Video Haber: Fıstık üreticileri destek bekliyor

Fıstık bahçeleri artmasına rağmen üretimin giderek düştüğü ve fıstık üreticisine destek verilmediğini belirten Siirt Fıstık Üreticiler Başkanı Şuayip Aslan, acil eylem planı hazırlanarak meselenin ciddi bir şekilde ele alınması gerektiğini söyledi.

DİYARBAKIR YENİGÜN - Siirt Fıstık Üreticileri Başkanı Şuayip Aslan, fıstık üreticilerinin yaşadıkları sorun ve sıkıntılara yönelik yaptığı değerlendirmede hükümetin fıstık üreticilerine verdiği desteği kestiğini, bu nedenle çiftçilerin toprak analizi dahi yapamadığını, böyle devam etmesi durumunda geçimini fıstıkçılıktan sağlayan halkın büyük şehirlere göç etmeye başlayacağına dikkat çekti. Üreticilerin şikâyeti üzerine fıstık bahçelerinde incelemelerde bulunmak amacıyla Siirt Tarım ve Orman Müdürlüğü öncülüğünde Siirt Üniversitesi ve Siirt Fıstık Üreticiler Birliği'nin tarım mühendisleri ve fıstık uzmanlarından oluşan bir teknik heyet, fıstık bahçelerinde saha incelemesinde bulundu. Merkeze 4 kilometre uzaklıkta Deyr bölgesindeki fıstık bahçelerine giden heyet, ağaç köklerini yakından inceledi, üreticilerle görüşüp incelenmek üzere dal ve ürün örnekleri aldı.

Yaşanan iklim değişikliği ve afetler nedeniyle fıstık üreticilerinin birçok sorun yaşadığını belirten Siirt Fıstık Üreticileri Başkanı Şuayip Aslan, çiftçilerin bilinçsiz bir şekilde davranması nedeniyle büyük sorunlarla karşılaştıklarını ifade etti.

Aslan, "Fıstık üreticilerinin birçok sorunu bulunmaktadır. Birinci sorunumuz; iklim değişikliği. Afetler de üreticiyi vurdu ama en büyük sorunumuz; toprak analizi yapmamamız, besin vermememiz. Burada çiftçilerimizin en büyük hatası, toprak analizini yapmadan gübre atmaları. Ayrıca budama da çok bilinçsiz yapılıyor. Yapılması gereken işlemler zamanında yapılmıyor." dedi.

"Tarım ve Orman Bakanlığı'nın fıstık üreticilerine hiçbir desteği yok"

Fındık üreticilerine dönüm başına 60 TL alan bazlı destek verilmesine rağmen, yetiştirilmesi uzun yıllar alan ve büyük zahmetler çekilen fıstık üreticisine ise destek verilmediğine dikkat çeken Aslan, bölge insanının bunu farklı algılayacağını söyledi.

Tarım ve Orman Bakanlığı bundan 3 yıl önce çiftçiye, 'Toprak analizi yapmadığın sürece sana destek vermem.' diyordu. 'Toprak analizini yap onun da parasını vereceğim.' diyordu ve bu nedenle de herkes toprak analizi yapmak zorunda kalıyordu. Çiftçi işini doğru mu yapıyordu? Hayır, ama eksiklikler bu kadar da değildi. Bakanlığın, mutlaka eski yöntemi geri getirmesi gerekiyor. En büyük sorunumuz toprak analizi. Siirt'te 9 bin fıstık üreticisi vardır bunlardan 9'u analiz yaptırmaz. Ya da kendi kafasına göre yapar. Tarım ve Orman Bakanlığı, fıstık üreticilerine hiçbir destek vermiyor. O zaman bu bölgedeki üreticinin aklına ne gelir? Orası Karadeniz,  burası ise Güneydoğu. Ayrım yapıldığı anlamını çıkarılır." ifadelerini kullandı.

"Fıstığın kilosunun 80 TL'ye çıkmasından dolayı mutlu değiliz"

Siirt Fıstık Üreticiler Başkanı olarak tarımın ülkede iyi gittiğini göremiyorum." diyen Şuayip Aslan, acil eylem planı hazırlanarak meselenin ciddi bir şekilde ele alınması ve arazide olunması gerektiğini ifade etti.

