Küresel ısınma Cilo Buzullarını yok ediyor

Türkiye’nin en büyük buzulları arasında gösterilen Hakkari’de bulunan Cilo Dağı’nın zirvesindeki buzullar erimeye devam ediyor

Bölgede yaşayanlar son 10 yılda buzulların önemli oranda eridiğine dikkat çekerken, uzmanlar buzulların örtüyle kaplanmasını öneriyor. Hakkari’nin Yüksekova İlçesi yakınlarında bulunan Cilo Dağı’nın zirvesindeki buzullar dışarıdan bakıldığında kutupları andırıyor. Ancak yıllarca bölgedeki çatışmalar nedeniyle kimsenin gidemediği bölgede bulunan buzullar da küresel ısınmadan olumsuz etkileniyor.

31 yılda buzulların yüzde 48’i eridi

Küresel ısınma nedeniyle yıllar önce başlayan erime engellenemiyor. Van’da bulunan Yüzüncü Yıl Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada, 31 yıl içerisinde buzulların yüzde 48'inin eridiği tespit edildi. Bölgede çatışmalar dursa da buzulların bulunduğu alana girilmesi halen izne tabi. Fotoğraf sanatçıları ve doğa severlerin yıllar sonra yeniden ilgi odağı olan buzulları VOA Türkçe ekibi görüntüledi. Eriyen buzulların oluşturduğu gölün yüzeyi buzul parçalarıyla kaplandı. Yükseklerdeki buzulların ermesiyle küçük şelalelerin oluşması da dikkat çekti.

“Eskiden yazın erimezdi”

Bölgeye gezmeye gelenlere rehberlik yapan Erhan Adıyaman, gözlemlerini VOA Türkçe’den Mahmut Bozarslan ile paylaştı. Buzulların eskiden erimediğine dikkat çeken Adıyaman, ”Bu buzullar 10-12 sene önce erimeye başladı. Kışın yerini alıyor ama yine de gördüğünüz gibi hiçbir şey kalmamış. Böyle giderse 10-15 sene sonra buzular tamamen erimiş olur. Eskiden yazın erimiyordu. Yaklaşık 10 yıldır yazın da erimeye başladı. Gördüğünüz gibi zaten bir şey kalmamış burada” dedi.

Buzulların korunması için örtü önerisi

Çevre ve iklim konusunda çalışmalar yürüten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu da buzulların doğal miras olduğunu söyledi. VOA Türkçe’ye konuşan Alaedddinoğlu, buzulların korunması gerektiğini ifade etti. Koruma için örtü yöntemini öneren Alaeddinoğlu, şöyle konuştu:

”Onlar birer doğal miras ve onların korunması, geleceğe taşınması lazım. Bunun yöntemleri var. Dünya bunu gerçekleştiriyor. Bizim de bu konuda adım atmamız lazım. Binlerce metrekareyi kaplayan buzul örtüleri var, beyaz, güneş ışınlarını yansıtan, alt katlara sıcaklığı vermeyen örtüler inşa ediliyor. Neden olmasın? Korumak istediğiniz zaman korursunuz.” Alaeddinoğlu’nun önerdiği yöntem daha önce İtalya’da kullanıldı. İtalya'daki Presena Buzulunun yaz aylarında erimemesi için üzeri özel bir malzemeden yapılan örtüyle kaplandı. Buzulların bulunduğu bölge 2020 yılında alınan bir kararla “Hakkari Cilo ve Sat Dağları” adıyla milli park ilan edilmişti.