Başkanı Zeki Tutal, tespitlerde binaların temel, kolon ve uzaklığına bakıldığını belirterek,

“Çevre ve Şehircilik, Belediyelere ve kaymakamlığa yazı yazıyor. Çevredekilere de uyarı yapılıyor ve ‘şu anlık etrafındaki binaları kullanmayın, bu binanın akıbeti belli olana kadar artık yıkım kararı mı verilecek.Yoksa onarım mı yapılacak diye etraftaki binalar boşaltılıyor.

Bina yüksekliği 30 m ise, 30 m çevreleyip, daire çekiliyor. Binaları boşaltıyorlar geçici olarak. Yani öyle bir uygulamaları var ve bazı yerlerde kullanılmış.Örneğin;CeylanAVM’nin karşısındaki bina boşaltıldığı gibi risk taşıdıkları için etrafındaki binalarda boşaltılmış. Binanın kendinden devrilip ya da arkçı bir sarsıntının olması ihtimaline karşı önlem alınıyor.”

Mağdur olan ailelerin desteklenmesi gerektiğini dile getiren Zeki Tutal, “Ancak şu ana kadar bu konuda mağdur olan ailelere ‘sorun çözülene kadar ya da onarımlar yapılana kadar sizi barındıracağız’ gibi biraçıklama ilgili kurumlar tarafından yapılmış değil. Bana sorarsanız yapılması gerekiyordu. Çünkü onlar da şu anda mağdur ve evlerine giremiyor” sözlerini kullandı.

TMMOB: YIKIMLARDA CİDDİ VE DİKKATLİÇALIŞILMADIR

TMMOB Diyarbakır Şube Başkanı Ferit Kahraman, her binanın kendi durumu çerçevesinde değerlendirilmesinin daha doğru olduğunu söylüyor.

Ferit Kahraman, “Hasar tespitinde ağır hasarlı ya da orta hasarlı kararı alınmış bir binanın hemen bitişiğindeki bir binada bu durum olmayabilir. Yani illa hepsinin aynı şekilde, hatta aynı sitenin içerisindeki bloklardan bile farklı şekilde tespit beklemek mümkün” diyor.

“Dolayısıyla burada işte bitişiğindeki lafının için yıkım kararı verilmiş olması,O yapı için ‘orta hasarlı ya da hasarlı’ diye bir rapor hazırlamış olması, elbette ki ciddi ve dikkatli bir rapor hazırlamayı gerektiriyor” diyen Kahraman, sözlerine şunları ekledi:

“Yani gayet de mümkün olabilen bir durum. Ancak burada yıkılması karar verilen yapının yıkımı sırasında ciddi bir şekilde ve dikkate çalışmanın yürütülmesi gerekiyor. Çünkü bu yıkım esnasında kontrollü bilinçli ekiplerce profesyonelce bir yıkımın gerçekleştirilerek yan tarafa herhangi bir çökme zarar verme durumunun engellenmesi gerekiyor.”