Fis’ten Casena’ya PKK’nin Silahları Bırakması; Casene'nin Sembolik Değeri

27 Kasım 1978'de Lice’nin Fis Ovası’nda bir evde kuruluşunu ilan eden PKK dün (11 Temmuz 2025) Casene Mağaralarının bulunduğu alanda silahların yakılarak imha edildiği sembolik bir tören ile silahlı mücadeleyi bıraktığını duyurdu.

PKK, 5-7 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirdiği 12. Kongresinde, örgütsel yapısının feshedilmesi ve silahlı mücadele yöntemini sonlandırması kararlarını alarak PKK adıyla yürütülen çalışmaları sonlandırdığını duyurmuştu.

Bugün gelinen noktada başlangıç ve bitiş noktası olarak kabul edilen iki sembol yer, Fis Ovası ve Casene Mağaraları (Şikefta Casene).

PKK ne zaman ve nasıl kuruldu?

''Apocu'' olarak tanınan, Marksist-Leninist düşüncedeki solcu ve Kürt öğrencilerin temelini attığı PKK (Kürdistan İşçi Partisi), 27 Kasım 1978'de Diyarbakır'ın Lice İlçesinin Fis Köyü'nde kuruluş kongresini gerçekleştirdi.

Kongreye, Cemil Bayık, Mehmet Hayri Durmuş, Mazlum Doğan, Duran Kalkan, Ali Haydar Kaytan'ın da Kesire Öcalan ve Sakine Cansız’ın da aralarında olduğu 21 kişi katıldı.

PKK bu ilk kongrede, sosyalist bir Kürt devleti kurmayı hedeflediğini, Türkiye'ye karşı ''Kürt ulusal kurtuluş mücadelesi'' adıyla silahlı mücadele amaçladığını duyurdu.

Ardından devam eden süreçte PKK, Doğu ve Güneydoğuda saldırılar düzenledi.

1978’den 2025’ kadar ki 46 yıllık süreçte binlerce asker, gerilla ve insan hayatını kaybetti.

Dün İhlas Haber Ajansı abonelerine servis ettiği bir haberde Diyarbakır’ın Lice İlçesi’nde PKK’nin kuruluşunu ilan ettiği o evin fotoğraflarını paylaştı.

O fotoğraf ne kadar sembolik ise Casene Mağarasına da bir o kadar anlam yüklendi.

Tören İçin Neden Casene Mağarası Seçildi?

PKK ile çözüm sürecinde en büyük adım 11 Temmuz günü atıldı, örgüt sembolik bir törenle ilk silahları bıraktı.

Tören, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırlarındaki Süleymaniye şehrinin 50 kilometre batısında bulunan Dukan Köyündeki Casene Mağarası'nda düzenlendi.

Bölgede önemli doğa turizmi mekanlarından biri olarak tanınan Casene Mağarasının Kürtler için birçok tarihi şahsiyete ve olaya ev sahipliği yapmış olması açısından sembolik bir önemi var.

Birinci Dünya Savaşı sonrasında bölgedeki İngiliz yönetimine karşı isyan başlatan Şeyh Mahmud Hafid Berzenci, uzun yıllar bu mağarayı sığınak olarak kullandı.

Berzenci, Şubat 1923'te şehir bombalanırken buraya sığındı. Buradan ilahlı ayaklanmanın organize edilmesinin yanısıra, Kürt kültürünün yaşatılması için yapılan çalışmaların da merkezi oldu.

Berzenci'nin Süleymaniye'den kaçarken yanında getirdiği matbaada "Bangi Haq" (Hakkın Sesi) isimli Kürtçe bir gazete basıldı.

BBC Türkçe’ye konuşan Ortadoğu çalışmaları alanında uzman olan Doç. Dr. Seevan Saeed, PKK'nin silahları bırakmak için neden bu mağarayı tercih ettiğini değerlendirirken "Bana göre PKK, mağaranın sembolik değerini göz önünde bulundurdu" diyor.

Saeed, matbaada basılan ve Kürtçenin ilk yayınlarından olan "Hakkın Sesi" dergisini hatırlatarak "PKK, Kürtlerin tarihi ve mücadelesinden güç aldıklarını göstermek istiyor" yorumunu yapıyor.

Turistik gezilerin bir parçası

Süleymaniye'den Dukan'a giderken, Surdaş bölgesinde bulunan Kani Han Köyü'nün eteklerindeki bu mağara, aslında son yıllarda bölgede yaşayanların turistik gezi yapmak ya da piknik yapmak için sıklıkla gittiği bir bölgede bulunuyor.

Hem yüksek dağların arasında, hem şelalelerin ortasında olması sebebiyle turizm sitelerinde de sıklıkla gidilmesi önerilen yerler arasında yer alıyor.

Mağarada turistik amaçlı ışıklandırma ve temizlik dahil hizmetler var.

Dr. Saeed, PKK'nın tören için burayı seçmesinde "Savaş için bize sığınak olan mağaralar barış ortamında turistik birer mekana dönüşebilir" mesajı olduğunu düşünüyor.