Aslan, "Ülke genelinde fıstık açığı bulunmaktadır ve fıstığın kilosunun 80 TL'ye çıkmasından dolayı mutlu değiliz. Keşke ürün fazla olsaydı da 40 TL'ye, keşke üretimi arttırıp 20 TL'ye satsaydık ve tüketicimiz faydalansaydı. Ama verim yok ki ucuza verelim. Devlet acil bir eylem planı hazırlamalı. Şu anda Siirt Fıstık Üreticiler Başkanı olarak tarımın ülkede iyi gittiğini göremiyorum. Bu meselenin ciddi bir şekilde ele alınması ve arazide olunması gerekiyor. ABD'nin 2026'daki hedefi 700 bin ton fıstık iken, bizde ise 200 bin ton olan verimin 100 bin tona düşeceğine inanıyorum. Bahçeler artmasına rağmen ürün azalıyor. Bize ne oldu? Bu tür sorunlar neden İran'da, Amerika'da yok? Sahada olmamız, çiftçinin yanında olmamız gerekiyor. Şu anda Siirt'te fıstıkçılık olmazsa nüfusun yüzde 50 azalır ve büyük bir göç yaşanır. Batı illeri bu kadar göçü kaldıramaz. Bizler genç nüfusumuzla iftihar ediyoruz ve genç nüfusumuzu bu topraklarda besleyebiliriz. Yeter ki tarımı iyi yapalım." şeklinde konuştu.

"Olumsuzlukların sebebini tek bir faktöre bağlamak yanlış olur"

Üreticilerin şikâyeti üzerine teknik elemanlarınca fıstık bahçelerinde incelemelerde bulunduklarını belirten Tarım ve Orman İl Müdürü Ergün Demirhan, "Tarım ve Orman Müdürlüğümüze çeşitli şikâyetler geldi ve bizler de bunun üzerine teknik elemanlar ve Siirt bünyesinde kurduğumuz Fıstıkçılık Birimi ve Siirt Üniversitesi Ziraat Mühendislerimizle beraber bir teknik heyet oluşturduk ve 10 günden fazladır arazideyiz. İl genelinde yüzün üzerinde bahçe gezildi. Olumsuzluklar tespit edildi. Ama bu olumsuzlukların sebebini tek bir faktöre bağlamak yanlış olur." dedi.

"Alınması gereken tedbirler konusunda çiftçilerimizi bilgilendireceğiz"

Verim kaybının birçok nedeni olduğunu ve yapılacak araştırma sonucunda yaşanan verim kaybının nedenlerinin kamuoyu ile paylaşılacağını aktararak Demirhan, "Birçok faktör üst üste geldi. Bunlardan en önemlisi, mevsimsel faktörlerden kaynaklanan değişiklikler. Mevsimsel ısınmanın biraz daha uzaması, mevsim normallerinin üstünde yağış olması ve bu yağış süresinin uzun olması, bunların hepsi üst üste bindiğinde Siirt fıstığında yaşanan olumsuzlukları yaşamış olduk. Özellikle taban suyunun yüksek olduğu bölgelerde ağaç kurumaları görüldü. Bu teknik heyetin çalışmaları sonucunda oluşturulacak teknik rapor, yakın zamanda kamuoyu ile paylaşılacaktır. Biz bundan sonraki dönemlerde alınması gereken tedbirler konusunda çiftçilerimizi bilgilendireceğiz." şeklinde konuştu.

"Bu sene soğuk vurduğu için ağaçlarda fıstık kalmadı"

Fıstık bahçesinin dallarının her sene kuruduğunu ve fıstık ağaçlarında meydana gelen hastalıkları da bir türlü anlayamadığını belirten Kazım Dalkılıç, "Tarım ve Orman Müdürlüğüne bağlı Fıstıkçılık Birimi gelip fıstık bahçesini kontrol ettiler. Ağaçlarda dip kurdu var ama henüz dallardaki kurumanın nedenini çözemedik. Toprak tahlilini yaptım ve yapılan tahlil sonucuna göre de gübremi kullandım ama bir sonuç alamadım. Bu sene soğuk vurduğu için ağaçlarda fıstık kalmadı. Ben en az 3 ton verim bekliyordum ama gördüğünüz gibi ağaçlarda fıstık kalmadı. Geçen sene de dolu vurdu ve sadece 31 kilo fıstık alabildik." ifadelerini kullandı. (İLKHA)