Kuzey Anadolu Fayı Diyarbakır’ı etkiler mi?

Mesut ASLAN/YENİGÜN HABER – Deprem uzmanı Prof. Dr. Naci Görür, Bingöl’ün Karlıova ilçesinin Kuzey Anadolu Fayı'nın en doğu ucunda olduğunu belirterek, burada 7'nin üzerinde yıkıcı bir deprem olabileceğini söyledi.

Prof. Görür, ayrıca Bingöl-Karlıova-Erzincan arasında da en az 7.4 büyüklüğünde bir deprem beklediğini vurguladı.

“Tunceli'de deprem bekliyorum" diyen Prof. Dr. Görür, "Erzincan'ın doğusunda Karlıova var. O aradaki kısım Kuzey Anadolu Fayı'nın en doğu ucudur. Biz ona Yedisu fayı diyoruz. Erzincan ile Bingöl'ün Karlıova ilçesi arasında kalıyor. Deprem üretecek. Çok uzak zamanda değil. Olursa 7'nin üzerinde deprem olur ve aynı zamanda çok yıkıcı olur. Orada bina ve nüfus yoğunluğu fazla değil ama yine de benim insanım hayatını kaybeder. Benim bu sözümü Tunceli Valisi ve o bölgenin valileri ciddiye aldı. Oradaki kaymakamlarla da konuştum. Elimden geldiğince de onları uyardım. Tunceli'de çalışıyorlar. Karlıova'ya bir fay da son deprem yapan fay geliyor. Karlıova-Bingöl-Göynük. Karakoçan ve oradan da Elazığ ve Elazığ'dan Malatya'ya oradan Hatay'a gidiyor" şeklinde konuştu.

Prof. Dr. Naci Görür’ün Tunceli, Bingöl ve Erzincan'da büyük deprem beklediğini açıklamasının ardından ‘Diyarbakır etrafındaki fay hatları Diyarbakır’ı etkiler mi?’ sorusu gündeme geldi.

Geçtiğimiz yıl Dicle Üniversitesi Genel Jeoloji Anabilim Dalı emekli öğretim üyesi ve Diyarbakır Jeoloji Mühendisleri Odası İkinci Başkanı Dr. Şefik İmamoğlu, konu ile ilgili önemli açıklamalarda bulunmuştu.

Diyarbakır merkezden geçen aktif bir fay hattı var mı?

“Diyarbakır merkezinden geçen büyük ve aktif bir fay hattı yok” diyen İmamoğlu, “Zayıf zonlara yerleşen küçük dereler boyunca çok küçük atımlı bazı küçük faylar var. Bundan da daha büyük depremler beklemiyoruz ki bu bile çok büyük. Burada kırık hat kuzey batı, güney doğu istikametli olarak görünüyor. Büyük Faylar boyunca olan yer değişmelerden belirgin farkı buradaki kırıklar boyunca oluşan küçük yer değiştirmelerin oluşturduğu depremlerdir. Çünkü ana fay hatları üzerindeki hareketlilik arada kalan küçük yerlerde de değişimler yapabiliyor” ifadelerin kullandı.

Diyarbakır çevresindeki aktif fay hatları hangileri?

Diyarbakır etrafındaki aktif fay hatlarına dikkat çeken İmamoğlu “Diyarbakır, etrafındaki aktif fay hatlarından etkilenebilir durumdadır. Mesela Hani Lice, Kulp’un arkasından geçen Güneydoğu Anadolu Bindirmesi veya diğer adıyla Bitlis-Zagros Bindirme Hattı 7’ye yakın depremler üretebiliyor. 6 Eylül 1975'te meydana gelen 6.7 büyüklüğündeki Lice Depremi, Lice’nin hemen arkasından geçen Bitlis Zagros Bindirme Hattı boyunca meydana gelmişti. Deprem anında Lice’nin arkasındaki kayalar Lice’nin üzerine yuvarlandığı için deprem tahribatının yanında ayrıca büyük tahribatlara yol açmıştı” diye konuştu.

‘Palu-Bingöl hattında sıkıntılar var’

Diyarbakır’da, Güneydoğu Anadolu Bölgesini kuzeyden çevreleyen bindirme hattına dikkat çeken İmamoğlu, şunları söyledi:

“Güneydoğu Anadolu Bindirmesi ya da Bitlis-Zagros Bindirme Kuşağı, Çelikhan tarafında Doğu Anadolu fay hattıyla birleşme yerinden başlar. Adıyaman ve Kahta’nın kuzeyinden Çermik, Çüngüş, Alacakaya’ya, Hani, Dicle, Lice, Kulp, Sason, Kozluk, Pervari den geçerek Hakkari’ye doğru devam eder. Hakkari yöresinde 1930’da 7.2 büyüklüğünde büyük bir deprem üretmişti. 2017 yılında da Halepçe depremini üretti. Bu hat İran güneyinde Makran’da 8.2 büyüklüğünde bir deprem üreterek, Pakistan’dan Himalayalara birleşir. İran içinde 400 km genişliğinde bir zon halinde devam eden bu bindirme hattı 2011 yılında 7.2 büyüklüğündeki Van Tabanlı depremini üretti.”

‘Bingöl Yedisu büyük bir sismik boşluk olduğu için her an deprem oluşturabilir’

İmamoğlu, olası Bingöl depremi ile ilgili de şunları söyledi: "Erzincan’dan Karlıova’ya kadar olan kısımda 1790 yılından bu yana büyük deprem olmadı. Orada normal aktivite de fazla olmuyor. Karlıova tarafında Mart 2015'te iki gün arayla 5.7 ve 5.9 büyüklüğünde 2020 yılında da 5.7 büyüklüğünde üç tane deprem oldu. Bunlar bile epey yıkımlara neden olmuştu. Yedisu kesimi bir sismik boşluktur, sismik boşlukta da depremin ne zaman olacağı ile ilgili bir şey diyemiyoruz. Oradaki deprem her an olabilir elimizde eski depremlere dair yeteri veri olmadığı için periyodu hakkında bir şey diyemiyoruz.”

‘Olası Bingöl depremi Diyarbakır’da risk oluşturur’

Olası Bingöl depreminde Batman’ın Diyarbakır’dan daha çok etkileneceğini belirten İmamoğlu, “Zemin gevşek olduğu zaman çok büyük yıkımlar yapıyor. Sulu gevşek zeminlerde daha da büyük yıkımlara neden oluyor. Mesela Bingöl’de meydana gelecek bir deprem zemini çok gevşek iyi sertleşmediği için Diyarbakır’dan daha çok Batman'ı etkiler. Olabilecek 7 büyüklüğünde bir deprem Diyarbakır için de risk oluşturur” dedi.