1 Haziran'ın önemli olayları

OLAYLAR

193 - Roma İmparatoru, Didius Julianus suikast sonucu öldürüldü.

987 - Hugh Capet, Fransa Kralı seçildi.

1453 - Ayasofya'da ilk Cuma namazı, Akşemseddin tarafından kıldırıldı.

1792 - Kentucky, ABD'nin 15. eyaleti oldu.

1796 - Tennessee, ABD'nin 16. eyaleti oldu.

1831 - James Clark Ross, Kuzey Kutbunu keşfetti.

1855 - Amerikalı maceraperest ve paralı asker William Walker, Nikaragua'yı ele geçirdi.

1869 - Thomas Edison, elektrikli oy verme makinesinin patentini aldı.

1911 - Türk Hava Kuvvetleri kuruldu. (Kıtaat-ı Fenniye ve Mevaki-i Müstahkame)

1920 - Adolfo de la Huerta, Meksika Devlet Başkanı oldu.

1920 - Milli Aşireti Ayaklanması: Milli Aşireti, Fransızlarla iş birliği yaparak, Urfa'da ayaklanma başlattı.

1921 - Dr. Şefik Hüsnü Deymer önderliğinde Osmanlı'nın ilk sosyalist mecmuası Aydınlık yayın hayatına başladı.

1929 - 1 Kasım 1928 tarihli Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkındaki Kanun gereğince, devlet muamelelerinde ve kayıtlarda tamamen yeni harfler kullanılmaya başlandı.

1930 - İstanbul'da Galata Köprüsü'nde 85 yıldır alınan geçiş ücreti kaldırıldı. Köprü 1845'te açıldığında geçiş tarifesi; yayalar için 5 para, hamallar için 10 para, yüklü arabalar için 5 kuruş, yüklü beygirler için 40 para, k Oyunlar için 3 para olarak belirlenmişti.

1930 - Resmi ve özel bütün kurumlarda Arap harflerinin kullanılış izni sona erdi.

1931 - Bursa-Mudanya Demiryolu devlet tarafından satın alındı. 42 kilometre uzunluğundaki hat işletmeye 1892 yılında açılmıştı.

1938 - Atatürk, hekimlerin tavsiyesine uyarak İstanbul Boğazı'nda demirleyen Savarona yatında kalmaya başladı.

1943 - İstanbul Radyosu, Vedat Nedim Tör yönetiminde deneme yayınına başladı. Beyoğlu Postanesi üzerinde kurulan geçici stüdyoda çalışmalarını sürdüren İstanbul Radyosu, Batı Müziği ve Ankara Radyosu'ndan telefon aracılığıyla iletilen ajans haberlerini yayınladı.

1949 - Sümerbank bünyesinde Nazilli Basma Sanayi Müessesesi kuruldu.

1952 - Berlin ikiye bölündü.

1958 - Fransa'da General Charles de Gaulle Başbakan oldu.

1959 - Nikaragua devriminin başlangıcı.

1963 - Bursaspor Futbol Kulübü kuruldu.

1967 - Bütün zamanların en iyi albümü kabul edilen The Beatles grubunun Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band adlı Rock albümleri piyasaya sürüldü.

1973 - Yunanistan Hükümeti monarşiyi kaldırarak cumhuriyeti ilan etti.

1975 - Dünya Bankası, Türkiye'yi 'Moratoryum' durumundaki ülkeler arasında saydığını ve borçlarını ödeyemez hale gelen bir ülke olduğunu ilan etti. Türkiye daha önce 1959 ve 1965 yıllarında da 'borç ödeyemez ülke' olarak ilan edilmişti.

1979 - Rodezya'da 90 yıl sonra ilk kez siyahların çoğunlukta olduğu bir hükûmet göreve geldi.

1979 - Tercüman gazetesi yazarlarından Nazlı Ilıcak 9 ay, Rauf Tamer 16 ay hapis cezasına çarptırıldı.

1980 - CNN yayın hayatına başladı.

1981 - Adalet Ağaoğlu'nun romanı "Fikrimin İnce Gülü" toplatıldı.

1985 - Alan García, Peru Devlet Başkanı oldu

1987 - Tiyatro sanatçısı Ali Taygun, Danimarka'da "Özgürlük Ödülü" aldı. Sanatçı, Barış Derneği sanıklarındandı.

1990 - George H. W. Bush ve Mikhail Gorbachev, kimyasal silah üretimine son veren bir antlaşma imzaladılar.

1994 - Petrol-İş Sendikası eski Genel Başkanı Münir Ceylan, Saray Cezaevi'ne girdi. Ceylan, Yeni Ülke gazetesinde yayımlanan bir yazısı nedeniyle 20 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.

1997 - Hugo Banzer Suárez, Bolivya'da Devlet Başkanlığı seçimlerini kazandı.

2000 - İşsizlik Sigortası yürürlüğe girdi. İşsizlik Sigortası'nın çalışma hayatına girmesiyle, Zorunlu Tasarruf uygulaması da sona erdi.

