SETA Vakfı tarafından yayımlanan ve çok sayıda gazetecinin adının yazıldığı, gazetecilik faaliyetlerinin ise ayrıntılı olarak işlendiği “medya raporu” büyük tepki topladı. “SETA’nın 'rapor' adı altında yayımladığı ve 'andıç' belgesini anımsatan bu belge ile birçok yayın kuruluşu ve meslektaşımız açıkça fişlenmiş, hedef gösterilmiştir” diyen GGC, raporun biran önce geri çekilmesini istedi. GYGD ise, “Demokrasinin ve ifade özgürlüğünün olmazsa olmazı basın üzerinde demokratik teamülleri aşan bu raporu net bir dille reddediyoruz” dedi. Türkiye Gazeteciler Sendikası da SETA hakkında suç duyurusunda bulunacaklarını duyurdu
Rıdvan KÖSEN
DİYARBAKIR YENİGÜN - Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmalar Vakfı (SETA) "medya raporu" yayınladı. İsmail Çağlar, Kevser Hülya Akdemir, Seca Toker imzalı raporda gazeteciler isimleri ve sosyal medya paylaşımları verildi. “Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları” başlığını taşıyan ve çok sayıda gazetecinin tepkisini çeken raporda, “Ele alınan medya kuruluşları, kuruluşundan bugüne incelenirken mecraların Türkiye için kritik olaylardaki tavrı da ölçülmeye çalışılmıştır. Ayrıca çalışan profili incelenerek uluslararası medya kuruluşların çalışanlarının geçmişte hangi mecralarda görev yaptığı ağ analizleriyle ortaya konulmuştur” ifadeleri yer aldı.
Gazetecilerin habercilik faaliyetleri listelendi
Raporda Gazete Duvar yazarlarından Fehim Taştekin’in de aralarında olduğu çok sayıda gazetecinin geçmişte ve bugün çalıştıkları medya kuruluşlarını ve habercilik faaliyetlerini listelendi. BBC Türkçe, Deutsche Welle Türkçe, Amerika’nın Sesi, Sputnik Türkiye, Euronews Türkiye, CRI Türk (Çin Uluslararası Radyosu-Türkiye) ve Independent Türkçe gibi uluslararası yayın kuruluşları rapor edildi. Yabancı kuruluşların neden rapora konu edildiği ise şöyle anlatıldı:
“Bu rapor belli başlı uluslararası medya organlarının Türkiye uzantılarını incelemek üzere hazırlanmıştır. Rapor yabancı basının Türkçe servisleri aracılığıyla Türkiye’nin global alanda nasıl resmedildiğini ve bu medya organlarının Türkiye algısı üzerinde nasıl bir siyasi iklimin etkili olduğunu anlamayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda öncelikle incelenen medya kuruluşlarının kısa bir tarihçesine yer verilmiş ve ardından da mecraların Türkiye siyaseti için önemli olduğu düşünülen gelişmelere karşı verdiği tepkiler ve bu doğrultuda geliştirdikleri haber dili incelenmektedir. Bununla beraber mecraların çalışan profili, Türkiye’de eskiden çalıştıkları kurumlar ve Twitter paylaşımları dikkate alınarak araştırılmış, bu doğrultuda hazırlanan network ağıyla her bir mecranın Türkiye’de yakın olduğu medya organları tespit edilmek istenmiştir.”
GGC: Rapor ‘andıç belgesi’ni hatırlatıyor
202 sayfadan oluşan rapora gazeteciler tepki gösterdi. Konuyla ilgili yazılı açıklama yapan Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti, 'rapor'un 'andıç belgesi'ni hatırlattığını vurguladı. GGC’nin açıklamasında şu ifadeler yer aldı;
“Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı'nca (SETA) 6 Temmuz 2019 günü 'Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları' adı altında bir rapor yayımlanmıştır. SETA'nın "rapor" adı altında yayımladığı ve "andıç" belgesini anımsatan bu belge ile birçok yayın kuruluşu ve meslektaşımız açıkça fişlenmiş, hedef gösterilmiştir. Bu raporla neyin amaçlandığı izaha muhtaç bir durumdur. Raporun satır aralarında meslektaşlarımıza yönelik olumsuz algı yaratılmaya çalışıldığı, yabancı medya kuruluşlarında çalışan gazetecilerin isim isim, çalıştıkları kurumlar, yaşadıkları yerler de açıkça belirtilerek, hedef gösterildiği ve fişlendiği açıktır. Meslektaşlarımız hakkında etik sınırların dışında, herhangi bir araştırmaya dayanmayan, tamamen sosyal medya hesaplarından alınan ekran görüntüleri ile niyet okuma yöntemiyle hazırlanan bu belge, bir zamanların internet andıcı belgesini anımsatmaktadır. Daha fazla düşünce özgürlüğü için yargı reformlarının konuşulduğu bir dönemde bu rapor Türkiye demokrasisine, basın ve ifade özgürlüğüne ağır bir darbe niteliğindedir.
