“Ekonomide zor ve sıkıntılı süreç bekleniyor”

2018 yılında yaşanan ekonomik gelişmeleri değerlendiren Diyarbakır Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası Başkanı Mustafa Vural, 2018 yılının zorlu ekonomik koşullar altında geçtiğini söyledi

Diyarbakır Serbest Muhasebeciler ve Mali Müşavirler Odası (DSMMMO) Başkanı Mustafa Vural, 2018 yılında yaşanan ekonomik gelişmeleri ve 2019 yılındaki beklentileri www.diyarbakirgazete.com’a değerlendirdi. 2018 yılının zorlu ekonomik koşullar altında geçtiğini ifade eden Vural, “Döviz kurundaki yükselişler ülke ekonomisine negatif etkisi olmuştur. Türkiye ekonomisinin makro anlamda özellikle de benzer ülkelere kıyasla en güçlü olduğu alanların biri olan bütçe dengesi 2016’da yaşanan darbe girişiminin etkilerini azaltmak için alınan önlemlerle kısmen bozulmaya başladı. Bunun yanı sıra jeopolitik gelişmeler nedeniyle güvenlik harcamalarında planlanan artış da bu etkiyi tetikledi. 24 Haziran seçimleri öncesi kamu emekli ve çalışanlarına yönelik atılan genişlemeci adımlar ise harcamalar tarafındaki yükselişin hızlanmasına neden oldu”  dedi.

Ekonomik daralma

Vural, Hükümetin seçim öncesi emeklilere sağlanan ikramiyeler ve kamu çalışanlarına yapılan ek ödemeler başta olmak üzere harcamaları kalıcı olarak artıracak politikalara da yöneldiğine işaret ederek, şunları söyledi:

“Tüm bu gelişmelerin yanı sıra iç tüketimde beklenen ve kısmen başlayan yavaşlama eğilimi de bütçe gerçekleşmeleri açısından yakından takip ediliyor. 2018 yılı Ocak- Kasım dönemi bütçe gerçekleşme sonuçları açıklandı. Rakamlar ekonomide yaşanan sıkıntının boyutlarını ve gelecek projeksiyonlarını bizlere sunuyor. Ekonomik daralmanın yaratacağı ekonomi üzerindeki etkiyi işsizlik, bütçe dengesi gibi hayati göstergelere yansımaya başladı. 2017 yılı Ocak-Kasım döneminde 26,5 milyar TL açık veren bütçe, 2018 yılı Ocak-Kasım döneminde 54,5 milyar TL açık vermiştir.

“Faiz giderleri yüzde 40,3 oranında arttı”

Ekonomideki yavaşlamanın bir sonucu olarak, Ocak- Kasım döneminde bütçe gelirleri yüzde 20,2 oranında yükselirken, harcamalardaki artış yüzde 24 düzeyinde kaydedildi. Böylece, bütçe açığı ilgili dönemde yüzde 106’lık artış kaydederek 54,5 milyar TL düzeyinde gerçekleşti. Faiz dışı fazla da bu dönemde yüzde 39,8 azalarak 17,3 milyar TL oldu.  Bütçe giderlerinde dikkat çeken bir önemli kalem ise faiz giderlerinin borçlanma maliyetlerine bağlı olarak yüzde 40,3 oranında artması oldu”

“Vergi artırımı ve zam kalıcı tedbir olmaz”

Vergi Artırımı, zam ya da para basmanın çözümde geçici bir durgunluk sağlayacağına işaret eden Vural, “Devlet bu açığı kapatmak için ya halktan aldığı vergileri arttırır, ya diğer ülkelerden borç alır ya da mali kurumlardan borç alır. En kolay yol kamu hizmetlerine zam yapmaktır. Para basmak da çözüm olacaktır ancak paranın değerini düşürdüğü için pek tercih edilmez. Devlet harcamalarında tasarrufa gidilmesi de açığı kapatmak için tercih edilir. Ancak bu çözüm de geçici bir durgunluk sağlar, kalıcı çözüm olamaz. Bütçe açığının en önemli sebebi devlet harcamalarının fazla olmasıdır. Bütçenin açık vermesi büyümeyi engellediği için kapatılmalıdır. Bütçe ve ekonomi iç içe olan kavramlardır. Bu nedenle bütçe açığını kapatmak ekonomiyi düzeltecek ve yatırımlar için ülkeyi cazip hale getirecektir” şeklinde konuştu.

“2019 yılına ilişkin soru işaretleri var!”

Mali Müşavirler Odası Başkanı Mustafa Vural, Büyüme, bütçe verileri ve seçim sürecine girilmiş olmasının 2019 yılına ilişkin bazı soru işaretlerinin oluşmasına yol açtığını vurgulayarak, “Yapılandırmalar işletmelerin yaşadığı sıkıntılardan ve finansman maliyetlerinin yüksekliğinden kaynaklı olarak istenen sonucu vermedi. Çünkü reel sektör hem sermaye hem kredi temini açısından zor durumda ve böyle bir ortamda vergi ve SGK tahsilatlarının azalması kaçınılmaz. Bütçenin giderlerinin dizginlenememesi, seçim sürecine girilmiş olmasından dolayı harcamaların artışını sürdüreceğini gösteriyor, bütçe gelirlerinin zayıf kalmasından dolayı harcamalar borçlanma ile finanse edilecek. Bu durdum faiz harcamalarında ciddi bir artış ve borçlanma maliyetlerinin sürekli tırmanışını beraberinde getirecek. Ekonomi açısından zor ve sıkıntılı bir süreç bizleri bekliyor gibi gözüküyor Toplumsal mutluluk odaklı, ekonomik refah için Toplumun istek ve beklentilerinin ciddiye alınıp tartışıldığı, önerilerinin uygulamaya konulduğu yeni bir yıl umuduyla” dedi.