‘Paketin küçük esnafa faydası yok’

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Korona virüse karşı açıkladığı Ekonomik İstikrar Kalkanı paketi esnafın beklentilerini karşılaşmadı. Açıklanan paketin küçük esnafa bir faydası olmadığını savunan Diyarbakır Esnafı, “Bu memleketi ayakta tutan küçük esnaftır. Küçük esnaf biterse memleketin sonu hiç iyi olmaz” dedi. DESOB Başkanı Alican Ebedinoğlu ise, salgın nedeniyle iş yapamayan esnaflar için Ekonomik İstikrar Kalkanı paketinin genişlemesini talep etti

Şehriban ELEFTOZ/  Yenigün özel

DİYARBAKIR YENİGÜN - Korona virüse (Covid-19) salgınının Türkiye’de yayılmasıyla birlikte esnaflar da zor günler geçiriyor. Sokakların boşalmasıyla maddi sıkıntı yaşayan Esnaflar, bir bir kepenk kapatmaya başladı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Korona virüs zararına karşı 18 Mart’ta açıkladığı Ekonomik İstikrar Kalkan’ı paketini yetersiz bulan Diyarbakır esnafı ve Diyarbakır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Alican Ebedinoğlu, salgın nedeniyle iş yapamayan esnaflar için taleplerini Yenigün’e anlattı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamış olduğu Ekonomik İstikrar paketine ilave olarak taleplerinin eklenmesini isteyen Alican Ebedinoğlu, “Esnaf ve Sanatkârlarımızın Esnaf kredi ve kefalet kooperatiflerinde olduğu gibi devlet, özel bank  a ve kredi finans kuruluşlarında almış oldukları kredilerinin en az 3 ay süre ile faizsiz ertelenmesi, Esnaf ve Sanatkârlarımızın elektrik, doğalgaz, su, SGK, Bağkur, vergi MTV, gibi ödemelerinin en az 3 ay süre ile faizsiz olarak ertelenmesi ve ileriki ödemelerle çakışmaması için ödemelerde kolaylık sağlanması, tedbiren geçici olarak kapatılan ilgili meslek mensuplarımızla ilgili karar süresince geri ödeme şartı olmadan Kira yardımı yapılmasının sağlanması, tedbiren kapatılmasına karar verilen iş hacmi azaltılan (restaurant ve lokantalar vb) tüm iş kollarına bu süreç boyunca faizsiz veya düşük faizli kredi veya kaynak imkanı sağlanmasını talep ediyoruz” dedi.

‘Ekonomik İstikrar Kalkanı paketi genişletilmeli’

Salgın nedeniyle iş yapamayan esnaflar için Ekonomik İstikrar Kalkanı paketinin genişlemesi gerektiğine vurgu yapan Ebedinoğlu, “Sigorta prim ödemelerinde tedbirler devam ettiği süreçte işveren hissesinin kaldırılması veya çok düşük oranlara indirilmesinin sağlanması İş-Kur desteği ile küçük ve orta ölçekteki işletmelerin personel istihdamında sağlanan destek ve teşviklerin arttırılmasının sağlanması,Esnaf ve Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatiflerinden Kredi kullanan esnaflarımızın günü geçmiş borçlarının faizlerinin silimesi,ve Mart ayı ödemesininde Ekonomik istikrar kalkanı paketine  alınması ve Sicil Affının kalıcı bir şekilde çıkarılması, Prim borçu olan esnaf ve sanatkarlarımız ve ailelerinin yıl sonuna kadar ilaç alabilmelerinin önünün açılması ve ilaç almalarının sağlanması, tedbiren geçici olarak kapatılmasına karar verilen esnaf sanatkarlarımızın yanında çalışanlara bu süreç boyunca ücretlerinin kısa çalışma ödeneğinden karşılanmasının sağlanması için Ekonomik istikrar kalkanı  paketinin genişletilmesinin sağlanması talep edilmektedir” diye konuştu.

