VİDEO HABER - Binlerce yıllık tarih ile sular altında

Tarihi 12 bin yıl öncesine uzanan dünyanın en eski yerleşim yerlerinden Hasankeyf ilçesi, Ilısu Baraj suyunun altında kaldı

DİYARBAKIR YENİGÜN - Atatürk Barajı'ndan sonraki ikinci büyük baraj konumunda olan Ilısu Barajı'nda su tutma çalışmaları sürüyor. Devlet tarafından Türkiye'nin vizyon projelerinden biri olarak tanımlanan ve GAP kapsamında yapımı tamamlanan Ilısu Baraj Gölü'nde su yüksekliği 108 metreye, depolanan su hacmi ise 6,5 milyar metreküpe ulaştı. Ilısu Barajı'nda enerji üretimi öncesi ıslak testler de devam ediyor. 4 milyar 120 milyon kilovatsaat enerji üretim kapasitesine sahip olan Ilısu Barajı'nın, ülke ekonomisine yıllık 2,5 milyar lira katkı sağlayacağı belirtiliyor. Mart ve nisan aylarında etkili olan yağışlarla birlikte, 12 bin yıllık Hasankeyf kenti, tahliye kapakları kapatılarak su tutmaya başlayan Ilısu Barajı’nın altında kaldı. Su seviyesinin her geçen gün biraz daha yükselmesiyle, birçok tarihi yapı sulara gömüldü. Baraj suları, yapılarla birlikte binlerce yıllık mağaraları da doldurdu. Siirt, Mardin, Şırnak ve Batman’a bağlı yaklaşık 200 yerleşim birimi sular altında kaldı.

Su yatağı, yeni ilçe merkezinin kıyılarına kadar genişledi.

İslam mimarisinin M.S. 12 ila 15’inci yüzyıllara ait bazı başyapıtlarına sahip olan Hasankeyf, özellikle Artuklu ve Eyyubi dönemleri olmak üzere, Selçuklu şehir kültürünün en iyi korunmuş tanıkları arasında yer alıyordu. Hasankeyf ilçesi, baraj suları altında kalmadan önce tarihi ve kültürel varlıklarıyla 3 kilometre uzaklıktaki yeni yerleşim yerine taşınmıştı. Hasankeyfliler için tek katlı 710 konut ve 98 iş yeri yapıldı. 160 metre kare kapalı alan toplamında 500 metre kare olan evlerin çatısı da bölgedeki evlere göre inşa edildi. Yeni yerleşim çalışmaları için 2 milyar 750 milyon lira harcandığı belirtildi. Ilısu Barajı ve hidroelektrik santrali projesi 1954 yılında hazırlanmaya başlandı, proje 1975 yılında bitti. Baraj ve hidroelektrik santralinin temel atma töreni 5 Ağustos 2006 tarihinde o zaman Başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından gerçekleştirildi. Hasankeyf, 1978 yılında Türkiye’nin Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından Birinci Derece Arkeolojik Sit Alanı ilan edilmişti. 1981 yılından beri ise Kültür Bakanlığı, Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün koruması altındaydı. DSİ'nin yaptığı açıklamaya göre, 8,5 milyar TL'ye mâl olan Ilısu Barajı, ülkedeki en fazla enerji üreten dördüncü baraj olacak. Yıllık ortalama 4,12 milyar kilowatt saat elektrik üretecek. Yetkililer projenin hem Türkiye hem de Güney Doğu Anadolu Bölgesi için bir fırsat olduğunu belirtiyor. (İLKHA)