HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri’ne zarar verdiği belirtilen Millet Bahçesi projesine UNESCO'nun onayının olup olmadığını Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a sordu.
Rıdvan KÖSEN
DİYARBAKIR YENİGÜN - Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, Diyarbakır’da yürütülen “Millet Bahçesi Projesi”nin Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri’ne verdiği iddia edilen zararlara ilişkin Meclis Başkanlığı’na soru önergesi sundu. Paylan, Diyarbakır’daki tarihi Surların ve Hevsel Bahçeleri’nin 2015 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak kabul edilmesinden bu yana geçen 4 yılda, koruma adına doğru politikaların oluşturulmadığı ve bu değerleri koruyacak adımların atılmadığına dikkat çekti.
‘Tarihin yıkımı anlamına geliyor’
Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan ve bakanlıkça yürütülen projelerin, Diyarbakır’daki “tarihin yıkımı” anlamına geldiğini vurgulayan Paylan önergesinde, “Bakanlığınız tarafından Fiskaya-Yeni Kapı-Mardin Kapı arasında çalışması sürdürülen Millet Bahçesi projesinin uygulama çalışmalarının Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri’ne ciddi ölçüde zararlar verdiği; Surların duvarlarında yer yer çökmelere neden olduğu konusundaki iddialar meslek odaları, sivil toplum kuruluşları ve basın aracılığıyla kamuoyuna yansımaktadır. Bilhassa Keçi Burcu dibinde ağır iş makineleri ile yapılan kazı ve düzleştirme çalışmalarının, toprağın altında kalan güçlendirme duvarlarına ve burcun dibinden altına doğru uzanan tarihi su arkına telafisi mümkün olmayacak zararlar vereceği iddia edilmektedir. Surların hemen dibinde iş makineleriyle yapılan çalışmalar yüzünden geçtiğimiz günlerde tarihi surların doğu duvarında 2 metrelik bir çökme meydana geldiği, çöken kısmın ise beton duvar örülerek kapatıldığı söylenmektedir. Ayrıca Sur ve zeminin birleşimine yürüme yolları yapılması amacıyla beton dökülmesi gibi Surlara zarar verecek uygulamaların yapıldığı da kamuoyuna yansıyan bilgiler arasındadır” ifadelerine yer verdi.
‘UNESCO’ya rapor sunulmuş mu?’
Paylan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’a yanıltması talebiyle şu soruları yöneltti:
“* Diyarbakır’daki Millet Bahçesi inşa çalışmalarının koruma altındaki Diyarbakır Surları’na ve Hevsel Bahçeleri’ne telafisi mümkün olmayan zararlar verdiği ve Surların duvarlarında bir takım çökmeler meydana geldiği yönündeki iddialar doğru mudur?
* Millet Bahçesi projesi için UNESCO’ya Kültürel Miras Etki Değerlendirme (KMED) raporu sunulmuş mudur? Bu proje UNESCO onayıyla mı yapılmaktadır?
* Surdan düşmesi olası taşların proje uygulama alanında gömülü olduğuna dair iddialar mevcuttur. Proje uygulama alanında herhangi bir arkeolojik kazı yapılmış mıdır?
*Millet Bahçesi yapım çalışmalarının Diyarbakır Surları’na vereceği olası zararlar hesaplanmış mıdır? Bu konuda ilgili sivil toplum kuruluşlarının, meslek odalarının görüşüne başvurularak risk analizleri yapılmış mıdır?
* Bu projedeki bazı imalatların Sur silueti ve Hevsel Bahçeleri doğal yapısı ile uyumsuz olduğuna dair meslek örgütlerinin beyanları mevcuttur. Diyarbakır Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü bu projeyi onaylamış mıdır?" (Haber Merkezi)