Mezopotamya Vakfı: Kürt folkloru tehdit altında!

Kürt folkloru eserlerini derleme, arşivleme, belgelemek ve yayımlanması için çalışmalarını planlı bir şekilde yürüten Mezopotamya Vakfı Koordinatörü Mikail Bülbül, Kürt folklorunun yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna vurgu yaptı.

Gülbahar ALTAŞ/YENİGÜN ÖZEL -  2013 yılında faaliyetlerine başlayan Mezopotamya Vakfı, 2017 yılından itibaren Kürt folkloruna dair eserlerinin koruması, derlenmesi, yayımlanması, arşivlenmesi ve belgelenmesinin yanı sıra bu alanda eğitim veriyor.

2013 yılında faaliyetlerine başlayan Mezopotamya Vakfı, 2017 yılından itibaren Kürt folkloruna dair eserlerinin koruması, derlenmesi, yayımlanması, arşivlenmesi ve belgelenmesinin yanı sıra bu alanda eğitim veriyor.

Kürt dili üzerine çalışmalar yürüten Mezopotamya Vakfı, Kürtlerin folkloru, gelenek ve görenekleri, inançları, müzik, halay, giyim kuşam, el sanatları, anonim halk edebiyatı ürünleri üzerine birtakım araştırmalar yapıyor.

Vakıf, ilk olarak 2017 yılında düzenlediği kursla Kürt Folkloru ve Halk Edebiyatına dair 20 öğrenciye; “masal, öykü, atasözleri, hikâye, destan, mitolojik, bayram, inanç” konularında uzmanlarca eğitim verdi.

Arşivlerin tasnifi, kayıt ve toplanması için kentlerde, ilçe ve köylerden vatandaşlarla bire bir görüşmeler gerçekleştiren, görüşmeleri görüntülü ve sesli olarak kaydeden ekip, uzun süren bir çalışmanın ardından topladıkları öyküleri 5 kitapta derlendi.

Vakfın ilk Kürt Halk Bilimi ve Edebiyatı Kursu'nda, uzmanların gözetiminde 20 kişiye çeşitli il ve ilçelerde Kürt folkloru arşivi oluşturmak üzere eğitim verildi.

5 Kasım'da başlayan Folklor ve Halk Edebiyatı 2’nci kursu 25 öğrencinin katılımıyla 8 haftada sona erdi.

[caption id="attachment_137120" align="alignnone" width="700"] Mezopotamya Vakfı Koordinatörü Mikail Bülbül[/caption]

BÜLBÜL: KÜRT FOLKLORU YOK OLMA TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYA

Diyarbakır Yenigün, Vakıf Koordinatörü , öğretmen, koordinatör ve öğrencilerle kursun işleyişini ve amacını konuştu.

Mezopotamya Vakfı Koordinatörü Mikail Bülbül, folklor çalışmaları hakkında şunları söylüyor; "Kürtçe gibi resmi dil statüsüne sahip olmayan diller için halk bilimi eserleri ve sözlü edebiyat eserleri paha biçilmez kaynaklardır. Hem ortak kültürel mirasın hem de toplumsal hafızanın ürünleri olduğu için özellikle değer veriyoruz. Ne yazık ki bu folklor eserleri bazı uygulamalardan dolayı yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu nedenle bu alanlara ayrı bir önem veriyoruz” dedi.

KOORDİNATÖR MUKRİYANİ: DÖRT YILLIK BİR ARADAN SONRA YÜZ YÜZE EĞİTİME BAŞLANDI

Mezopotamya Kürt Folkloru Koordinatörü Mem Mikruyani, vakıftaki asıl görevlerinin folklor kursu olduğunu ve bu alanda iş birliği yapmak isteyenlerin, folklor ve halk edebiyatı konusunda katılımcıları eğittiklerini söylüyor.