‘Rapor geri çekilmeli’
Araştırma Vakfı iddiasında olan SETA'nın, gazetecileri fişlemek yerine bu kadar nitelikli gazetecinin neden yabancı medya kurumlarında çalışmak zorunda kaldıklarını veya yabancı medyanın okunma ve izlenme düzeyinin neden bu kadar yüksek olduğunu araştırmasının, toplumumuza daha faydalı olacağını düşünmekteyiz. Güneydoğu Gazeteciler Cemiyeti olarak; aralarında üyelerimizin de bulunduğu meslektaşlarımız hakkında olumsuz algı yaratan; aralarında TRT’nin de bulunduğu bazı basın kuruluşları hükümete muhalif ve hatta meslektaşlarımızı bazı odaklara hedef göstermekten başka bir maksadı olmayan bu raporun geri çekilmesi ve raporda ismi geçen gazetecilerden özür dilenmesi gerektiğini düşünmekteyiz. Belgede ismi geçen meslektaşlarımızın karşılaşacağı herhangi bir olumsuzluğun tüm sorumluluğunun, arkadaşlarımızı fişleyen ve hedef gösteren SETA Vakfı'nda olacağını kamuoyunun bilgilerine sunarız.”
GYGD: Raporu net bir dille reddediyoruz
Güneydoğu Yerel Gazeteciler Derneği’nin açıklamasında ise (GYGD), şu ifadeler yer aldı;
“Kısa adı SETA olan Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın hazırlamış olduğu ‘Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları’ adlı raporla birçok yayın kuruluşu ve meslektaşımız fişlenmiş ve hedef gösterilmiştir. Temel amacı kurum ve çalışanlarını fişlemek ve hedef haline getirmek olan bu gibi raporları geçmiş deneyimlerimizden çok iyi biliyoruz. Demokrasinin ve ifade özgürlüğünün olmazsa olmazı basın üzerinde demokratik teamülleri aşan bu raporu net bir dille reddediyoruz. Gazetecileri baskı altında bırakmayı ve müdahalelere zemin hazırlamayı amaçlayan ve sosyal medya paylaşımları üzerinden bir takım değerlendirmeler yapılarak hazırlanan ‘Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları’ adlı raporun bir an önce geri çekilmesi ve yasal işlemin başlatılması kamu vicdanının bir gereğidir.”
MKGP: Gazeteciler fişlendi
Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu da ‘SETA raporunun sadece internet paylaşımları dikkate alınarak hazırlandığını ve gazetecilerin fişlediğini’ belirtti. Mezopotomya Kadın Gazeteciler Platformu’nun yaptığı açıklaması şöyle:
“Gazetecilerin maruz kaldığı baskılara her geçen gün bir yenisi ekleniyor. Basın kurumları ve gazeteciler hedef haline getiriliyor. Son olarak Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı’nın (SETA) hazırlamış olduğu ‘Uluslararası Medya Kuruluşlarının Türkiye Uzantıları’ adı altında rapor hiçbir araştırma ve incelemeye dayanmamakta sadece internet ortamında paylaşılanlar üzerinden yorumlanarak gazeteciler fişlenmektedir. Temel amacının gazetecileri ve çalıştıkları kurumları fişlemek ve hedef haline getirmek olduğu açık olan rapor adı altında paylaşılan belge bizler açısından suç teşkil etmektedir. Bu belge, gazeteciler ve çalıştıkları basın kurumlarına dönük müdahalelere zemin sunmaktır. Gazeteciler ve basın kurumları baskı altına alınmak istenmektedir. Bu durum aklımıza ‘bu neyin korkusudur ?’ sorunu getirmektedir. İzler Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu olarak gazetecilere ve basın kurumlarına dönük SETA eliyle başlatılan fişleme politikasını asla kabul etmediğimizi ve meslektaşlarımızın yanında olduğumuzu bir kez daha ifade ediyoruz. Gazeteciler yalnız değildir.”
