Diyarbakır'da karakoldaki 'Toplu Mezar' iddiası Meclis gündeminde

Metin Bekiroğlu/YENİGÜN HABER – Dem Parti Diyarbakır Milletvekili Serhat Eren, Gazetemiz tarafından gündeme getirilen Diyarbakır’ın Lice ilçesindeki toplu mezar iddiası ile ilgili Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz tarafından yanıtlanmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne soru önergesi sundu.

Diyarbakır Lice’de karakol bahçesinde ‘Toplu Mezar’ iddiası

Eren, önergesinde şu ifadelere yer verdi:

“1996 yılının Nisan ayında Diyarbakır’ın Lice ve Kulp ilçeleri ile Bingöl’ün Genç ilçesi arasında yer alan kırsal bölgede Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından başlatılan geniş çaplı “Atmaca” kod adlı askeri operasyon sırasında yaşamını yitirdiği belirtilen PKK’li Mikdat Erkek’in ailesi, yaklaşık 30 yıldır çocuklarının cenazesine ulaşmaya çalışmaktadır.

Aile, Mikdat Erkek’in çatışma sırasında yaşamını yitirdiğine dair bilgileri M. Siraç Bilgin tarafından kaleme alınan ve Şehnaz Altun’un tanıklıklarına dayanan “Yapraklar Açana Dek Satranç” adlı kitapta yer alan anlatımlardan ve olayın tanığı olan bölge köylülerinin beyanlarından edinmiştir. Kitapta, Mikdat Erkek’in cesedinin Bingöl’ün Genç ilçesine bağlı Şatos Köyü’nden akmakta olan bir dereye bırakıldığı, ardından bu cenazelerin sularla Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Üçdamlar (Bawerd) köyüne kadar ulaştığı belirtilmektedir. Üçdamlar köylülerinin aktarımlarına göre, Sarum Çayı kenarına vuran beş cenaze, Üçdamlar Jandarma Karakolu askerlerine teslim edilmiş; askerlerce iş makinesiyle karakolun içinde açılan bir çukura topluca gömülmüşlerdir.

Söz konusu alanın, 2010 yılında inşa edilen Üçdamlar Şehit Binbaşı Ercan Kurt Ortaokulunun bulunduğu yer olduğu iddia edilmektedir. Ailenin talebi, bu okul alanında resmî kurumlarca bilimsel yöntemlerle kazı yapılması ve cenazeye ulaşılarak, çocuğuna bir mezar sağlanmasıdır. Bu talep yalnızca bir ailenin değil; geçmişte yaşanan çatışmalarda yakınlarını kaybeden binlerce yurttaşın ortak talebidir.

Bilindiği üzere 1990’lı yıllar, Türkiye’de yoğun insan hakları ihlallerinin, zorla kaybetmelerin ve faili meçhul cinayetlerin yaşandığı karanlık bir dönem olarak hafızalarda yer edinmiştir. İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Hafıza Merkezi gibi sivil kuruluşların raporlarında, bu yıllarda özellikle Kürt illerinde binlerce yurttaşın gözaltında kaybedildiği, cenazelerine ulaşılamadığı ve ailelerinin yas tutacakları bir mezara dahi kavuşamadığı belgelenmiştir. Bu döneme ait birçok vaka ise halen cezasızlık politikaları nedeniyle aydınlatılamamıştır.

Devletin, geçmişte yaşanan bu acı olaylarla yüzleşmesi, yalnızca hukuki değil aynı zamanda ahlaki bir sorumluluktur. Mezar hakkı, yalnızca dini bir vecibe değil, aynı zamanda temel bir insan hakkıdır. Hakikatin açığa çıkması, toplumsal barış ve adaletin inşasında da asli bir adım olacaktır. Bu çerçevede, Mikdat Erkek’in cenazesinin bulunmasına dair yapılan başvuruların ciddiyetle ele alınması, ilgili bölgede bilimsel kazı çalışmalarının başlatılması ve varsa sorumluların ortaya çıkarılması gerekmektedir.”

Eren daha sonra şu soruların yanıtlanmasını istedi:

1. 1996 yılında Diyarbakır’ın Lice ve Kulp ilçeleri ile Bingöl’ün Genç ilçesi arasında gerçekleştirilen ve “Atmaca” kod adıyla anılan askeri operasyon sırasında yaşamını yitirdiği iddia edilen Mikdat Erkek’e ilişkin devletin elinde herhangi bir kayıt bulunmakta mıdır?
2. Aynı operasyonda Sarum Çayı’ndan toplanarak Üçdamlar Karakolu’na getirildiği ve karakol bahçesine toplu olarak gömüldüğü iddia edilen beş PKK’li cenazesi hakkında herhangi bir adli ya da idari işlem yapılmış mıdır? Söz konusu cenazelerin kimlikleri tespit edilmiş midir?
3. Üçdamlar Karakolu’nun bulunduğu alana 2010 yılında yapılan Üçdamlar Şehit Binbaşı Ercan Kurt Ortaokulu’nun temel kazısı sırasında insan kemiklerine rastlanmış mıdır? Bu yönde herhangi bir tutanak ya da resmi rapor mevcut mudur?
4. Söz konusu okul alanında ailelerin başvurusu üzerine bir kazı çalışması yapılması planlanmakta mıdır? Bu yönde herhangi bir resmi başvuruya verilmiş olumlu ya da olumsuz bir yanıt bulunmakta mıdır?
5. Türkiye genelinde geçmiş dönem çatışmalarda yaşamını yitiren kişilere ait olduğu iddia edilen ve askeri alanlar, karakol bahçeleri gibi bölgelerde bulunduğu bildirilen toplu mezarlara dair Bakanlığınızın yürüttüğü herhangi bir inceleme, araştırma, kazı ya da adli süreç mevcut mudur?
6. Mikdat Erkek’in annesi Nefise Erkek’in, oğluna ait cenazeye ulaşarak ona mezar hakkı sağlanması yönündeki talebine dair Bakanlığınız bir inceleme başlatacak mıdır?