Tarihte bugün (8 Ekim 2023)

Resmi Gazete'de bugün (8 Ekim 2023)

8 Ekim, Miladi takvime göre yılın 281. (artık yıllarda 282.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 84 gün vardır.

Olaylar

451 - Hristiyanlıktaki önemli doktriner ayrılıkların tartışıldığı "Konsil"lerin 4.sü Kalkedon (Kadıköy) Konsili toplandı.

1480 - Moskova Büyük Prensi III. İvan, Uğra Çarpışması'nı kazanarak ülkesini Altın Orda (Tatar) egemenliğinden kurtardı.

1600 - San Marino'da geçerliliği hâlen büyük ölçüde devam eden Anayasa kabul edildi.

1690 - Belgrad, II. Süleyman tarafından iki yıllık aranın ardından geri alınarak, yeniden Osmanlı egemenliğine girdi.

1804 - Fransız Sömürgeciliğine isyan eden kölelerin (Haiti Devrimi) lideri Jean-Jacques Dessalines, kendisini Haiti İmparatoru ilan ederek, "İmparator I. Jacques" olarak taç giydi.

1838 - Osmanlı-İngiliz Ticaret Antlaşması (Baltalimanı Antlaşması), Kraliçe Viktorya tarafından onaylandı.

1862 - Otto von Bismarck, Prusya Dış İşleri Bakanı oldu.

1871 - Tarihe "Büyük Chicago Yangını" olarak geçen felakette, şehrin tamamına yakını yandı.

1906 - Rus yazar Lev Tolstoy, Nobel Edebiyat Ödülü adaylığına karşı çıktı.

1908 - Sendika ve grev yasağının getirildiği Tatil-i Eşgaal Kanunu'nun önceli "geçici kanun" çıkarıldı.

1912 - Bulgaristan, Yunanistan, Sırbistan ve Karadağ'dan oluşan Balkan Birliği'nin, Osmanlı Devleti'ne karşı savaş ilan etmesiyle I. Balkan Savaşı başladı.

1918 - İttihat ve Terakki Partisi iktidardan uzaklaştırıldı.

1920 - Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti kuruldu.

1923 - Çatalca, İtilaf Devletleri'nin işgalinden kurtuldu.

1933 - Beş Türk ressamın (Zeki Faik İzer, Nurullah Berk, Elif Naci, Cemal Tollu, Abidin Dino) oluşturduğu D Grubu ilk sergisini açtı.

1952 - Londra'da üç trenin karıştığı kazada 112 kişi öldü.

1958 - Pakistan'da Muhammed Eyüb Han darbeyle iktidarı ele geçirdi.

1962 - Cezayir, Birleşmiş Milletler üyesi oldu.

1967 - Gerilla lideri Che Guevara, Bolivya'da La Higuera çatışmasında yakalandı.

1970 - Rus yazar Aleksandr Soljenitsin, Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazandı.

1978 - Bahçelievler katliamı: Ankara, Bahçelievler'de 7 TİP'li öğrenci öldürüldü.

1980 - Bob Marley son konserini bayıldığı için tamamlayamadı, daha sonra kanser olduğu açıklandı.

1982 - Komünist Polonya yönetimi, Solidarność (Dayanışma Sendikası) ve diğer işçi sendikalarını yasaklandı.

1987 - 24. Altın Portakal Film Festivali sonuçlandı. Altın Portakal'ı Yavuz Turgul'un yönettiği Muhsin Bey filmi aldı. En İyi Erkek Oyuncu Şener Şen, En İyi Kadın Oyuncu Türkân Şoray seçildi.

1991 - Hırvatistan, Yugoslavya'dan ayrıldığını ilan etti.

1993 - Gürcistan, Bağımsız Devletler Topluluğu'na (BDT) katıldı.

1997 - Kuzey Kore'de Kim Jong-il, babası Kim Il-sung'un 1994'teki ölümünün ardından Kore İşçi Partisi Genel Sekreteri seçildi.

1998 - Nobel Edebiyat Ödülü, Portekizli yazar Jose Saramago'ya verildi.

2001 - İki motorlu bir Cessna ile bir yolcu uçağı, Milano'da kalkış sırasında yoğun sis nedeniyle çarpıştı; 118 kişi öldü.

2002 - Bağımsız Devletler Topluluğu üyesi altı ülke Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü adında bir askeri ittifak kurdu.