‘Paketin bize faydası yok’

Döner salonu işleten Cüneyt Koralta,“Şu anda kriz var. Bir şey yapamıyoruz. Ayakta durmaya çalışıyoruz. Vatandaş tedirgin, panik halinde dolayısıyla bu durum bizi de etkiliyor. Aldığımız ürünler zaten fahiş fiyatlarında zamlanmış. Cirolarımız ise yarının çok altına düştü.  Kiramız, elektriğimiz, doğalgazımız var. Bunu yanında elemanların yevmiyesi var. Bu işin içinden nasıl çıkacağız bilmiyorum.  Açıklanan paketin bize bir faydası yok. Küçük esnafa faydası yok. Paket, büyük esnafların işine yaradı. Büyük esnaf dediğim; fabrikatör bazında büyük işletmelere faydası var.  Ama şunu da kimse unutmasın, bu memleketi ayakta tutan da küçük esnaftır. Küçük esnaf biterse memleketin sonu hiç iyi olmaz” ifadelerini kullandı. Personellerin mağduriyetini biraz olsun gidermek adına dönüşümlü izin kullandırdıklarını söyleyen Koralta, “Biz elimizden gelenini yapmaya çalışıyoruz. Ama ötesini yapamıyoruz.  Gücümüz yetmiyor. Biz de burayı kapatmayı düşünüyoruz. Ama nasıl kapatalım? Burada günlük yevmiyeyle çalışan insanlar var.  Ne olacak?  İki gün evde kalacak üç gün evde kalacak ya sonra? Esnaf olarak, doğalgaz ve elektrik faturaların ileriki bir tarihe ertelenmesini talep ediyoruz. Şu anda açıklanan pakette bu yok. Olursa çok iyi olur” diye konuştu.

‘Günübirlik çalışan insanların işi çok zor’

Toptancılık yapan Ferhat Taşyürek,  4 günde sadece 5-10 koli su ve 1-2 soda satış yaptığını, bunlarla da yakıtının dahi çıkmadığını ifade etti. Taşyürek; “Şu anki süreç çok zor. Esnaflar iş yapmıyor.  Çoğu esnaf iş yerini kapattı. Geriye kalan esnaflar ise önce eleman kısıtlığına gitti. Daha sonra kiraları dahi ödemeyeceklerini anlayınca onlar da kapattı. Dışarıda artık halktan kimseyi göremiyoruz. Herkes kendini eve kapatmış. Bu durumda biraz sabretmemiz lazım. Zor bir süreç,  Allah herkesin yardımcısı olsun. Maddi olarak biraz geçimini yapabilen insanlar bu sürece dayanır. Ama günübirlik çalışan insanların işi çok zor” diye belirtti.

‘Vatandaş kirasını nasıl ödeyecek’

Esnafların bu süreçte nasıl etkilendiğini anlatan Taşyürek şunları söyledi;

“100 milyar bütçe ayırdıklarını söylüyorlar.  Ama fakir için ne ayırmışlar?  Ne KDV düşürülmüş, ne kredi kartların ödemeleri ertelemiş. Ne de sigorta primleri yatırılmış. Bu paketin halka bir yardım olduğunu düşünmüyorum. Mesela kahvehaneleri kapatmışsın, adam orda günlüğü 50 TL çalışıyor. O adam şu anda evde oturuyor.  Nereden getirip, ödeyecek bütün bunları. Vatandaş kirasını nasıl ödeyecek, çoluk çocuğuna nasıl bakacak? Zaten insanlar normal şartlarda 50-100 TL geçinemiyordu. Şimdi o da gitti. Kim nerden getirecek? Halka yönelik bir destek değil. Halka yönelik bir destek varsa,  somut olarak sunsunlar biz de görelim. Bu paketin hiçbir faydasını göremedim. İçin de ne kira ne de fatura desteği var.”

‘Devlettin esnafa yardımcı olmasını istiyoruz’

Yıllarca döner salonu işleten Behzat Akış ise bu şekilde durumlarının daha kötü olduğunu ifade ederek, sokağa çıkma yasağının getirilmesini istedi. Akış, “Sokağa çıkma yasağı ilan edilirse, en azından kira sahibiyle konuşup onun insafına bırakırız. Kiralarımız yüksek.  Bizim 14 bin TL kiramız var. Üç ay burayı kapalı tutarsam beni çok fazla sarsar. Bir de bunun elektrik, doğalgaz faturası var. Bu şekilde baya mağdur oluruz. Devletin bize şuanda bir desteği yok. Bugüne kadar da olmadı. Hep vergi vergi vergi… Devletten esnafa yardımcı olmasını istiyoruz. Vergi levhalarımız var. Kontrole geldiklerinde, kötü durumlarda devlet bize nasıl yardımcı olur?  Diye sorduğumuzda cevap alamıyoruz. Yarının ne olacağını bilmiyoruz. İki üç gün bekleyip, mecbur biz de kapatacağız. Paket açıklandı. Ama bize bir faydası olmadı” şeklinde konuştu.