‘Hak ihlalleri artarak devam ediyor’

‘Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2019 Yılı İnsan Hakları İhlalleri Raporu’nu açıklayan İHD Diyarbakır Şubesi, hak ihlallerinin yaygın bir şekilde devam ettiğini ve ihlallerin önceki yıllara oranla arttığını açıkladı. Rapora göre, 2019 yılında 50’si çocuk 2 bin 987 kişi gözaltına alındı, 511 kişi de tutuklandı

DİYARBAKIR YENİGÜN - İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, ‘Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi 2019 Yılı İnsan Hakları İhlalleri Raporu’nu düzenlediği basın. toplantısı ile açıkladı. Şube binasında düzenlenen toplantıda konuşan İHD Genel Başkan Yardımcısı Av. Rehşan Bataray Saman, Türkiye’de insan hakları ihlallerinin yaygın bir şekilde devam etiğini belirterek, “Toplumsal yaşamımızı derinden etkileyen anti-demokratik ve hukuk dışı uygulamalar nedeniyle varlık göstermeye devam eden insan hakları ihlallerinin en önemli nedenlerinden biri, siyasi iktidarın merkeziyetçi ve güvenlik odaklı politikalarıdır” dedi.

‘2019 ihlallerin artış gösterdiği bir yıl oldu’

Önceki yıllara oranla ihlallerin artış gösterdiğini ifade eden Bataray Saman “2019 yılı; ülke sınırları ve sınır ötesi askeri operasyonlardan kaynaklı ihlallerin,  ifade ve örgütlenme özgürlüğüne yönelik siyasi tehditlerin ve fiziki müdahalelerin yoğun olarak yaşandığı; yaşam hakkı, işkence ve kötü muamele, hapishanelerdeki ihlaller, kadına yönelik şiddet, toplanma ve gösteri hakkına yönelik yasaklar ve müdahaleler, düşünce ve ifade özgürlüğü, yargı bağımsızlığına ilişkin problemler, basın özgürlüğü, ekonomik ve sosyal haklardaki kayıplar gibi pek çok değişik ve kategorik konularda ihlallerin yoğunlaştığı ve artış gösterdiği bir yıl olmuştur” diye konuştu.   Ardından ihlal bilançosunu açıklayan Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölge Temsilcisi Abdusselam İnceören 2019 yılında yaşanan ihlaller ile ilgili şu verileri paylaştı:

Yaşam hakkına yönelik ihlaller

“* Keyfi Öldürme, Silah Kullanma yetkisinin ihlali veya Dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle;

* Güvenlik güçleri tarafından vurulan 5 kişi yaşamını yitirdi, 8 kişi yaralandı.

* Köy korucuları tarafından vurulan 1 kişi yaralandı.

* Hapishanelerde 4’ü intihar olmak üzere 10 mahpus yaşamını yitirdi.

* Resmi hata ve ihmal sonucu 4 kişi yaşamını yitirirken, 102 kişi ise yaralandı.

Not: Bu istatistik veride, bölgedeki zırhlı araç çarpmaları sonucu yaşamını yitiren ve yaralanan yurttaşlarda bulunmaktadır. Tespit edebildiğimiz verilere göre; zırhlı araç çarpmaları sonucu; 1’i çocuk 3 yurttaş yaşamını yitirdi ve 1 çocuk ise yaralandı.

* 5 asker ve polis, intihar ettikleri iddia edilerek şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi.

* 2019 yılında; 1 siyasi parti yöneticisi ve 2 avukat saldırı sonucu yaşamını yitirdi. 4 siyasi parti yöneticisi, 6 öğretmen, 1 gazeteci, 1 Yerel yönetici, 2 Avukat ve 1 sağlık görevlisi gerçekleşen saldırılarda yaralandı.

* Bölge kentlerinde gerçekleşen silahlı çatışmalarda; 50 güvenlik görevlisi yaşamını yitirirken, 83’ü de yaralandı. 319 silahlı örgüt militanı yaşamını yitirdi. Çatışmalar arasında kalan 12 sivil yaşamını yitirirken, 23 sivil de yaralandı.

* Sınır hatlarında 1 kişi vurularak yaşamını yitirdi. Kuzey Doğu Suriye bölgesine yönelik başlatılan “Barış Pınarı” isimli askeri operasyon sırasında, 2’si çocuk ve 1’i kadın olmak üzere 16 yurttaş, sınır hattındaki yerleşim bölgelerine isabet eden savaş mühimmatları nedeniyle yaşamı yitirdi. 71 yurttaş ise yaralandı.

* Mayın patlamalarında 2’si çocuk 3 kişi yaşamını yitirdi, 1 çocuk ise yaralandı.

* 5 çocuk, 24 kadın ve 18 erkek olmak üzere 47 kişi, kuşkulu bir biçimde ölü olarak bulundu.

Kadınların yaşam haklarına yönelik ihlaller

* 17 kadın intihar etti, 1 kadın da intihar teşebbüsünde bulundu.

* 33 kadın aile içi şiddet sonucu katledildi, 41 kadın ise maruz kaldığı şiddet sonucu yaralandı.

* 15 kadın toplumsal yaşamda saldırı sonucu katledildi, 21 kadın ise maruz kaldığı şiddet sonucu yaralandı. 14 kadın cinsel saldırıya maruz kalırken, 7 kadın ise fuhuş yapmaya zorlandı.

Çocukların yaşam haklarına yönelik ihlaller

* 3 çocuk intihar etti, 2 çocuk da intihar teşebbüsünde bulundu.

* 3 çocuk aile içi şiddet sonucu katledildi, 6 çocuk ise yaralandı, 1 çocuk cinsel istismara maruz kaldı.

* 3 çocuk toplumsal yaşamda maruz kaldığı şiddet sonucu katledildi, 4 çocuk ise yaralandı. 1526 çocuk cinsel istismara maruz kaldı. 2 çocuk kaçırılarak alıkonuldu ve 3 çocuk ise fuhuş yapmaya zorlandı.

İşkence yasağına yönelik ihlaller

* En az 67 kişi gözaltında işkenceye ve kötü muameleye maruz kaldı.

* 125 kişi gözaltı yerleri dışında (sokak-ev baskını) işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.

* 150 mahpus, cezaevinde işkence ve kötü muameleye maruz kaldı.

* 16 kişi güvenlik güçlerinin ajanlık dayatmalarına maruz kalırken, 12 kişi de tehdit edildi.

* 167 kişi, toplumsal gösterilere yönelik gerçekleşen müdahalelerde yaralandı.

Kişi özgürlüğü ve güvenliğine yönelik ihlaller

* 50’si çocuk 2 bin 987 kişi gözaltına alındı.

* 3’ü çocuk 511 kişi tutuklandı.

* 17 kişi hakkında ev hapsi verildi.

* 2 bin 81 ev/işyeri baskını yapıldı.

Ekonomik ve siyasal haklara yönelik ihlaller

* Güvencesiz çalışma koşulları sonucu meydana gelen iş kazalarında; 11 işçi yaşamını yitirdi, 14 işçi yaralandı.

* 492 kişi işten çıkarıldı. 147 kişi görevinden alındı. 1 kişi ihraç edildi. 140 işçiye ücretleri ödenmedi.” İnceören, 2019 yılında belediyelere kayyum atamaları ile ilgili verileri de paylaştı. (Haber Merkezi)