Recep Çalışkan/ YENİGÜN ÖZEL 06 Şubat tarihinde Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde ki depremlerin yıkıma yol açtığı Diyarbakır’da ağır hasarlı binaların yıkımı sürüyor. Enkaz kaldırılma sırasında asbeste maruz kalma riskinin çok yüksek olduğu uzmanlar tarafından dile getirilirken çevrede ki insanların maske takmadığı da fark edildi.
Yenişehir ilçesine bağlı Akkoyunlu Caddesinde yıkımı kontrollü bir şekilde devam eden binadan çıkan toz bulutu çevreye yayılırken çevrede ki vatandaşlar oluşan kirlilikten şikâyetçi. Esnaf, iş yerlerinin toz içinde kaldığını belirterek nefes alamaz duruma geldiklerini ifade etti.
ETRAF TOZ, DUMAN İÇİNDE
Yıkımı devam eden binanın karşısında esnaflık yapan Gökhan Yılmaz “Birkaç gündür yıkım yüzünden dışarıya çıkamaz olduk. Sürekli gürültü, sürekli toz içindeyiz. Yıkım ekiplerine defalarca neden enkaza su tutulmuyor diye sorduk. Ekipler gerekli zamanlarda su tutulduğunu ifade ediyor fakat her saat başı toz, duman içerisinde kalıyoruz. Evet, yaz ayları ve su sıkıntısı var fakat etraf toz içerisinde kalınca daha kötü oluyor. Kendi dükkânımın camlarını sürekli yıkıyoruz su ile. Sağlık açısından dışarı çıkamıyoruz. Havalar zaten felaket derece de sıcak fakat dışarı daha berbat. Yetkililer yıkımı devam eden binaların enkazlarına su tutması gerek ama maalesef bu olmuyor. Asbest tehlikesi olabilir” dedi.
ASBEST NEDİR?
Asbest (asbestos) ya da amyant, lifli yapıda kanserojen bir mineral olarak biliniyor. Silisyumun sodyum, demir, magnezyum ve kalsiyumla oluşturduğu ısıya, aşınmaya ve kimyasal maddelere çok dayanıklı, lifsel mineral yapısında hidrate silikat, halk arasında ak, çorak ve gök toprak, çelpek, höllük veya ceren toprağı gibi isimlerle de bilinir. Gemi, inşaat, otomotiv gibi farklı iş alanlarında kullanılan lifli yapıdan oluşan asbest, insan sağlığına ve akciğere ciddi zarar verebiliyor. Türkiye'de 2013 yılında asbest kullanımı ve ticareti yasaklanmış olsa da deprem gibi afet durumlarında eski yapılı binalarda ortaya çıkabiliyor.
Lifli yapıda bulunan kimyasal madde inşaat sektöründe yaygın olarak kullanılıyor. Asbeste maruz kalmak uzun vadede akciğer hastalıklarına neden olabiliyor. Akciğer kanseri, akciğer zarında sıvı birikmesi, abestozis ve mezotelyoma yani karın boşluğunu saran zarın kanseri gibi sorunlar ortaya çıkabiliyor. İşte bu nedenle bilim insanları sürekli olarak uyarıda bulunuyor. Hem enkazların nasıl kaldırılması, ne şekilde taşınması ve hangi metotlarla bertaraf edilmesi hem de insan sağlığına verilen zararı anlatan uzmanlar dikkat edilmesi gerektiği konusunda uyarıyor.