2001 - Bir Hamas intihar bombacısı, Tel Aviv'deki bir diskoda 21 kişinin ölümüne yol açtı.

2003 - Dünyanın en büyük hidroelektrik barajı olan Çin'deki "Üç Boğaz Barajı"nda su tutulmasına başlandı.

2004 - Ankara-İstanbul arasında hizmet verecek olan hızlandırılmış trenin tanıtım seferinde Yahya Kemal Beyatlı Ekspresi, Ankara Garı'ndan İstanbul'a uğurlandı. Polatlı-Eskişehir arasında ilk kez 155 kilometreyi görerek Türkiye demir yollarının hız rekorunu kıran tren, Ankara-İstanbul arasını 4 saat 56 dakikada katetti.

2013 - Gezi Direnişi sürecinde Ethem Sarısülük, Polis tarafından başından vurularak ağır yaralandı. Sarısülük, 14 Haziran 2013'te öldü.

DOĞUMLAR

1633 - Geminiano Montanari, İtalyan gök bilimci (ö. 1687)

1780 - Carl von Clausewitz, Prusyalı general ve entelektüel (ö. 1831)

1796 - Sadi Carnot, Fransız matematikçi (ö. 1832)

1804 - Mihail Glinka, Rus asıllı klasik müzik bestecisi (ö. 1857)

1815 - Otto, Yunanistan'ın ilk Kralı (ö. 1867)

1850 - Şemseddin Sami, Türk dil bilimci ve roman yazarı (ö. 1904)

1869 - Ernest Fox Nichols, Amerikalı eğitimci ve fizikçi (ö. 1924)

1888 - Vera Muhina, Sovyet heykeltıraş (ö. 1953)

1907 - Frank Whittle, İngiliz Ordu mühendisi ve jet motorunun mucidi (ö. 1996)

1909 - Reşat Enis Aygen, Türk yazar (ö. 1984)

1925 - İdris Küçükömer, Türk iktisatçı ve düşünür (ö. 1987)

1926 - Andy Griffith, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2012)

1926 - Marilyn Monroe, Amerikalı sinema oyucusu (ö. 1962)

1927 - Moyra Caldecott, İngiliz yazar

1928 - Georgi Dobrovolski, Sovyet kozmonottu (ö. 1971)

1934 - Pat Boone, Amerikalı komedyen, oyuncu, ve seslendirme sanatçısı

1935 - Norman Foster, İngiliz bir mimardır

1937 - Ezio Pascutti, İtalyan futbol menajeri ve oyuncudur (ö. 2017)

1940 - René Auberjonois (ö. 2019)

1942 - Tom Mankiewicz, Amerikalı film senaristi ve yönetmen (ö. 2010)

1944 - Robert Powell, İngiliz oyuncu

1947 - Jonathan Pryce, Galli tiyatro ve sinema oyuncusu

1947 - Ron Dennis, İngiliz iş adamı ve McLaren Mercedes F1 Takımı patronu

1950 - Roger Van Gool, Belçikalı eski millî futbolcudur

1952 - Ali Müfit Gürtuna, Türk avukat ve siyasetçi

1952 - Şenol Güneş, Türk futbolcu ve teknik direktör

1953 - Şi Cinping, Çinli siyasetçi ve Çin Devlet Başkanı

1955 - Chiyonofuji Mitsugu, Japon sumo güreşçisi (ö. 2016)

1956 - Lisa Hartman (bilinen adıyla; Lisa Hartman Black), Amerikalı oyuncu ve şarkıcı

1956 - Mircea Cartarescu, Rumen şair ve romancıdır

1956 - İdris Naim Şahin, Türk siyasetçi

1959 - Martin Brundle, İngiliz eski Formula 1 ve Le Mans 24 Saat yarışçısı

1959 - Alan Wilder, İngiliz müzisyen

1965 - Olga Nazarova, Rus eski atlet

1966 - Abel Balbo, Arjantintli millî futbolcu ve teknik direktör

1968 - Jason Donovan, Avustralyalı oyuncu ve şarkıcı

1968 - Mathias Rust, Alman amatör pilot

1973 - Heidi Klum, Alman manken

1974 - Alanis Morissette, Kanadalı müzisyen ve Grammy Ödülü sahibi

1977 - Danielle Harris, Amerikalı seslendirme sanatçısı

1978 - Hasna Benhassi, Faslı orta mesafe atleti

1980 - Agasi Ağagüloğlu, Türk ve Azeri boksör

1980 - Oliver James, Amerikalı oyuncu

1982 - Justine Henin, Belçikalı tenisçi

1983 - Moustapha Salifou, Togolu futbolcudur

1985 - Tirunesh Dibaba, Etiyopyalı uzun mesafe atlet

1986 - Chinedu Obasi, Nijerya'lı millî futbolcudur

1988 - Domagoj Duvnjak, Hırvat hentbolcudur

1988 - Javier Hernández, Meksikalı millî futbolcudur

1988 - Selin Şekerci, Türk oyuncu

1989 - Samuel Inkoom, Ganalı millî futbolcudur

1996 - Tom Holland, İngiliz oyuncu, dansçı ve seslendirme sanatçısı

1999 - Sofia Hublitz, Amerikalı oyuncu

2000 - Willow Shields, Amerikalı oyuncudur.

