Tarihi, kültürel yapısı, endemik bitki türleri, nesli tükenmek üzere olan birçok canlı türüne ev sahipliği yapan ve dünya mirası olabilecek kadar zengin bir ekosisteme sahip olan Diyarbakır’ın Kulp ilçesindeki Godernê Vadisi, yakın zamanda Silvan Barajı’nın suları altında kalacak. İçinde Küp Mezarlar ve çok sayıda tarihi eseri barındıran Vadi, binlerce yıllık geçmişi ile birlikte sulara gömüleceği günleri bekliyor
DİYARBAKIR YENİGÜN - Diyarbakır’ın Kulp İlçesi’ne 30 kilometre uzaklıktaki Sarım Çayı üzerinde bulunan ve Kürtçe isme Geliyê Godernê olan Vadi, doğal yapısı ile görenleri büyülüyor. Geliyê Godernê’nin orijinal isminin Geliyê Gordenê olduğu ve zamanla halk arasında şimdiki ismini aldığı belirtiliyor. ‘Gelî’ Kürtçede ‘Vadi’ anlamına gelirken, ‘Gor’ ‘mezar’ ‘Den’ de ‘Küp’ anlamına geliyor, yani ‘Küp Mezarlar Vadisi’ olarak ifade ediliyor. Taş Köprü olarak da bilinen bu doğa harikası yerde, yüksekliği 200 metreyi bulan boğaz, ortasından geçen Sarım Çayı, su kaynaklarının oluşturduğu şelaleler, tarihi mağaralar, kiliseler ve kaya mezarları göze çarpıyor.
ENDEMİK BİTKİ TÜRLERİ VE NESLİ TÜKENEN CANLILAR
Kulp, Silvan ve Hazro bölgelerinin birbirine yaklaştığı ve etkileşimlerinin en yoğun yaşandığı noktada bulunan Godernê Vadisi, dünya mirası olabilecek kadar zengin bir ekosisteme, kültürel bir yapıya ve tarihsel bir geçmişe sahip. Godernê Vadisi, biyolojik çeşitlilik ve endemik bitki türleri ile nesli tükenmek üzere olan birçok canlı türüne ev sahipliği yapıyor.
NEOLİTİK’TEN KALMA MAĞARALAR VE ANIT MEZARLAR
Vadiye bağlı Hevika, Kanika ve vadinin devamında bulunan Kelê bölgelerinde ise kaya mezarlar ve anıt mezarlar bulunuyor. Farklı zamanlarda hüküm sürmüş olan Mervani Hükümdarlığı’ndan kalma kale ve saray kalıntıları da sular altında kalacak olan vadide yer alıyor. Neolitik Çağ’dan kalma mağaralar ile adı konulmamış ve tespit edilememiş onlarca türün olduğu Godernê Vadisi’nde, on binlerce yıllık bir geçmişin olduğu söyleniyor. Ancak, bölgede bugüne kadar kayda değer bir araştırma ve çalışma yapılmamış.
TAŞ KÖPRÜ
Bölgede aynı zamanda bir köprü de mevcut. Kulp’u Silvan ve Hazro’ya bağlayan ve adını köyün isminden alan Taşköprü de bu köyün kuzeybatısında yer alıyor. Köprünün, II. Abdülhamit döneminde yapıldığı belirtiliyor. Mimarisi ile Malabadi Köprüsü’ne benzeyen köprü, köyün kuzeyinde bulunan kayalıklarda kesilen özel biçimli taşlardan yapılmış.
BARAJ ALTINDA KALACAK
Dünya mirası olabilecek kadar zengin bir ekosisteme, kültürel bir yapıya ve tarihsel bir geçmişe sahip olan bu doğal alan Silvan’da yapımı sona doğru gelinen baraj altında kalacak. Baraj yapımının bitmesi ile bu doğal, tarih ve kültür abidesi alan tüm sırlarıyla sular altında kalacak. (Haber Merkezi)