2005 - 7,6 büyüklüğündeki Keşmir depreminde (Pakistan) yaklaşık 75.000 kişi öldü, 106.000 kişi de yaralandı.

2020 - Kıbrıs Harekâtı'ndan bu yana kapalı olan Maraş (Kapalı Maraş, KKTC), Cumhurbaşkanı Ersin Tatar'ın isteği üzerine 46 yıl aradan sonra açıldı.

Doğumlar

MÖ 318 - Pirus, Antik çağda yaşamış Epir kralı (ö. MÖ 272)

1789 - William John Swainson, İngiliz ornitolog, malakolog, konkolog, entomolog ve ressam (ö. 1855)

1807 - Harriet Taylor Mill, İngiliz filozof ve kadın hakları savunucusu (ö. 1858)

1823 - İvan Aksakov, Rus gazeteci ve politika yazarı (ö. 1886)

1842 - Nikolay Yadrintsev, Rus kaşif, arkeolog ve Türkolog (ö. 1894)

1848 - Pierre De Geyter, Enternasyonal marşının yazarı Belçikalı besteci (ö. 1932)

1850 - Henry Louis Le Chatelier, Fransız kimyager (ö. 1936)

1873 - Ejnar Hertzsprung, Danimarkalı astronom ve kimyager (ö. 1967)

1873 - Aleksey Şçusev, Rus mimar (ö. 1949)

1876 - Willie Smith, İskoç golfçü (ö. 1916)

1883 - Otto Heinrich Warburg, Alman fizyolog, tıp doktoru ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1970)

1884 - Walter von Reichenau, Alman subay ve Nazi Almanyası mareşali (ö. 1942)

1889 - Philippe Thys, Belçikalı eski profesyonel yol bisikletçisi (ö. 1971)

1890 - Eddie Rickenbacker, I. Dünya Savaşı'nda As pilot olarak Onur madalyası almış Amerikalı (ö. 1973)

1892 - Marina Tsvetayeva, Rus şair (ö. 1941)

1893 - Clarence Williams, Amerikalı caz piyanisti, besteci, vokalist ve editör (ö. 1965)

1895 - Ahmet Zogoğlu, Arnavutluk Kralı (ö. 1961)

1895 - Juan Peron, Arjantinli asker, siyasetçi ve Arjantin Devlet Başkanı (ö. 1974)

1897 - Rouben Mamoulian, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1987)

1901 - Mark Oliphant, Avustralyalı fizikçi ve hümanist (ö. 2000)

1917 - Rodney Robert Porter, İngiliz biyokimyacı. 1972 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1985)

1918 - Jens Skou, Danimarkalı kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 2018)

1919 - Kiichi Miyazawa, 1991-1993 yılları arasında Japonya'nın 49. başbakanı olarak görev yapmış Japon siyasetçi (ö. 2007)

1920 - Frank Herbert, Amerikalı yazar (ö. 1986)

1922 - Nils Liedholm, İsveçli eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 2007)

1927 - César Milstein, Arjantinli biyokimyacı (ö. 2002)

1928 - Didi, Brezilyalı futbolcu (ö. 2001)

1928 - Bill Maynard, İngiliz oyuncu ve komedyen (ö. 2018)

1930 - Toru Takemitsu, Japon besteci ve müzik kuramcısı (ö. 1996)

1934 - Gerry Hitchens, İngiliz eski millî futbolcu (ö. 1983)

1939 - Elvīra Ozoliņa, Leton-Sovyet cirit atıcı

1939 - Lynne Stewart, Amerikalı savunma avukatı (ö. 2017)

1940 - Paul Hogan, Avustralyalı aktör, komedyen, yazar ve televizyon sunucusu

1941 - George Bellamy, İngiliz müzisyen

1941 - Jesse Jackson, Amerikalı politikacı, insan hakları aktivisti ve papaz

1943 - Chevy Chase, Amerikalı komedyen ve sinema oyuncusu

1943 - RL Stine, Amerikalı yazar

1945 - Nurullah Ankut, Türk öğretmen, yazar ve Halkın Kurtuluş Partisi Genel Başkanı

1946 - Hanan Aşravi, Filistinli siyasetçi, düşünür ve aktivist

1946 - Jean-Jacques Beineix, Fransız film yönetmeni

1946 - Dennis Kucinich, Amerikalı siyasetçi

1948 - Claude Jade, Fransız oyuncu (ö. 2006)