TGS: Mahkemede görüşürüz
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) ise, SETA Vakfı hakkında suç duyurusunda bulunacak.TGS’nin Twitter hesabından yapılan açıklamada, “SETA hakkında suç duyurusunda bulunuyoruz. Fişlenen meslektaşlarımızla birlikte. Artık mahkemede görüşürüz” denildi.
ÖGİ: Bu bir rapor değildir
Özgür Gazeteciler İnisiyatifi (ÖGİ) de şu açıklamayı yaptı; “Raporda, BBC Türkçe, DW Türkçe, Amerika’nın Sesi, Sputnik Türkiye, Euronews Türkçe, Independent Türkiye ve CRI Türk (Çin Uluslararası Radyosu) çalışanlarının özgeçmişleri ve daha önce çalıştıkları kurumlar listelendi, gazeteciler hiçbir mesleki ve etik kriterle yakından uzaktan alakası olmayan tespitlerle hedef gösterildi. Çok sayıda gazetecinin isimleri, özgeçmişleri, haberleri, sosyal medya paylaşımlarının yer aldığı bu raporla meslektaşlarımız açık bir şekilde SETA tarafından fişlenmiştir.Uluslararası basın ve yayın kuruluşlarının Türkçe servislerinde çalışan gazeteci meslektaşlarımızın kamuoyunu doğru bilgilendirme çabaları takdir edileceğine, sicil bilgilerine kadar raporlanması iyi bir niyet beyanı değildir. Doğrudan bağlı olduğu iktidara ve yandaşlarına ‘şikayet’, böylesi raporlardan nice iddianameler hazırlayan yargıya da ‘ihbar’ dilekçesidir. Onun için bu bir rapor değildir, bir fişlemedir, meslektaşlarımızı hedef göstermektir, darbe dönemlerini aratmayan medya andıcıdır. Akademik hiçbir dayanağı olmayan bu rapor aynı zamanda bir ‘istihbarat’ zihniyeti raporudur. Vakfın adı, Siyaset, Ekonomi ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı’dır. Ülkemizin can çekiştiği siyaset, ekonomi ve sosyal kriz ve bunalımlar bu gibi vakıfların araştırma alanıyken; ülkemizde hiçbir özgürlüğü olmayan medyayla ilgili rapor hazırlamak bu vakfın en son işi bile değildir. Bu tür raporlar, bir tek gerçekliğe ışık tutmaktadır; o da 'dünya basın özgürlüğü sıralamasında neden sonlarda' olduğumuzun göstergesidir.”
‘Gazeteciler yalnız değildir’
Tarihe kara bir leke olarak geçecek bu fişleme belgesini hazırlayan zihniyeti lanetliyoruz. Hiçbir basın örgütü, kuruluşu ve meslektaşımız bu rapor karşısında sessiz kalmamalı, özgürlüklerimize yapılan bu saldırı karşısında durmalıdır. Fişleme belgesinde adı geçen tek bir meslektaşımızın başına gelecek herhangi bir olumsuzluktan, raporu hazırlayanlar, SETA yönetim kurulu ve vakfa bu talimatı veren zihniyet sorumludur. Fişleme belgesinde yer alan meslektaşlarımızı savunuyoruz ve yaptıkları haberlerin arkasındayız. Hiçbir fişleme ve andıçlama, haber yapma hakkımızı, gazetecilik mesleğimizi icra etme önünde engel olamaz, olmayacaktır. Ne şart ve koşul altında olursa olsun halkın haber alma hakkının gereğini yapmaya devam edeceğiz ve hakikatin izinde yürüyeceğiz. Gazetecilik suç değildir, gazeteciler yalnız değildir!”