2017 yılında Zoom üzerinden 20 öğrenci ile ilk deneylerine başladıklarını ve 8 öğrencinin saha çalışmasını derlediklerini dile getiren Mem Mukriyani, şunları söyledi:

“Sahaya giden herkes istediği alanda çalışabiliyor. Örneğin; hikâye, dengbejlik,öykü vb. 5 eser halinde yayımlandı. Bu açıdan bakıldığında bu işi yapmak isteyenlerin uzman ve eğitmenler tarafından yönlendirilmesi gerekmektedir. Bu dört yıllık yüz yüze eğitimden sonraki son kursumuzdur. 7-8 sınıfı profesyonel bir şekilde ve isteyenlerin sahaya çıkıp işini yapması için eğitim verdiler.”

Mukriyani, kursun planlandığı gibi devam etmesi halinde yılda iki kez yapılacağını ve Zoom üzerinden düzenlenecek kurslarına 200 kişinin katılacağını dile getirdi.

“KÜRTLER SÖZLÜ BİR MİLLETTİR VE YAZMASI ÇOK YAVAŞTIR”

Dilbilimci, yazar ve Wardoz Yayınevi Sorumlusu Bahoz Baran, “Kürt milleti olarak sözlü bir milletiz ve yazıya çok geç başladık” diyor.

Dünya değişiyor ve Kürtler folklor ve yazılı eserlerini koruyamazsa unutulacağını vurgulayan Bahoz Baran, Kürt folklorunun korunması için en kısa zamanda köylerdeki kaynaklara başvurulması gerektiğini söylüyor ve ekliyor;

“Halk bilimciler, bugün bunu yapmazsak 15-20 yıl sonra köylülerin de bunları görmeyeceğini söylüyor. Çünkü her ölen büyükbaba ve ninelerimizin hikayesi hatırlanmayacaktır. Tüm bölgelerde folklor arşivleme çalışmaları çok az yapılıyor. Bu projeler için organizasyon ve finansal açıdan olanak gerekiyor. Örneğin, bizim bölgemizde folklor çalışmalarının yüzde 90'ı yapılmamıştır.”

Baran; Kürt folklorunun binlerce özelliği var, Mezopotamya Vakfı olarak Kürt folkloruna önem veriyoruz. Bu zenginliğimizi hayata geçirmemiz gerekiyor” diyor.

Vakıf, derginin yanı sıra Kürt folkloru üzerine kitaplar da yayınlıyor.

“KOORDİNELİ ÇALIŞILMAZSA KÜRT DİLİ VE FOLKLORU UNUTULUR”

Tecrübelerini öğrencilerle paylaşan eğitmenlerden olan Rêdi Saîd, “çalışmaların koordineli yapılmaması halinde Kürt dilinin ve folklorunun her geçen gün yok olacağını söyledi.

15 yıldır Kürt folklorunu arşivlenmesi üzerine çalışan Saîd, “60 yaşının üstü kişilerde Kürt folkloru hakkında daha çok şey biliyor. Dışarı çıkıp onlardan yararlanmazsak, birkaç yıl sonra onlarda hayatta kalmayacaktır. Bu konuda sistemli çalışmamız gerekir. Wardoz'da 5 halk bilimi kitabı yayınladık ve bu kurslar sayesinde işinizi profesyonelce ve daha iyi sunulabilmesi için eğitim veriyoruz. Bu iş için geç kalmayarak sahaya çıkıp Kürtçe ürünler toplamalıyız” diyor.

“BU İŞE KÖYÜMDEN BAŞLAMAK İSTİYORUM”

Kursa katılan gençlerden biri olan Dicle Üniversitesi Hemşirelik Bölümü öğrencisi Hevrin, kursa katılma nedenini şöyle anlattı: "Vanlıyım, Kürtçem iyi olduktan sonra, vakfın bazı kitaplarını okudum ve neden bizim köy gecelerimizde bu kitaplarda yer almasın diye düşündüm. Bu kursun başladığını duyunca katıldım. Benim için çok yararlı oldu. Birçok yol ve yöntem öğrendim. Bu işe köyümde başlayıp diğer ilçe ve şehirlerde de çalışmalarımı sürdürmek istiyorum.”