Herkese Merhaba…

Öncelikle,

Bu köşeyi bize ayırdıkları için Yenigün Gazetesi Yazı İşleri Müdürü Nurullah beye teşekkürlerimi iletmek istiyorum.

Yenigün Gazetesi ile tanışma ve bu köşedeki ilk yazımın heyecanını sizlerle paylaşmak beni ayrıca mutlu etti.

Çarşamba günleri özellikle çocuk sağlığı, çocukların cerrahi hastalıkları ve ameliyatları üzerine bu köşemizde ebeveynlerimizle hasbihal edeceğiz. Ailelere, sade ve anlaşılır bilgiler vererek bazı doğumsal hastalıkların erken teşhisini sağlayabileceksek ne mutlu bize.

İlk yazıma…

“Hocam çocuğumun testisleri ‘doğuştan inmemiş’. Ameliyat için geç kaldığımızı ve acil ameliyat yapılması gerektiğini söyleyip bizi çocuk cerrahisine sevk ettiler” diyen annenin çığlıklarından başlamak isterim.

Peki nedir bu “inmemiş testis” ?

Testislerin normal fonksiyonlarını yerine getirebilmeleri için vücut sıcaklığından 1 ila 3 derece daha düşük sıcaklıktaki bir ortamda bulunmaları gerekir. Bunun için en uygun ortam skrotumdur (testis torbası). Normalde testisler skrotum içinde yerleşmiştir. Testis torba dışında herhangi bir yerde yerleşmiş ise çocukta inmemiş testis var demektir. Başka bir hastalığı olmayanlarda da görülmekle beraber özellikle erken doğan bebeklerde veya başka doğumsal hastalığı olan çocuklarda rastlanan bir hastalıktır. Testis inmediğinde, kasık kanalında veya karın içinde olabilir veya testis doğuştan hiç gelişmemiş olabilir. Her üç durumda da ameliyat gerekir.

Nasıl Farkedilir ?

Anneler, zaman zaman çocuklarının testislerin bir ya da her ikisinin torbada olmadığını fark edebilirler. Böyle bir durumda yapmaları gereken, bunun sürekli mi olduğu yoksa bazen torbada olduğu bazen de torba dışında olduğunu, soğuktan, sıcaktan veya banyo yaptırmasından etkilenip etkilenmediği not etmek.

Testisin Torbaya İniş Yolculuğu

Çocuk anne karnındayken testisler böbreklere yakın bir yerde lokalizedir. Doğuma yaklaştıkça testisler aşağı doğru göç etmeye başlar ve 7-8. ayda bu göç tamamlanır. Doğumda testisler torbaya inmiş olur. Doğumla beraber testisler torbaya inmemiş ise bunların bir kısmı ortalama 3-6 ay arasında inmesi beklenir. Bu yaşa kadar inmeyenler ise ameliyat ile indirilir.

Neler yapılmalı ?

İnmemiş testis görülme sıklığı değişmekle beraber kabaca yüzde 1 ila 4 arasında görülür. Tek taraflı olabileceği gibi her iki testis de inmemiş olabilir. Özellikle her iki testisin inmediği durumlarda kasık fıtığı, böbrek hastalıkları ve diğer ürogenital anomalilerin de beraberinde seyredebileceği unutulmamalı ve böyle bir durumda kapsamlı bir muayene için çocuk cerrahisine başvurulmalıdır. Gerektiği durumlarda diğer organların değerlendirilmesi için ultrason çektirmekte fayda vardır.

Teşhis

İnmemiş testis için ultrason, tomografi gibi radyolojik görüntülemelere ihtiyaç duyulmaz. İşin ehli bir hekimin yapacağı birkaç dakikalık muayene sonrası teşhis konur.

Hormonal Tedavi

Bundan 20 yıl evvel, ülkemizde olduğu gibi başka ülkelerde de hormonal tedavi uygulanmaktaydı. Her ne kadar faydaları rapor edilmişse de gerçekte faydasının çok ciddi olmadığı ve bununla beraber ciddi yan etkileri olması sebebiyle uygulanabilirliği kısıtlı kalmıştır.

Ameliyat edelim mi ?

Güncel Tıp literatüründe inmemiş testis tedavisi ameliyattır. Çocuk 3-6. aya geldiğinde testisler hala inmemiş ise bu vakitten sonra inmesi beklenmez. Bu yüzden en geç 6.aya kadar inmemiş testis için ameliyat planlanır ve en geç iki yaşında ameliyat yapılmış olması gerekir. 2 yaşından sonra (son yıllarda gelişmiş ülkelerde 1,5 yaşı üst sınır baz alıyor) yapılacak ameliyat testislerin fonksiyonlarını olumlu yönde etkileyeceği tartışmalıdır. İnmemiş testis ameliyatı ortalama bir saat süren bir ameliyattır. Hasta aynı gün taburcu olup evine gidebilmektedir.

Ameliyat Etmezsek Ne Olur ?

Ameliyat en geç 18-24.aylar arasında yapılması gerekliliği olmasına karşın hasta ameliyat için başvurduğunda 5 yaşındaysa ve fonksiyon beklentisi yoksa bile yine ameliyat edilmelidir. Neden ?

Çünkü inmeyen testislerde ergenlikten sonra ve erişkinlik yıllarında kanser gelişme riski vardır. İndirilmemiş testislerde kanser teşhisi zor olacağından gecikme riski yüksek olur.

Sevgili Anneler Babalar,

Her ne kadar inmemiş testis cerrahi yaş üst sınırı 2 yaş olsa da ülkemizde, ebeveynler inmemiş testisi fark edip muayene ettirmeleri gecikmektedir.

Ülkemizde inmemiş testis ortalama teşhis edilme yaşı 4 !!!

4 yaşından sonra başvuran bir hastada testis fonksiyonları tama yakın kaybolmuştur.

Anneler Babalar, Çocuklarınızın altını değiştirdiğinizde ayda bir defa bile olsa testis torbasına bakın. Testisin yerinde olmadığını veya başka bir anormallik fark ettiğinizde, en yakın zamanda, muayene ettirmeyi ihmal etmeyin!.

Kalın sağlıcakla…