Bismil’de 4 bin 500 su abonesine 2 bin 150 ile 4 bin TL arasında değişen cezalar kesildiği bilgisinin ardından DİSKİ, ilginç bir şekilde bu sayının 4 bin 500 değil, 6 bin 185 olduğunu açıkladı. Bahsedilen rakamdan bin 685 daha fazla rakama vurgu yapan bu çıkış açıkçası bana çok ilginç geldi.
DİSKİ, habere karşılık paylaştığı bilgi notunda bunun Bismil’e özel bir durum olmadığına vurgu yaparak, geçen yıl (2020) başlayan ve Diyarbakır merkez ve ilçelerini kapsayan geniş bir çalışmadan söz etti.
Diğer ilçeler ve merkezi ele alan tüm bilgiler olmadığı için Bismil üzerinden mevcut tabloya bakalım:
İlçede yapılan çalışmalar kapsamında 15 bin 637 hane taranarak, 3 bin 639 hanede kaçak su kullanım tespit edilip. 2 bin 546 abonesiz su kullanıcısı abone edilirken toplamda 6 bin 185 aboneye ceza kesilmiş. İlçedeki abone sayısı yapılan çalışmalarla 12 bin 474’den 15 bin 20 haneye yükselirken; Bismil’de kayıp-kaçak kullanımı yüzde 82’den 70’lere indirilmiş.
Yukarıdaki bilgilerden hareketle 2 bin 546 yeni abone söz konusu ve ilçenin yarısına yakınına ceza kesilmiş.
Bu çok büyük bir rakam ve bu yıllardır devam eden bir durum.
Açıklamaların içinde çok ilgi çekici bir bilgi daha var.
2020’de Bismil’e su vermekte kullanılan pompalarda harcanan elektrik için DEDAŞ’a 8 milyon 470 TL ödenirken, abonelerden aynı yıl içinde toplanan para 3 milyon 185 bin TL. 5 milyon 285 bin lira bir zarar söz konusu.
…
İlçelerde yüzde 70-85, Diyarbakır merkezde yüzde 45’lere varan bir kayıp-kaçak kullanımından söz ediliyor.
Hatta merkezdeki lüks sitelerin havuz ve bahçelerin sulanması için içme sularının kaçak olarak kullanılmasından söz ediliyor.
Bismil’de sadece elektrik gideri ve su abonelerinden kaynaklı gelir üzerinden hareketle bakılırsa 2020’de 8 milyon 470 TL DEDAŞ’a ödenirken, abonelerden toplanan para 3 milyon 185 bin TL.
1996 yılında kurulan DİSKİ’nin 25 yıllık hizmet sürecinin (1999-2021) son 5 yılı kayyım idaresi ile geçtiğini not edip devam edelim.
Buradan kurumun yıllardan beri zarar ettiği sonucu çıkarabiliriz sanırım.
25 yıllık süreçte (kırsal hariç) çoğunluğu ilçelerde olmak üzere büyük bir kayıp-kaçak söz konusu ve bunun eldeki kısıtlı verilerle (diğer ilçe ve merkezin durumlarını bilmiyoruz) zarar ettiği anlamını çıkarabilir miyiz?
DİSKİ’nin elektrik dışında personel maaşları, SGK devlet primi giderleri, mal-hizmet alım giderleri, makine, teçhizat, onarım, bakım, alt yapı vesair onlarca harcama kalemleri var.
Kurumun 2021 yılı gider bütçesi tablosunda 9 ana başlıkta 552 milyon TL olarak belirtilmiş.
2021 yılı gelir bütçesi tablosunda 5 ana başlıkta 552 milyon TL olan gelir kalemleri ise şöyle sıralanmış:
- Teşebbüs ve Mülkiyet Gelirleri 360.300.000
2 Alınan Bağış Yardımlar ile Özel Gelirler 79.500.000
- Diğer Gelirler 112.496.000
- Sermaye Gelirleri 4.000
- Red ve İadeler (-) 300.000
Yani birbirini karşılayan gelir-gider durumu var ortada. Devam Edecek