TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi 2. Başkanı Akademisyen Dr. M. Şefik İmamoğlu, “Artık korkmadan rehavete kapılmamamız gerek. Bölgede oluşacak tüm büyük depremler Diyarbakır’ı etkiler. Diyarbakır eski tabirle birinci ve ikinci derece deprem bölgesi içinde yer almaktadır, ancak çevre illerde olan depremler görüyorsunuz etkiliyor bu şehri. Vatandaşlarda deprem bilincinin oluşması gerek” dedi.
Recep ÇALIŞKAN/YENİGÜN ÖZEL- Kahramanmaraş merkezli depremler 11 ilde büyük yıkıma yol açtı. 50 bin dolayında can kaybının yaşandığı depremlerin yaraları sarıldığı bugünlerde TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Diyarbakır Şubesi 2. Başkanı Akademisyen Dr. M. Şefik İmamoğlu, Yenigün’e yaptığı açıklamada, rehavete kapılmama gerektiğini ifade ederek, bölgede oluşacak büyük depremlerin Diyarbakır’ı etkileyeceğinin uyarısını yaptı. Meydana gelen bu büyük depremlerden sonra artçı depremlerin süreceği aktaran İmamoğlu, “ Bölgesel çapta büyük depremler meydana geldi artçılar ve tetiklenen depremler geniş bir alana yayıldı. Diyarbakır’ın kuzey tarafında böylesi depremlerin olmasının nedeni bölgenin 2 büyük depremle sarsılmasıdır. Kayseri, Mersin’de bile bu sarsılmaya bağlı olarak, büyüklükleri M:5’ e varan depremler oldu. Artçılar uzun süre devam edebilir ancak oluşma sıklığı gitgide azalacak” dedi.
[caption id="attachment_147304" align="alignnone" width="672"]
‘VATANDAŞLARDA DEPREM BİLİNCİNİN OLUŞMASI GEREK’
Depremin unutulmaması ve depremle yaşamamız gerektiğini belirten İmamoğlu “Artık rehavete kapılmamamız gerek, bölgede olan tüm depremler Diyarbakır’ı etkiler. Diyarbakır eski tabirle birinci ve ikinci derece deprem bölgesi ancak çevre illerde ki depremler görüyorsunuz etkiliyor bu şehri. Vatandaşlarda deprem bilincinin oluşması gerek. Vatandaşlarımız deprem anında ne yapacağını bilemediği için gece uyumaya korkuyor. Sadece deprem bilinci de değil, diğer afetler için de insanların bilinçlenmesi gerek. Mesela bölgede geçen hafta taşkınlar meydana geldi. Bu afetin sebeplerinden biri de dere yataklarına binalar dikmektir, bu yanlıştır vadi ağızlarına yapıların dikilmesi doğaya aykırıdır, dere yatağında binaların olmaması lazım” diye konuştu.
LİCE, HANİ TARAFLARINDA DA BİR AKTİVİTE BAŞLADI
“Diyarbakır’ın kuzeyindeki aktif faylar zaman zaman küçük te olsa deprem oluşturabiliyor fakat bu depremlerin ne kadar daha süreceğini bilmek zor” olduğunu söyleyen İmamoğlu, “En son Lice ilçesinde 1975 yılında büyük bir deprem meydana gelmişti. Kahramanmaraş depremleri ile beraber Lice, Hani taraflarında da bir aktivite başladı. Dilerim ki bu depremler büyük bir depremi tetiklemez” ifadelerini kullandı.
YIKIMIN OLDUĞU BÖLGEDEKİ ZEMİN İNCELENMELİ
Kahramanmaraş merkezli depremlerin Diyarbakır’da yıkıma yol açtığı nedenleri anlatan İmamoğlu, şunları söyledi:
Diyarbakır’da yıkımın ana sebebi yapıların sağlam olmamasıdır. Yıkılan binalarla ilgili kolon kesme iddiaları var. Eğer iddia edildiği gibi kolon kesimi varsa yıkım kaçınılmazdır. Diyarbakır’ın zemininde genellikle bazalt üzerinde yer aldığı için sıkıntı yok. Ancak bazı yerlerde eski derelerin olduğu kesimlerde bazaltlar üzerine biriken toprak kalınlığının ve dere sedimanlarının fazla oluşu nedeniyle zeminlerin ve bunun üzerine gelen yapıların kontrol edilmesi gerekiyor. Diyarbakır’da en çok hasarın olduğu Bağlar ilçesinin zemininin sağlamlığına tekrar bakılması gerekiyor. Diyarbakır’da ağır hasarlı binaların sayısı çok fazladır. Bu ağır hasarlı binaların yıkımının düzgün ve kontrollü yapılması şarttır. Eğer yıkım düzgün bir şekilde yapılmazsa ağır hasarlı binaların yanında bulunan hasarsız binaların da zarar görmesi mümkündür.”
Deprem sonrası yapının kolon ve kiriş bağlantılarına dikkat edilmesi gerektiğini ifade eden İmamoğlu “Kolon ve kirişlerde özellikle bağlantı yerlerinde kırılmalar varsa çatlaklar büyümüş ise binanın hasarlı olma durumu var. Böylesi bir durumda vatandaş ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne müracaat etmeli ve hasar tespitini bu kurum yapmalıdır.
DİYARBAKIR, ARABİSTAN LEVHASI ÜZERİNDE YER ALMAKTA
Diyarbakır-Batman arasında da küçük fay hatlarının olduğunu fakat çok büyük deprem üretmeyeceğini belirten İmamoğlu “Şehrin çoğu yerinden küçük fay hatlarının geçtiğini de belirten İmamoğlu “Coğrafi olarak ülkenin genelinde zaten çok büyük aktif fay hatları var. Diyarbakır kent merkezi ve yakın yöresi Arabistan Levhası üzerinde yer almakta. Güneydoğu Anadolu Bölgesinin kuzeyini sınırlayan kuşak boyunca, Arabistan ve Avrasya plakaları çarpışmakta. Bitlis-Zagros Kenet Kuşağı ismi verilen bu kuşak, büyüklükleri M:7 civarında büyük deprem üretme potansiyeline sahip bindirme karakterli fayların etkin olduğu, Türkiye’nin önemli tektonik yapılarından biri durumundadır” dedi.
OLASI BİNGÖL DEPREMİ DİYARBAKIR’I ÇOK ETKİLEMEZ
Olası Bingöl depremi ve Ovacık- Malatya arasında yaşanabilecek depremlere değinen İmamoğlu, şöyle konuştu:
“Bazı kötü yapılar olası bir depremle yıkılabilir ancak Bingöl’de yaşanabilecek bir depremin etkisinin Diyarbakır’ı çok kötü etkileyeceğini söylemek zor. Binaları ağır ve orta hasarlı olan vatandaşlar binalarını kontrol etmeden içine girmesinler. Kuzey Anadolu fay hattının Yedisu- Karlıova kısmında hala büyük bir deprem oluşmadı. O bölgede bir sismik boşluk var. Bu sismik boşluk 7 büyüklüğünde bir deprem üretebilir. Bingöl’de 1971 ve 2003 yıllarında yaşanan depremler sonrası yapılar depreme daha dayanıklı hale getirildi o yüzden o bölgede depreme dayanıklı ve mühendislik hizmeti görerek yapılan binaların olası depremlerde fazla bir zarar görmeyebileceklerini söylemek isterim.”