Yeni yıl ile birlikte tüm marketlerde ücretli poşet uygulamasına geçildi. Poşet uygulamasını kimi Diyarbakırlılar olumlu karşılarken kimileri ise tepki gösterdi. Uygulamanın çevre temizliğine katkı sunacağını düşünenlerin yanı sıra ekonomik açıdan kar etme amacıyla ortaya atılmış bir karar olduğunu savunanlarda var. Bazı kent sakinleri de ücretli poşet uygulaması yerine kese kağıdı uygulamasına geçilmesi önerisinde bulundu.
Rıdvan KÖSEN/Remziye ÇELİK
DİYARBAKIR - 2019 yılı beraberinde yeni uygulamalar da getirdi. Yeni yılda ücretli poşet uygulamasına geçirilirken poşetler 25 kuruştan satılmaya başlandı. 25 kuruşluk poşetin 15 kuruşu "Geri Kazanım Katılım Payı" olarak yeni çevreci projeler için ayrılacak, kalan 10 kuruşluk bedel ise satış noktalarının karı olmayıp bu tutar plastik poşetlerin maliyeti ve KDV bedelini kapsayacak. Konuya ilişkin önceki gün açıklamalarda bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, bir plastik poşetin 400 yılda doğaya karışabildiğini ve Türkiye'de de plastik poşet kullanım miktarının yıllık yaklaşık 30-35 milyar adet olduğunu belirterek Türkiye'de bir kişinin yılda ortalama 440 adet plastik poşet kullandığını söylemişti.
Diyarbakırlılar ücretli poşet uygulamasına ne diyor?
Bizde Diyarbakır sokaklarında Diyarbakırlılara ücretli poşet uygulamasına ilişkin düşüncelerini sorduk. Kimi vatandaşlar uygulamanın gerekli olduğunu hatta geç kalınmış bir uygulama olduğunu savunurken, kimileri ise uygulamanın ekonomik yönden halkı zor durumda bıraktığını ve gereksiz bir uygulama olduğunu savundu. Ücretli poşet uygulamasını şaşkınlıkla karşıladığını ifade eden Siraç Çelik, “Hayatımızda ücretsiz olan bir tek poşet kalmıştı onu da ücretli yaptılar. Ne diyeceğimi bilemiyorum. Sadece Allah razı olsun diyorum. Uygulamayı ne kadar uygun görmesem de daha önce böyle bir durumla karşılaşmamıştım. Ama büyük ihtimal alışveriş yaptığım yerde poşet ücretini ödeyeceğim. Ekonomik yönden bizi etkilese de poşeti evden alıp markete götürecek halimiz yok” dedi.
“Eğer mesele çevre kirliliği ise kese kağıdı sistemine geçilsin”
Faysal adlı vatandaş da “Şimdi alışveriş yaptım poşet almadım doğru bir uygulama değil. Her ne kadar doğayı koruma ve kirletmeme bahaneleri ile meşrulaştırmaya kalksalar da samimi bir çözüm değil. Eğer o kadar duyarlılar ise kese kağıdı sistemine geçilsin. Bende plastiğe karşıyım kese kağıdı sistemine geçilse ve ücretli olsa daha uygun olur” şeklinde değerlendirdi.
“25 kuruş çok ta fazla bir para değil”
Poşetin ücretli olmasından ziyade, devam eden fiyat artışlarından şikâyet eden Selahattin Taş; “Aslında desteklemiyorum uygulamayı ama 25 kuruş ta çok fazla bir para değil. Tabi bazen fazla bir alışveriş yapılınca sıkıntı oluyor. Poşetin tanesi 25 kuruşta olsa bunu işleme vurduğumuzda 10 tane çarpı 25 kuruş 2 lira 50 kuruş gibi bir para maalesef halkın cebinden çıkıyor. Devlet enflasyonla topyekûn mücadele programı yürütüyor.Tabi bunu destekliyoruz ama keşke bu kadar fiyat pahalılığı olmasaydı. Dövizin düşüş yaşamasına rağmen ürünlerdeki fiyat pahalılığı devam ediyor. Keşke böyle olmasaydı.Fakat yapacak bir şey yok. Biz Türkiye insanıyız her şeye göğüs gerebiliyoruz.” Diyerek bunun önüne geçinilmesi gerektiğinin altını çizdi.
