Son günlerde ardı arkası kesilmeyen felaketlerle bir yana, bu acı gündem içinde basına yansıyan/yansımayan silahlı olaylarda da artış dikkatinizi çekmiştir.
Silahlı yaralama ve ölümlü kavgalar toplumdaki cinnet halini ortaya koyuyor desek yanlış olmaz herhalde.
Tam da bu noktada geçtiğimiz hafta Umut vakfı tarafından 'Türkiye’nin Silahlı Şiddet Haritası 2019 Raporu' yayınlandı. Verilere göre bir yılda 3 bin 623 silahlı olay yaşandı. 2 bin 867 ateşli silah, 756'da kesici, delici alet olaylarda kullanıldı.
Bireysel silahlanmaya ve bireysel şiddete karşı mücadele veren Umut Vakfı, bu olaylarda; 2 bin 211 kişi öldüğünü, 3 bin 736 kişi de yaralandığını açıkladı.
Rapora göre Marmara Bölgesi Türkiye genelinde en çok suçun işlendiği bölge. Şiddet olaylarının 906’sı Marmara bölgesinde yaşandı. Marmara bölgesini 658 olayla İç Anadolu bölgesi, üçüncü bölge 510 olayla Akdeniz, dördüncü bölge 477 olayla Karadeniz, 449 olayla Ege, 413 olayla Güneydoğu Anadolu ve basına yansıyan 210 olayla Doğu Anadolu bölgeleri izliyor.
Önlenebilir bir yokuş aşağı gidişi ellerimiz arkada izliyoruz.
Peki, nasıl önlemler alınabilir?
“Bir ülke veya topluluktaki silahlı şiddet; ruhsatlı ve/veya ruhsatsız silâhların varlığı ile doğrudan bağlantılıdır” vurgusu yapan Umut Vakfı, merkeze devlet sorumluluğunu alarak şu önerilerde bulunmuş:
Silâhı sınırlandırmak üzere, hükümetler tarafından gerekli tedbirler alınmadığı sürece, silah kültürü yaygınlaşarak kamu güvenliğini tehdit etmeye devam edecektir.
Yasal düzenlemeler, denetimlerin yanında, eğitim programları ve sorunları çözümleyici stratejilere de gereksinim vardır.
Silah edinme sayısı ikiye indirilmelidir.
Taşıma ruhsatında hakim ve avukat referans sistemi getirilmelidir.
Evde silah bulundurma ruhsatında eş rızasını içeren referans sistemi olmalıdır.
Ruhsat sonrası sağlık, saklama kuralları, vd. eğitim, sürekli denetim getirilmeli ve uygulanmalıdır.
İnternetten satış ve kargo ile teslim yasaklanmalıdır.
Televizyonlarda yayımlanan programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde, sinema ve tiyatrolarda gösterilen eserlerde, internet, topluma açık sosyal medya ve benzeri ortamlarda ruhsatlı ya da ruhsatsız hiçbir silahın görsel olarak kullanılmasına izin verilmemelidir.
Sigara ve tütün ürünlerine açılan mücadele gibi, “Silah ve Şiddet” içeren ve pazarlayan tüm alanlara gizli veya doğrudan reklam yasağı ve denetimler getirilmelidir.
Sinema ve televizyonlardaki silah görüntüler mozaiklenmeli. Şiddet içerikli tüm sözler, küfür gibi sansürlenmelidir.
Şiddet içeren tüm sanat yapıtlarına “uyarı mesajı” koyulmasını zorunlu kılınmalıdır. Silaha ve şiddete övgü içeren tüm metinlerin okunması, filmlerin izlenmesi, oyunların seyredilmesi için 21 yaş sınırı getirilmelidir.
Silah satışı ve talimi yapılan işyerleri, örgün eğitim kurumları ve öğrenci yurtlarına kapıdan kapıya en az 500 metre mesafede açılabilmeli, Tüm silah satış noktalarında güvenlik kamerası bulundurulmalı. Yapılan denetimlerde görevlilere mahkeme kararı olmaksızın görüntüleri sunma zorunluluğu konulmalıdır.
Tüm silahların üzerine zararlarını belirten resimli ve Türkçe yazılı uyarı veya mesajlar konulmalı. Türkiye’de üretilen veya ithal edilen silahların paketleri standart olup; Üzerlerindeki yazım şekli, yazı karakteri, punto boyutu, paket üzerindeki konumu, paketlerin rengi, diğer yazı, ibare ve şekiller dahil olmak üzere, aynı şekilde tasarlanıp, marka logosu kullanılmamalıdır.
Silah fotoğraf ya da desenlerinin ve silah markalarının logo, renk ve şekillerinin; şeker, çerez, oyuncak, tişört, çanta vb. nesnelerde bulunmasını engellenmelidir.
Oyuncak silahlarda satış ve sergileme sınırlaması getirilmedilir. Uluslararası güvenlik kurallarına uygun; siyah, mavi-yeşil, gümüş veya alüminyum vb. gerçek renkleri kullanılmasının yasaklanması, oyuncak silahlar üzerinde turuncu bir uç uygulanması, oyuncak tabancanın namlusunun her iki tarafının tümünün uzunluğu boyunca uzanan turuncu bir şerit ile işaretlenmesi ile belirli ölçütlere uymalıdır.
Okullarda çocuklara ve ayrıca ebeveynlere silah bulundurmanın, bulundurma durumunda sorumluluklarını ve şiddetin ne olduğunu ve nelere mal olacağını anlatan “Eğitim Programları” konulmalıdır.
Televizyonlarda ve sinemalarda “Kamu Spotları” yayımlanmalı. Fikir önderleri “Bireysel silahsızlanma” çağrılarında bulunmalıdır.
Reklamcıların çektikleri reklam filmlerinde, gazete ilanlarında; silahtan ve şiddetten soğutan subliminal mesajlar kullanmalıdır.
Hastane, okul, vb. özel ve resmi dairelere silahla girilmemelidir.
Bu yasaklara uymayanları ağır para cezasına çarptırılmalı, tekrarı durumunda ruhsatları iptal edilmelidir.
Yetkili ve uzmanlar; ülke topraklarının korunması ve silah gücüyle ilgili övücü ve övünücü konuşmalarında; amacına yönelik, bireysel silahsızlanma ve toplum sağlığına özen gösterici ifadeler kullanmaya gayret etmelidir.