Diyarbakır Barosu'ndan Çiçek Sepeti hakkında suç duyurusu

Faili meçhul cinayetlerden aranan ‘Yeşil’ kod adlı Mahmut Yıldırım’ın fotoğrafının bulunduğu poster satışa çıkaran Çiçek Sepeti’ne tepki yağarken, Diyarbakır Barosu, suç duyurusunda bulundu.

Online satış platformu Çiçek Sepeti’nin internet sayfasında, 1990’lı yıllarda faili meçhul cinayetlerle anılan “Beyaz Toros” ve birçok faili meçhul katliamın faili JİTEM elamanı olan “Yeşil” kod adlı Mahmut Yıldırım’ın görüntüsünü taşıyan hediyelik ürün satıldığı ortaya çıktı.

Diyarbakır Barosu, konu hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu.

Baro vekili Av. Mehdi Özdemir tarafından yapılan başvuruda, şu ifadelere yer verildi:

“Türkiye'nin 1990'lı yıllarında 17 bine yakın insan faili meçhul cinayetlerde katledilirken; cinayetlerde kullanılan ve bu dönemin sembolü haline getirilmek istenen Beyaz Toros ile birçok cinayetin faili ve paramiliter güçlerin sembol isimlerinden Yeşil kod adlı Mahmut Yıldırım’ın tablosu ÇiçekSepeti’nde 06.03.2023 tarihinde Uyguncase isimli satıcı tarafından satışa çıkarılmıştır. (

Yakın geçmişte yaşanan insan hakları ihlallerinin başında yaşam hakkına yönelik eylemler gelmektedir. Daha çok gözaltında kayıplar ve faili meçhul cinayetler olarak bilinen ve insan haklarının ağır ihlali olan bu suçların soruşturulması sorunu, bu travmanın sonuçlarından sadece biri olarak varlığını halen sürdürmektedir. İnsan hakları ihlallerinden sorumlu kamu görevlilerinin soruşturulamaması veya diğer bir anlatımla suç ve cezadan bağışık kalması sorunu bütün ağırlığıyla devam etmektedir.

Başta Diyarbakır, Şırnak, Mardin ve Batman gibi merkezler olmak üzere bölgenin hemen her yerinde, neredeyse her gün, insanlar devlet görevlileri tarafından evinden, işyerinden, sokaktan ve bazen de bir arama noktasından gözaltına alınmış, cenazeleri kısa bir süre sonra bir yol kenarında veya bir köprü altında bulunmuş ya da akıbetleri hakkında bir daha bilgi edinilememiştir.

KÜRTLERE TEHDİT UNSURU OLARAK GÖSTERİLMEKTEDİR

1990’lı yıllarda kamu görevlileri tarafından sivillere karşı işlenen bu ağır suçları soruşturacak kapasitede bir yargı mekanizması bulunulmamaktadır. AİHM, birçok kararında gözaltında kayıpların ve keyfî infazların faillerine işaret eden saptamalar yaparak, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (Sözleşme) yaşam hakkını güvence altına alan 2. maddesinin ihlal edildiğini belirtmiştir. Ancak, savcılıkların AİHM’nin yaptığı tespitleri dikkate alıp soruşturma dosyalarını yeniden ele alarak bu yönde derinleştirmesi ve failleri adalet önüne çıkarması gerekirken, ne yazık ki bu konuda kayda değer bir işleme tanık olunamamıştır.

Toplumsal yaraları onarmanın ve ağır travmalar geçiren toplumu iyileştirmenin yolu, hakikatin ortaya çıkarılması ve adaletin yerini bulduğunun toplum tarafından görülmesinden geçer.

1990’lı yıllarda bölgede görev yapmış ve isimleri pek çok insan hakkı ihlalleriyle birlikte anılan fail konumundaki devlet görevlilerinin cezasız kılınmasından alınan cesaretle, beyaz Toros ve Mahmut Yıldırım’ı resmeden tablonun satışa çıkarılması, Kürtlere tehdit unsuru olarak gösterilmektedir.

SUÇU VE SUÇLUYU ÖVME

Suçu ve suçluyu övme, kesinleşmiş bir mahkeme kararıyla suç işlediği belirlenen bir kişinin veya işlenmiş bir suçun alenen övülmesi ile vücut bulur (TCK m.215). Kanuni düzenleme ile “suçu özendirme” teşkil eden eylemler cezalandırılmak istenmiştir.

Madde metninde de görüldüğü üzere, suçun oluşması için işlenmiş olan bir suçun veya işlemiş olduğu suçtan ötürü bir kimsenin övülmesi gerekmektedir. Bu övme fiili yeterli olmayıp, ayrıca övmenin sonucu olarak kamu düzeni açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması şartı da gerçekleşmelidir.

Suçun nitelikli halleri TCK md. 218’de ortak hükümler adı altında düzenlenmiştir. Buna göre suçun basın ve yayın yolu ile işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranına kadar arttırılır.

Suçu ve Suçluyu Övme Suçu’nun oluşması için işlediği suçtan dolayı bir kişinin övülmesi de yeterli olabilecektir. Madde metnindeki ifadeden anlaşılması gereken, kişinin işlediği bir suçtan dolayı övülmesi durumudur. 1990’lı yıllarda, başta Diyarbakır olmak üzere Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki pek çok kentte, zorla kaybettirme vakıalarında, cinayet aleti olarak “Beyaz Toros” kullanılmış, fail konumunda da aralarında JİTEM’de görev yapan Yeşil Kod adlı Mahmut Yıldırım’ın bulunduğu gerek yargılama dosyalarında gerekse kamuoyu nezdinde ayrıntılarıyla bilinmektedir.

CEZALANDIRMA TALEBİ

Ağır İnsan Hakları ihlalleri kapsamında, zorla kaybettirme vakıalarından sorumlu bulunan kişiler ve cinayet aletinin resmedilmesi, işlenen suçların unsurlarının alenen övülmesi mahiyetinde olup TCK’nın 215 ve 218. maddeleri gereğince cezalandırılmaları gerekir.

5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’na göre, bir kamu kurumunun verdiği izne dayalı olarak faaliyette bulunan özel hukuk tüzel kişisinin organ veya temsilcilerinin iştirakiyle ve bu iznin verdiği yetkinin kötüye kullanılması suretiyle tüzel kişi yararına işlenen kasıtlı suçlardan mahkûmiyet halinde iznin iptaline karar verilir ve müsadere hükümleri uygulanır (TCK m.60/1,2). Çiçek Sepeti, internet üzerinden e-ticaret yöntemiyle, faaliyet yürütmekte olup ETBİS sistemine kayıtlı olarak Ticaret Bakanlığı’nca alınan izinle çalışmaktadır. Yukarıda ayrıntısıyla belirttiğimiz üzere, bahse konu tablonun satılması suretiyle müsnet suçun işlendiği, kamu düzenini ve toplumsal barışı olumsuz etkilediği gözetildiğinde öncelikle ticari faaliyet izninin iptaline karar verilmesini talep ederiz.

Yukarıda açıklandığı üzere şüphelilerin hakkında soruşturma başlatılmasını ve cezalandırılması için kamu davası açılmasına, tüzel kişiliğin ticari faaliyette bulunmasına dair iznin iptaline karar verilmesini saygıyla talep ederiz.”