1949 - Sigourney Weaver, Amerikalı sinema oyuncusu

1952 - Edward Zwick, Amerikalı yönetmen ve yapımcı

1953 - Nabi Avcı, Türk akademisyen, yazar ve siyasetçi

1956 - Erman Kunter, Türk basketbolcu ve antrenör

1957 - Antonio Cabrini, İtalyan millî futbolcu ve teknik direktör

1958 - Steve Coll, Amerikalı akademisyen, gazeteci, yazar ve yönetici

1958 - Ursula von der Leyen, Alman siyasetçi

1959 - Nick Bakay, Amerikalı oyuncu seslendirme sanatçısı, yazar, komedyen ve spor muhabiri

1960 - Reed Hastings, Amerikalı iş insanı

1966 - Felipe Camiroaga, Şilili radyo ve televizyon sunucusu (ö. 2011)

1966 - Karyn Parsons, Amerikalı kadın oyuncu

1966 - Teddy Riley, Amerikalı prodüktör, şarkıcı-söz yazarı ve müzisyen

1968 - Zvonimir Boban, Hırvat eski millî futbolcu

1968 - CL Smooth, Amerikalı rapçi

1968 - Leeroy Thornhill, İngiliz DJ. The Prodigy adlı grubun eski üyesi

1969 - Julia Ann, Amerikalı porno yıldızı

1969 - Jeremy Davies, Amerikalı oyuncu

1969 - Dylan Neal, Kanadalı aktör

1969 - Hagen Rether, Alman kabare sanatçısı ve müzisyen

1970 - Matt Damon, Amerikalı sinema oyuncusu

1970 - Anne-Marie Duff, İngiliz oyuncu

1970 - Sadiq Khan, Pakistan asıllı İngiliz siyasetçi

1971 - Pınar Selek, Türk sosyolog ve yazar

1973 - Terry Balsamo, Amerikalı müzisyen

1974 - Koji Murofushi, Japon çekiç atıcı

1977 - Erna Siikavirta, Fin müzisyen

1979 - Kristanna Loken, Amerikalı sinema oyuncusu

1980 - Nick Cannon, Amerikalı aktör, komedyen, rapçi, yönetmen, yazar, yapımcı ve televizyon sunucusu

1982 - Annemiek van Vleuten, Hollandalı yol bisikleti yarışı bisikletçisi

1983 - Gamze Topuz, Türk oyuncu

1985 - Elliphant, İsveçli şarkıcı, söz yazarı ve rapçi

1985 - Bruno Mars, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve prodüktörü

1987 - Aya Hirano, Japon kadın seslendirme sanatçısı ve şarkıcı

1989 - Mahmut Temür, Türk-Alman futbolcu

1989 - Armand Traoré, Senegal kökenli Fransız futbolcu

1993 - Barbara Palvin, Macar model

1993 - Garbiñe Muguruza, İspanyol tenisçi

1993 - Barbara Palvin, Macar model

1993 - Molly Quinn, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu

1997 - Bella Thorne, Amerikalı oyuncu, dansçı ve şarkıcı

2003 - Ángela Aguilar, Meksikalı-Amerikalı şarkıcı

Ölümler

705 - Abdülmelik, Emeviler'in 5. Halifesi (d. 646)

1317 - Fushimi, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 92. imparatoru (d. 1265)

1469 - Fra Filippo Lippi, Erken rönesans dönemi İtalyan ressam (d. 1406)

1735 - Yongzheng, Çin'in Qing Hanedanı'nın beşinci imparatoru (d. 1678)

1754 - Henry Fielding, İngiliz yazar (d. 1707)

1793 - John Hancock, Amerikalı tüccar ve devlet adamı (d. 1737)

1803 - Vittorio Alfieri, İtalyan drama yazarı (d. 1749)

1834 - François-Adrien Boieldieu, Fransız besteci ve müzik öğretmeni (d. 1775)

1869 - Franklin Pierce, ABD'nin 14. Başkanı (d. 1804)

1934 - Willi Bang-Kaup, Alman Türkolog (d. 1869)

1936 - Ahmet Tevfik Okday, Osmanlı'nın son Sadrazamı (d. 1845)

1936 - Munshi Premchad, Modern Hintçe ve Urduca edebiyatının en önemli yazarlarından biri (d. 1880)

