Sur’un sokakları sağlıklaştırılıyor!

TMMOB Diyarbakır İKK, tarihi Sur ilçesinin yasaklı ve kentsel dönüşümün olmadığı mahallelerinde “Sokak sağlıklaştırma çalışması” yürütüyor

DİYARBAKIR YENİGÜN - TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu (İKK), Sur ilçesinin sokağa çıkma yasağı ve kentsel dönüşümün olmadığı mahallelerinde geçtiğimiz yıl “Sokak sağlıklaştırma çalışması” başlattı. Sur Belediyesi ile ortaklaşılan, mimar ve mühendislerin birlikte hareket ettiği çalışmada, kentsel sit alanı olan Sur’un geleneksel evlerinin sokağa bakan cepheleri ile birlikte avlu duvarlarının özgün dokusu basit onarım ile sağlıklaştırılıyor.  Sokak sağlıklaştırma çalışmasına ilişkin bilgi veren TMMOB Diyarbakır İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Doğan Hatun, tescilli ve tescilsiz taşınmaz kültürel varlıkları yıkmadan ve zarar vermeden sağlıklı bir onarımın nasıl yapılabileceğine cevap aradıklarını söyledi. Hatun, “Fikir aşaması Alipaşa ve Lalebey mahallelerindeki kentsel dönüşüm ile yıkımların önünü alabilmek için 2016 da kurduğumuz kentleşme komisyonumuz tartışmaları sonucu alternatif olarak tarihi kültürel dokuyu bozmadan ne yapılabiliriz diye yola çıktık. Sur ilçesinde Abdal Dede Sokağındaki sokak sağlıklılaştırma çalışmasına 2019’un Temmuz ayında Sur Belediyesi ile ortaklaşarak başladık” dedi.

‘Değişiklik yapmadık’

Çalışmaların sokağın özgünlüğüne müdahale edilmeden yapıldığını söyleyen Hatun, “Yaptığımız çalışma hiçbir taşın bile yerinden oynatmadan tamamı tarihi dokuyu temizleme çalışmasıdır da diyebiliriz. Basit onarım da diyebiliriz, yani bir restorasyon çalışması değildir. Ama çalışmalarımız mühendis mimar arkadaşlarımızın gözetiminde bir restorasyon titizliğiyle yapıldı. Mevcut halkın kendi imkanları ile yaptıklarına dokunmadık, hiçbir malzeme değişikliği yapmadık. Bazalt ise bazal, harman tuğla ise harman tuğla, kerpiç ise kerpiç olarak kaldı. Sokağın özgün dokusunun bozulmaması için titizlikle çalışma yürüttük” şeklinde konuştu.

Mülk sahipleri sahiplendi

Mülk sahiplerinin projeyi sahiplendiğinin belirten Hatun, “Çalışmaya başlamadan önce sokaktaki bütün malikler ile görüşmelerimiz oldu. Fikrimizi onlara anlattık, ikna olduktan sonra çalışmaya başladık. En başta sizde bizim evlerimizi yıkmaya geldiniz diye tepkiler çok had safhadaydı. Bizim size verecek ne paramız ne de evimiz var diye tepkiler ile karşılandık. Ama biz gönüllülük temelinde çalışmaya yapacağız, sizden para talep etmiyoruz dedik. Sur Belediyesi eşbaşkanları ve meclis üyeleri ile birlikte ikna çalışmaları yürüttük. Ve çalışmaya başladıktan sonra artık halkta güveni görünce sahiplenmeye başladı. Her gün elden geldiği kadarıyla çalışan arkadaşlarımıza çay ve yemek getirmeye başladılar. Ta ki kayyım gelene kadar. Ağustos ayında kayyım DBB’ye geldiğinde sokağın bütün duvarları bitti ama zemin kaldı. Zemin içinde düşündüğümüz bazalt ile yeniden yapılmasıydı, izinlere takıldık. Sokak 65 metre uzunluğunda. Toplam maliyeti 50-60 bin TL gibi bir paraya yaptık. Ama aynı sokağı ihaleye açıp müteahhit marifeti ile yapılmaya kalkışılsaydı, bayındırlığın birim fiyatına göre KDV dahil yaklaşık 400 bin TL gibi uçuk bir fiyata yaptırılırdı” ifadelerini kullandı.

Proje sürecek

Hatun, kentin diğer sivil toplum örgütleri ile birlikte bu çalışmaların devamlılığı için birlikte hareket ederek kent hafızasını korunması için projelerini sürdüreceklerini söyledi. (MA)