Türkiye’de yaşayan Suriyeliler başta olmak üzere sığınmacıların mesleki eğitim durumları, iş bulabilmeleri için ne yapmaları gerektiğinin belirlenebilmesi için yapılan araştırmada, sığınmacıların mesleki eğitim kurslarına ihtiyaç duydukları belirlendi
Mahmut BOZARSLAN
DİYARBAKIR - ‘Suriyeliler kalacak mı, dönecek mi?’ tartışmaları sürerken, İstihdam alanında çalışmalar yapan Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayi Destekleme Vakfı (MEKSA) ile Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ve Beraberce Derneği, -Başta Suriyeliler olmak üzere- sığınmacıların mesleki eğitim durumları, iş bulabilmeleri için yapmaları gerekenleri belirlemek amacıyla, saha araştırması yaptı. Türkiye’de ilk olan çalışma, İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 31 Ocak 2019 verilerine göre, 33 bin 892 sığınmacının yaşadığı Diyarbakır, 558 bin 437 sığınmacının yaşadığı İstanbul ve 89 bin 490 sığınmacının yaşadığı Ankara’da yapıldı. Çalışmanın sonucu “Mülteci ve sığınmacı topluluklar için mesleki eğitim ihtiyaç Raporu”nda toplandı. Raporda, mesleki bir eğitim alanların oranının yüzde 21 olduğu belirtilirken, sığınmacıların çoğunun mesleki eğitimini Türkiye’de aldığı vurgulandı.
“Geçerli bir diploması olanların sayısı düşük”
Raporda yer alan bazı tespitler şöyle;
“Türkiye’de geçerli bir diploması olanların sayısı hayli düşük (%6)
- Alınan kursların ne denli etkili olduğuna bakıldığında kursların olumlu katkılar sağladığını vurgulayanların oranı %52. Ancak bu kursların mesleki becerileri geliştirdiğini vurgulayanlar oranı düşük (%21).
- Türkçe ile ilgili verilere baktığımızda büyük bir çoğunluğun Türkçeyi yetkin ve ileri düzeyde konuşamadığını göstermektedir (%79). Türkçe öğrenmek mesleki eğitim dışında elde edilmek istenen beceriler sıralamasında birinci sırada yer almaktadır (%88)
- Mesleki eğitim kurslarında ise Bilişim Teknolojileri alınan (%36) ve alınmak istenen (%38)mesleki eğitim kurslarının başında yer almaktadır.
- CV hazırlama, iş görüşmeleri gibi temel iş görüşme süreçlerine yönelik becerilere sahip olanların oranı hayli düşük. (%0-1)
- Mesleki eğitim ve beceri kurslarına katılmak isteyenlerin oranı hayli yüksek (%95)”
CV hazırlama eğitimi tavsiyesi
Raporun öneriler kısmında ise sığınmacılar için mesleki eğitim programlarına daha fazla ağırlık verilmesi gerektiği ifade edildi. Sığınmacılara CV hazırlama eğitimi verilmesi de tavsiye edilen raporda, “Özellikle teknik alandaki ihtiyaçlar göz önüne alınarak ara eleman yetiştirecek kurslara önem verilmelidir. Sadece mesleki eğitim kursları değil aynı zamanda temel beceri kursları da verilmelidir. Bu hem sosyal hem de ekonomik uyum konusunda en temel gereksinimlerden biridir. Verilecek olan mesleki ve temel beceri eğitim kursları iki taraflı ihtiyaç analizi yapılarak tasarlanmalıdır. İki taraflı ihtiyaç analiziyle hem iş piyasasının ihtiyaçları, potansiyelleri anlaşılmaya çalışılmalı hem de Suriyelilerin ihtiyaçları, eğilimleri göz önünde tutulmalıdır. Hem sosyal uyum hem de ekonomik uyumu (istihdam edilebilirlik ve girişimcilik projelerinde) gerçekleştirmek için verilecek olan eğitimlerde öncelikle kültürler arası farklılıklar, ortaklıklar, kültürler arası iletişim, iş dünyasının farklıları, ortaklıkları, iş kültürü farklılıkları ortaklıkları gibi konulara yer verilmelidir. CV hazırlama-iş görüşmelerine hazırlık-mülakat tekniklerine dair eğitimlere yer verilmelidir” görüşlerine yer aldı.