“Daha ciddi gündemler var”
Gündemi sarsacak bir konu olmadığını savunan Hasan Kaçan adlı vatandaş, “Bu kadar yakıcı sorunlar varken bu kadar derinlikli problemler varken gerçekten böyle sunni olaylarla gündemi meşgul etmeyi doğru bulmuyorum. Bu ciddi bir gündem değil çok daha sıkıntılı çok daha ciddi gündemler var. Onlar üzerinde daha çok konuşulabilir. Örneğin kayyum tarafından gasp edilmiş belediye var. Açlık grevleri var. Çözülemeyen Kürt sorunu var. Bence böyle ciddi sorunlar varken poşetlerin ücretli olmasının gündemde yer edinmesini uygun bulmuyor ve üzerinde durmanın bir anlamı yok. Eğer durulacaksa da poşet nasıl ücretli olur şaşırıyorum. Kapitalizm zaten her yerden kar ediyor bir poşet mi eksik kaldı? Uygulamayı desteklemiyorum” ifadelerini kullandı.
“Gelecek nesili düşünme adına gerekli bir uygulama”
Uygulamanın gerekli ve geç kalınmış bir uygulama olduğunu savunan özgür hanım; “Yapılması hatta geç kalındığı kanısındayım. Çünkü çok fazla doğa kirliliği oluşturuyor. Eğitimli bir toplum değiliz bu bir gerçek bunu kabul etmek lazım. Eğitimli olmadığımız için insanlarımız piknik vb. etkinliklerinde çöpleriyle ve poşetleriyle doğayı kirletiyorlar.Bu doğa bizim değil gelecekten emanet almışız. Gelecek nesili düşünme adına uygulamanın gerekli olduğunu düşünüyorum. İnsanlar yanlarında daha dönüşümlü ihtiyaçlar taşımalı örneğin eskiden poşet mi vardı? Fileler vardı, kese kâğıtları vardı. Hepsi dönüşümlüydü. Geçmiştekiler bize temiz bıraktı ama biz geleceğe temiz bırakmıyoruz doğayı.O yüzden bence gerekli bir uygulama. Ben bez poşetimi evden getiriyorum. Bizim zamanımızda bez çantalar vardı.Hatırlıyorum annem pazara giderken filesini götürüyordu. Yine o eski fileler olsun, kese kâğıtları olsun. Gazete okunulmuyor kâğıtları doğaya atıyoruz. Eskiden kese kâğıdı kullanıldığında hatırlıyorum komşumun kızı o kese kâğıtları üzerindeki yazı ile okumayı sökmüştü. Bunu gibi çok örnekler var o yüzden uygulamayı gerekli görüyorum. Geleceğe temiz bir doğa bırakalım” sözlerini kullandı.
“İsraf açısından doğru bir karar”
Ücretli poşet uygulamasının israf açısından doğru bir karar olduğunu ancak halkın ekonomik durumu göz önüne alındığında kararın vatandaşı zorlayacağını dile getiren Dilan Karadeniz isimli genç kadın; “Televizyonda haberi görmüştüm. Ekonomi açısından halkı zor durumda bırakabilir ama hem çevre temizliği açısından hemde israf açısından iyi oldu. Uygulama doğru ancak halkın ekonomik durumu göz önüne alınmalıydı. Markete giren biri poşet alamasa elinde mi taşıyacak eşyayı? Ki çoğu kişi bugün itibariyle poşetlerini evden getirip alışveriş yapıyordu” dedi.