1953 - Chojun Miyagi, Japon sporcu ve karateci (d. 1888)

1967 - Clement Attlee, İngiliz siyasetçi (d. 1883)

1973 - Gabriel Marcel, Fransız varoluşçu filozof, oyun yazarı ve eleştirmen (d. 1889)

1982 - Philip Noel-Baker, İngiliz devlet adamı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1889)

1983 - Joan Hackett, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1934)

1984 - Paul Baumgarten, Alman mimar (d. 1900)

1987 - Konstantinos Çaços, Yunan Diplomat, Hukuk Profesörü, siyasetçi (d. 1899)

1987 - İsmet Sıral, Türk müzisyen, saksofonist, flütist ve neyzen (Türkiye'nin ilk caz orkestrası şeflerinden) (d. 1927)

1990 - B.J. Wilson, İngiliz müzisyen ve Procol Harum'un davulcusu (d. 1947)

1992 - Willy Brandt, Alman siyasetçi (d. 1913)

1993 - Cemal Bingöl, Türk ressam ve resim öğretmeni (d. 1912)

1996 - Maurice Aydalot Fransız yargıç (d. 1905)

2000 - Şükriye Atav, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (Altın Portakal ödüllü) (d. 1917)

2004 - Jacques Derrida, Fransız filozof (d. 1930)

2007 - Constantine Andreou, Yunan kökenli ressam ve heykeltıraş (d. 1917)

2008 - George Emil Palade, Romanya doğumlu hücre biyoloğu (d. 1912)

2011 - Roger Williams, Amerikalı klasik pop piyanisti (d. 1924)

2011 - Ingvar Wixell, İsveçli bariton (d. 1931)

2012 - John Tchicai, Danimarkalı caz müzisyeni ve saksafoncu (d. 1936)

2014 - Volkan Saraçoğlu, Türk sinema, dizi ve tiyatro sanatçısı (d. 1954)

2015 - Sırrı Elitaş, Türk sinema oyuncusu, senaryo yazarı ve yönetmen (d. 1944)

2016 - Giovanni Scognamillo, Türk yazar, sinema tarihçisi, araştırmacı, eleştirmen, çevirmen, eğitmen ve ressam (d. 1929)

2017 - László Aradszky, Macar pop şarkıcısı (d. 1935)

2017 - Gianni Bonagura, İtalyan radyo, televizyon, sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu, seslendirme sanatçısı (d. 1925)

2017 - Selim Şakir, Tunuslu siyasetçi (d. 1932)

2017 - Grady Tate, Amerikalı hard bop caz-soul müziği şarkıcısı, müzisyen ve bateristi (d. 1932)

2017 - Birgitta Ulfsson, Fin-İsveçli oyuncu ve tiyatro yönetmeni (d. 1928)

2018 - Dina Haroun, Suriyeli oyuncu (d. 1973)

2018 - Juan Heredia, İspanyol futbolcu (d. 1942)

2018 - Arnold Kopelson, Amerikalı film yapımcısı (d. 1935)

2018 - Joseph Tydings, Amerikalı siyasetçi (d. 1928)

2019 - Eduard Admetlla i Lázaro, İspanyol fotoğrafçı (d. 1924)

2019 - Helen Shingler, İngiliz oyuncu (d. 1919)

2019 - Talat Zekeriya, Mısırlı komedyen ve oyuncu (d. 1960)

2020 - Jim Dwyer, Amerikalı gazeteci ve yazar (d. 1957)

2020 - Whitey Ford, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu (d. 1928)

2020 - Shlomo Gazit, Türkiye doğumlu İsrailli rütbeli asker, eğitimci ve akademisyen (d. 1926)

2020 - Ram Vilas Paswan, Hint siyasetçi (d. 1946)

2020 - Muhammed Rıza Şeceryan, İranlı hanende, bestekâr, hünerî musiki üstadı ve hattat (d. 1940)

2020 - Jan Szarek, Polonyalı Lüteriyen başpiskopos (d. 1936)

2020 - Erin Wall, Kanadalı-Amerikalı opera sanatçısı (d. 1975)

2022 - İzzettin İyigün, Türk asker. Eski Eğitim ve Doktrin Komutanı (d. 1938)

Tatiller ve özel günler

Gaziler Günü (Güney Kore)