CHP’nin deprem raporu: Diyarbakır’da yıkılan binalardan 3’ü kaçak

Kahramanmaraş merkezli depremlerin vurduğu kentler arasında yer alan Diyarbakır’daki depreme ilişkin Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) tarafından hazırlanan raporda, yıkılan 7 binadan 3’ünün kaçak olduğu, birinde ise üç kat kaçak çıkıldığı tespit edildi.

Kahramanmaraş’ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 şiddetindeki depremlerden etkilenen Diyarbakır’da CHP İl Başkanlığı tarafından ‘deprem raporu’ hazırladı.  Rapor, CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve Diyarbakır İl Başkanı Abdullah Atik’in katılımıyla düzenlenen toplantıyla açıklandı.

Toplantıda söz alan CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, depremin ilk gününden itibaren kentte olduğunu belirterek, "Bazı kentlerimiz artık yok, içimiz yanıyor. Deprem bu coğrafyanın kaderi, coğrafyayı değiştiremeyiz ama kaderi değiştirebiliriz.  Diyarbakır'da insanların ulaşacağı bir seçilmiş siyasetçi yok. Hepsine kayyum atadınız. Ne oldu peki, Diyarbakır'ın dayanışması harekete geçti. Buradaki dayanışmanın bütün Türkiye'ye örnek olması lazım. Burada bulunan 84 sivil toplum kuruşu Kent Koruma ve Dayanışma Platformu'nu kurdu. Platform, devletten önce enkaz başında sokaktaki vatandaşın yanındaydı” dedi.

Deprem raporunda çarpıcı tespitler

Tanrıkulu’dan sonra söz alan CHP İl Başkanı Abdullah Atik ise hazırladıkları deprem raporunu açıkladı. Raporda, depremin ilk anından itibaren, CHP Diyarbakır İl Başkanlığı yöneticileri ile kadın ve gençlik kolu üyeleri, kentin genel durumu hakkında bilgi almak üzere sahaya indiği, veri toplayarak tespitlerini il başkanlığına bildirdiği yer aldı. Yapılan tespitlere göre Diyarbakır’da 6 ayrı noktada 7 bina tamamen çöktüğü; bu binaların Yenişehir ilçesi Kooperatifler Mahallesi Kurtismailpaşa 2. Sokak'taki Sözel Apartmanı ve Galeria İş Merkezi’ndeki 2 bina, merkez Bağlar ilçesindeki Tesisler Kavşağı'nda bulunan Serin-2 Apartmanı, 5 Nisan Mahallesi'ndeki Yoldaş Apartmanı, Şeyh Şamil Mahallesi'ndeki Dündar Apartmanı ve Mevlana Halit Mahallesi'ndeki Hisami Apartmanı olduğu belirtildi.

Raporda, 409 kişinin hayatını kaybettiği, toplam yaralı sayısının 902 olduğu ve 200 bin depremzedenin kenti terk ettiği yer aldı.

Binalar ruhsatsız, kaçak katlar çıkılmış

Raporda yer alan diğer önemli tespitler şöyle sıralandı:

*Diyarbakır’da depremin verdiği hasarın nedeninin insan unsuruna dayandığı, ruhsatsız, yanlış ve eksik malzeme seçiminin taşıyıcı sistemlere yapılan müdahaleler sonucu hasarların meydana geldiği değerlendirilmektedir.

*Diyarbakır’da çöken 7 binadan 3’ünün kaçak olduğu saptanmıştır. Bir binada ise projeye aykırı olarak üç kat fazla çıkıldığı belirlenmiştir. Yıkılan kaçak binaların 3’ünün merkez Bağlar ilçesindeki Yoldaş Apartmanı, Akar (Hisami) Apartmanı ve Işık Apartmanı olup, 3 kat kaçak çıkılan binanın ise merkez Yenişehir ilçesindeki Sözen apartmanı olduğu ifade edilmektedir.

*Deprem sonrasında artçı yıkıcı artçı depremlerin de olabileceği bizzat yetkili kurumlar tarafından ifade edilmektedir. Bura göre artçı depremlerin bir bölümü 6 ve üzerine çıkabilir. Bu nedenle hasarlı binalara girilmemesi büyük önem taşımaktadır. Tespitlere göre uzun yıllar ortalamasına göre, 4 ayda kaydedilen deprem sayısı, büyük deprem sonrasında sadece 13 günde kaydedilmiştir. Bu her 3-4 dakikada bir artçı deprem yaşandığını göstermektedir.

*Diyarbakır’da meydana gelen depremde yıkılan binaların molozları, Dokuzçeltik Hafriyat Alanında ayrılan bölüme ayrı ayrı dökülmekte, molozlar noktalarda her bina için ayrı bir parsele yığılmakta, yığınlarda ayrıca talana karşı güvenlik önlemi alınmaktadır. Bu hem olası delil karartma hem de enkaz içerisindeki değerli malların korunması açısından önemli bir yaklaşımdır.

*Depremde her biri kendi çağının en önemli eserlerinden olan ve kentin sembolleri haline gelmiş tarihi yapılar da hasar görmüştür. Sur ilçesinde bulunan asırlık Dört Ayaklı Minare, Behram Paşa ve Parlı Safa Camisidir. Deprem sonrasında Parlı Sefa Camisinin etrafına iskele örülmüştür. Dört Ayaklı Minare ise şerit ile kapatılıp, üzerine “Bu yapı tehlike arz etmektedir” yazısı yapıştırılmıştır. Bu yapılar dışında kentin karakteristik mimarisini yansıtan tüm yapılarda da acilen tespit çalışmalarının yapılması, müdahaleye ihtiyaç duyulan kesimler için derhal harekete geçilmelidir.

*Diyarbakır’da deprem sonrasında yurttaşların birçoğunda evlerine olan güven sarsılmıştır. Bu nedenle ilden yoğun bir dış göç yaşandığı gözenmektedir. Yurttaşlar, girilmesi tehlikeli olan evlerinde kalan mallarını, değerli eşyalarını ya da hatıralarını almak için tehlikeyi göze alarak binalara girmekte, yük asansörü kiralamakta, taşınmak için de araç kiralamak zorunda kalmaktadır. Bu durumu lehine çevirmek isteyen sektörün büyük bir bölümünde fırsatçılık yapıldığı gözlenmektedir. Asansör, hamaliye ve araç nakil ücretlerinde fahiş artışlar olmuştur. Aynı şekilde depremden etkilenmeyen konutların kiraları ve satın alma fiyatları da katlanmıştır.

*Deprem sonrasında her ne kadar kimi kesimlerde fırsatçılık yapılsa da genel itibarıyla kent genelinde müthiş bir dayanışma örneği sergilenmiştir. Sivil toplum kuruluşları, hemen organize olmuş, halkın barınma ve iaşe sorununa anında çözüm üretmiştir. İş dünyası da yaşananlara bigane kalmamış, giysi, çadır ve benzeri ürünleri yerelde üretmeye ve dağıtmaya başlamıştır. (Haber merkezi)