GİYAV: Bir yılda 3 bin ihlal

Göç ve İnsanı Yardım Vakfı’nın hazırladığı ‘2019 İnternet Medyası Çocuk Hakkı İhlali Raporu’na göre ülkede 3 bin 228 çocuk hak ihlaline uğradı, , bu çocuklardan 465’i yaşamını yitirdi

DİYARBAKIR YENİGÜN - Göç ve İnsani Yardım Vakfı (GİYAV), “2019 İnternet Medyası Çocuk Hakkı İhlali Raporu”nu kamuoyu ile paylaştı. Vakfın hazırladığı “2019 İnternet Medyası Çocuk Hakkı İhlali Raporu”na göre ülkede 3 bin 228 çocuğun hak ihlalile uğradığı, bu çocuklardan 465’inin ise vefat ettiği belirtildi. 2019 yılında medyada yer alan haberlerin taranması sonucu oluşturulan raporda, insan hakları alanında izleme ve raporlama yapabilmesi için gerekli olan sistematik ve güvenilir veriye ulaşmanın önünde pek çok engelin bulunduğu belirtilerek, “Bu sebepten gerçek veriler bu raporun konu ettiği ihlal sayısından çok daha fazladır” denildi. Hak ihlaline maruz kalan çocukların 100’ünün Suriye, 81’inin ise Afgan uyruklu olduğuna dikkat çekilen raporda, öne çıkan ihlaller şu şekilde oldu:

Yaşam hakkı: Bin 333
Ölüm: 465
Yaralanma: 868
Çocuğun korunması hakkı: Bin 895
Erken zorla evlilik: 10
Cinsel sömürüye alet edinme: 2
Şiddet: 95
İhmal istismar: Bin 788
Çocuğa özgü adalet sistemi: 51
Gözaltına alma: 35
Tutuklama: 11
Ceza: 5
Sağlık hakkı: 9
İşkence ve kötü muamele: 33
Silahlı çatışma ortamında çocukların korunması: 18
Diğer: 3

Raporda, 2019 yılı boyunca hak ihlaline maruz kalan çocukların verilerine yer verildi. Buna göre, yaşam hakkı ihlaline maruz kalan bin 333 çocuktan 465’i yaşamını yitirirken, 868 çocuğun yaralandığı aktarıldı. Raporda, bin 895 çocuğun ‘Çocuğun Korunması Hakkı’ndan mahrum bırakıldığına da yer verilerek, “10 çocuk erken yaşta zorla evlendirildi, 2 çocuk cinsel sömürüye alet edildi, 95 çocuk şiddet gördü, bin 788 çocuk İhmal ve İstismar edildi, 51 çocuk, ‘Çocuğa Özgü Adalet Sistemi’nden yoksun bırakıldı, 35 çocuk gözaltına alındı, 11 çocuk tutuklandı, 5 çocuk ceza aldı, 9 çocuk ‘Sağlık Hakkı’ ihlaline maruz kaldı, 33 çocuk işkence ve kötü muamele gördü, 18 çocuk ‘Silahlı Çatışma Ortamında Çocukların Korunması’ hakkından, 3 çocuk ise diğer kategorilerinden hak ihlallerine maruz kaldı” ifadeleri kullanıldı. Raporda göre hak ihlaline maruz kalan çocukların 100’ü Suriye, 81’i Afgan uyruklu. Raporda, 2019 yılı içinde 465 çocuğun, çoğunluğu önlenebilir olaylarda yaşamlarını yitirdiği belirtildi.

Bin 788 çocuk istismar edildi

Raporda, bin 788 çocuğun ihmal ve istismar edildiği kaydedildi. Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin 3.,19., 34., 35. Ve 36. maddeleri ile BM Engelli Hakları Sözleşmesi (BMEHS)’nin 16. Maddesi’ne atıfta bulunulan raporda, bu maddelerin görmezden gelindiğine vurgu yapılarak, “Özellikle kız çocukların erken ve zorla evlendirilmesi sorunu ile ilgili kadın örgütlerinin yıllardır yaptıkları önerilere rağmen etkili önleyici mekanizma kurulmamakta aksine “aile rızası” ve “dini nikah” yöntemleri ile çocukların erken ve zorla evlendirilmelerine göz yumulmaktadır” denildi. Raporda “Türkiye’nin Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne taraf olmasının üzerinden 26 yıl geçtiğini, aradan geçen 26 yıl boyunca devlet kurumları, yasama organı ve yargı makamlarının sözleşmedeki yükümlülüklerini hayata geçirmek yerine, çocuk hakları ihlallerini görmezden gelmeye devam ettiği” savunuldu.

Öneriler

Anayasa ve kanunların Çocuk Hakları Sözleşmesi’yle uyumlu hale getirilmesinin önemine vurgu yapılan raporda çocukların korunmasına yönelik sunulan önerilerin bazıları şöyle:

Türkiye Cumhuriyeti Anayasa ve yasaları Çocuk Hakları Sözleşmesiyle uyumlu hale getirmelidir.
Çocuğa yönelik şiddet ve çocuk intiharlarına ilişkin geniş ölçekli araştırmalar yapılarak gerekli önleyici mekanizmalar oluşturulmalıdır.
Erken ve zorla evlendirilen çocuk evliliklerin önlenmesi ve bu kapsamda BM Çocuk Hakları Komitesi’nin tavsiyeleri ışığında, çocuk koruma mekanizmalarının oluşturulması için tüm tedbirler ivedilikle alınmalıdır.
Medeni Kanun’un 124. maddesi değiştirilmeli ve aile rızası ile 18 yaş altındaki çocukların evlendirilebilmesi yasaklanmalıdır. Din adamlarının 18 yaş altındaki çocukların dini nikahlarını kıymalarına cezai müeyyide getirilmelidir.
Sokakta çalışan çocuklar sorununun ÇHS kapsamında, ailelere de gerekli destekler sağlanacak şekilde çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
Devletin, Çocuk Hakları Sözleşmesindeki çekinceleri kaldırarak, anadilde eğitim başta olmak üzere, çocukların toplumsal süreçlere katılımlarının önündeki engellerin kaldırılması için gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. (Haber Merkezi)