ÖLÜMLER

MÖ 256 - Gaozu, Çin'in Han Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur (MÖ 195)

193 - Didius Julianus, Roma İmparatoru (suikast sonucu) (d. 133)

718 - II. Anastasios, 713-715 yılları arasında hüküm süren Bizans imparatoru

1307 - Fra Dolcino, Katolik Kilisesince sapkın kabul edilen Dolcinoculuk akımının İtalyan lideridir (d. 1250)

1310 - Marguerite Porete, Fransız Katolik mistik (d. ?)

1434 - Wladyslaw II Jagiello, Polonya Krallığı (d. 1362)

1452 - Munjong, Joseon Krallığı'nın beşinci kralıdır (d. 1414)

1815 - Louis-Alexandre Berthier, Fransız asker ve mareşal (d. 1753)

1823 - Louis-Nicolas d'Avout, Auerstaedt Dükü, Napoleon döneminde İmparatorluğun mareşali olan bir Fransız asker ve general idi (d. 1770)

1841 - Nicolas Appert, Fransız mucit (d. 1749)

1868 - James Buchanan, ABD'nin 15. Başkanı (d. 1791)

1904 - George Frederic Watts, İngiliz sembolizm hareketi ile ilgilenen bir ressam ve heykeltıraştır (d. 1817)

1925 - Thomas R. Marshall, ABD'nin 28. Başkan Yardımcısı (d. 1854)

1937 - Lyubomir Miletiç, Bulgar dilbilimci, etnograf ve tarihçi (d. 1863)

1939 - David Peck Todd, Amerikalı gökbilimci (d. 1855)

1941 - Hans Berger, bir Alman psikiyatrdı (d. 1873)

1941 - Kurt Hensel, Alman matematikçi (d. 1861)

1942 - Jonas Vileišis, Litvanyalı avukat, siyasetçi ve diplomat (d. 1872)

1943 - Leslie Howard, İngiliz aktör (d. 1893)

1945 - Eduard Bloch, Avusturya'lı tıp uzmanı (d. 1872)

1946 - Ion Antonescu, Rumen asker ve siyasetçi (d. 1882)

1952 - John Dewey, Amerikalı eğitimci (d. 1859)

1960 - Paula Hitler, Adolf Hitler'in kız kardeşi (d. 1896)

1968 - Helen Keller, Amerikalı pedagog (d. 1880)

1971 - Hüseyin Cevahir, Türk sosyalist militan (d. 1947)

1979 - Werner Forssmann, Alman cerrahı (d. 1904)

1980 - Ali Sipahi, Türk rallici (d. 1932)

1983 - Anna Seghers, Alman yazar (d. 1900)

1987 - Reşid Karami, Lübnan Başbakanı (d. 1921)

1999 - Christopher Cockerell, İngiliz mühendis (d. 1910)

2000 - Walter Matthau, Amerikalı oyuncu (d. 1920)

2005 - George Mikan, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusudur (d. 1924)

2005 - Vüs'at O. Bener, Türk yazar ve şair (d. 1922)

2009 - Juliana de Aquino, Brezilyalı şarkıcı (d. 1980)

2010 - Andrey Voznesenski, Rus şair (d. 1933)

2014 - Ann B. Davis, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1926)

2014 - Sedat Karaoğlu, Türk eski millî futbolcudur (d. 1960)

2014 - Valentin Mankin, Sovyet/Ukraynalı yelkencidir (d. 1938)

2015 - Charles Kennedy, İskoç ekonomist ve politikacı (d. 1959)

2015 - Nicholas Liverpool, 2 Ekim 2003 - 17 Eylül 2012 tarihleri arası 6. Dominika Devlet Başkanı olarak görev yapmış Dominika'lı politikacı ve hukukçu (d. 1934)

2015 - Jacques Parizeau, Kanadalı ekonomist ve siyasetçi (d. 1930)

2017 - J. B. Dauda, Sierra Leoneli siyasetçi ve ekonomist (d. 1942)

2017 - Tankred Dorst, Alman oyun yazarı, öykücü ve çevirmen (d. 1925)

2017 - José Greci, İtalyan kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur (d. 1941)

2017 - Jack McCloskey, Amerikalı eski basketbol oyuncusu, antrenör ve yönetici idi (d. 1925)

2017 - Alois Mock, Avusturyalı siyasetçi (d. 1934)

2017 - Charles Simmons, Amerikalı editör ve romancıdır (d. 1924)

2017 - Roberto De Vicenzo, Arjantinli profesyonel golfçü (d. 1923)

2018 - William Edward Phipps, Amerikalı eski oyuncu ve film yapımcısıdır (d. 1922)

2018 - Sinan Sakic, Sırp pop-halk müziği şarkıcısıdır (d. 1956)

2018 - Giovanni Di Veroli, İtalyan eski futbolcudur (d. 1932)

2019 - José Antonio Reyes, İspanyol futbolcu (d. 1983)