İnsanlara, kalp hastalığı riskini azaltmak için tereyağı gibi doymuş yağların miktarını azaltmaları ve bunun yerine yıllardır Akdeniz'de kullanılanlar gibi doymamış bitkisel yağlara geçmeleri tavsiye ediliyor.
Çok fazla doymuş yağ tüketmek, kandaki kötü kolesterol seviyesini yükselterek, kan damarlarını daraltabilen yağ birikintilerinin oluşmasına ve felç riskinin artmasına neden oluyor. Aşırı tüketimi aynı zamanda tip 2 diyabet için bir risk faktörü olan kilo alımına da yol açabiliyor. İsveçli ve Alman araştırmacılar, daha fazla bitkisel yağ tüketen kişilerin kalp krizi ve felç geçirme risklerinin üçte bir, diyabet geliştirme risklerinin ise dörtte bir oranında azaldığını gösterdi.
Ayrıca doymuş yağ oranı yüksek bir beslenme düzeninden doymamış yağ oranı yüksek bir beslenme düzenine geçilmesi, tip 2 diyabet riskini yüzde 42 oranında azaltabilir.
Çalışmanın bir parçası olarak, 16 hafta boyunca tereyağı veya domuz yağı gibi doymuş hayvansal yağlar açısından zengin bir diyet uygulayan ve zeytinyağı ve fındık gibi doymamış bitkisel yağlar açısından zengin bir diyet uygulayan 113 İngiliz'in kan yağı sonuçları incelendi.
Daha sonra kan yağ skorları, bilim insanlarının kandaki farklı yağ türlerini ölçen "çoklu lipid skoru" (MLS) adını verdiği bir yöntemle değerlendirildi.
Alman İnsan Beslenmesi Enstitüsü'nde beslenme uzmanı ve çalışmanın yazarlarından Dr. Fabian Eichelmann, "Yüksek bir MLS, sağlıklı bir kan yağ profiline işaret ediyor ve doymamış bitkisel yağların yüksek, doymuş hayvansal yağların düşük alımı, böyle olumlu MLS seviyelerine ulaşılmasına yardımcı olabilir." dedi.
KALP DAMAR HASTALIKLARI RİSKİ YÜZDE 32 AZALDI
Araştırmacılar daha sonra MLS puanlarını aldılar ve bunları kalp krizi ve felci tetikleyebilen kardiyovasküler hastalık ve tip 2 diyabet riskini birkaç yıl boyunca izleyen binlerce katılımcıyı içeren iki uzun vadeli çalışmaya uyguladılar.
Analiz, doymamış yağlar açısından zengin bir diyet uygulayanların, yani daha yüksek MLS puanı alanların, kalp damar hastalığı riskinin yüzde 32, tip 2 diyabet riskinin ise yüzde 26 daha düşük olduğunu gösterdi.
Bulgularını Nature Medicine dergisinde yayımlayan araştırmacılar, düşük MLS puanına sahip bireylerin Akdeniz diyeti gibi doymamış yağ oranı yüksek bir diyete geçmelerinin fayda sağlayıp sağlamayacağını araştırdılar.
7.500 kişi üzerinde yapılan başka bir araştırmanın sonuçlarını inceleyen araştırmacılar, düşük MLS puanına sahip olan ve daha sonra doymamış yağ içeren bir diyete geçen kişilerde diyabet riskinin yüzde 42 oranında azaldığını buldular.
Uzmanlar, kardiyovasküler hastalıkta benzer bir risk azalması gözlemlemediklerini ancak inceledikleri verilerin bu duruma yakalanma riski yüksek kabul edilen hastalar arasında olduğunu ve daha düşük risk grubundaki kişiler için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu belirttiler.
İsveç'teki Chalmers Teknoloji Üniversitesi'nde gıda ve beslenme uzmanı olan araştırmanın kıdemli yazarlarından Clemens Wittenbecher, çalışmalarının bitki bazlı yağların faydalarını doğruladığını söyledi.