TÜİK, toplam nüfustaki yüzdesinden yaşam sürelerine, eğitim düzeylerinden istihdama, profesör oranından büyükelçi oranına birçok konuda kadınlara ait istatistikleri açıkladı. Buna göre Türkiye nüfusunun yüzde 49,8'ini kadın nüfus oluştururken, kadınlarda doğuşta beklenen yaşam süresi 80,8 yıl oldu
Foto: Arşiv
Remziye ÇELİK
DİYARBAKIR YENİGÜN - Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Diyarbakır Bölge Müdürlüğü, kadınlara ait 2018 istatistiklerini açıkladı. Buna göre, Türkiye nüfusunun yüzde 49,8'ini kadın nüfus oluştururken, kadınlarda doğuşta beklenen yaşam süresi 80,8 yıl oldu. En az bir eğitim düzeyini tamamlayan kadınların oranı yüzde 83,6 olurken, kadınların istihdam oranı erkeklerin yarısından az oldu ve kadın istihdamı en fazla hizmet sektöründe gerçekleşti. Yükseköğretimde görevli kadın profesör oranı yüzde 31,2 olurken, kadın büyükelçi oranı yüzde 22,1 oldu. Yönetici pozisyonundaki kadın oranı ise yüzde 17,3 oldu. Kadınlarda ortalama ilk evlenme yaşı 24,8 olurken, evli erkek ve kadınlar daha mutlu oldu.
Kadınların beklenen yaşam süresi 80,8 yıl
Türkiye'de 2018 yılında, erkek nüfus 41 milyon 139 bin 980 kişi olurken kadın nüfus 40 milyon 863 bin 902 kişi oldu. Diğer bir ifadeyle; nüfusun yüzde 50,2'sini erkekler, yüzde 49,8'ini ise kadınlar oluşturdu. Kadınlar ile erkekler arasındaki bu oransal denge, kadınların daha uzun yaşaması nedeniyle 65 ve daha yukarı yaş grubundaki kadınların lehine değişti. Bu yaş grubundaki nüfusun yüzde 44,1'ini erkekler, yüzde 55,9'unu ise kadınlar oluşturdu. Hayat tabloları, 2015-2017 sonuçlarına göre; doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için toplamda 78, erkeklerde 75,3 ve kadınlarda 80,8 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,5 yıldır. Türkiye'de 2017 yılında, 25 ve daha yukarı yaşta olan ve en az bir eğitim düzeyini tamamlayanların toplam nüfus içindeki oranı yüzde 89,5 iken bu oran erkeklerde yüzde 95,5, kadınlarda ise yüzde 83,6 oldu.
Kadınların istihdam oranı erkeklerin yarısından az oldu
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; 2017 yılında, Türkiye'de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı yüzde 47,1 olup bu oran erkeklerde yüzde 65,6, kadınlarda ise yüzde 28,9 oldu. Eğitim durumuna göre işgücüne katılım oranı incelendiğinde; kadınların eğitim seviyesi yükseldikçe işgücüne daha fazla katıldıkları görüldü. Okuryazar olmayan kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 15,9, lise altı eğitimli kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 27,7, lise mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 34,3, mesleki veya teknik lise mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 42,6 iken yükseköğretim mezunu kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 72,7 oldu.
Kadın istihdamı en fazla hizmet sektöründe oldu
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; 2017 yılında cinsiyete ve ekonomik faaliyetlere göre istihdam oranı incelendiğinde; tarım sektöründe toplam istihdam oranı yüzde 19,4, erkek istihdam oranı yüzde 15,4, kadın istihdam oranı ise yüzde 28,3 oldu. Sanayi sektöründe toplam istihdam oranı yüzde 26,5, erkek istihdam oranı yüzde 31,4, kadın istihdam oranı ise yüzde 15,6 oldu. Hizmet sektöründe ise toplam istihdam oranı yüzde 54,1 olup bu oran erkeklerde yüzde 53,2, kadınlarda yüzde 56,1 oldu. İş ve aile yaşamının uyumu, 2018 araştırması sonuçlarına göre; istihdamda olan 18-64 yaş grubundaki bireylerin yüzde 46,9'unun bakım sorumluluğu bulunurken bu oran erkeklerde yüzde 48,1, kadınlarda ise yüzde 44,2 olarak gerçekleşti. Diğer taraftan, işgücüne dahil olmayanların yüzde 38,7'sinin bakım sorumluluğu bulunurken erkeklerde bu oran yüzde 14,8, kadınlarda ise yüzde 45,9 oldu. Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre; 2018 yılında ücretli, maaşlı veya yevmiyeli çalışanlardan çalışma saatleri içerisinde kişisel veya ailevi konularla ilgilenmek için bir veya iki saat izin almada sorun yaşayanların oranı yüzde 9,2 iken bu oran erkeklerde yüzde 8,8, kadınlarda yüzde 10,3 oldu. Yükseköğretim istatistiklerine göre; kadın profesör oranı 2008/'09 öğretim yılında yüzde 27,4 iken 2017/'18 öğretim yılında yüzde 31,2 oldu. Doçent kadrosunda görev yapan kadın oranı yüzde 38,8, öğretim görevlisi kadrosunda görev yapan kadın oranı ise yüzde 50,2 oldu.
Kadın büyükelçi oranı yüzde 22,1 oldu
Dışişleri Bakanlığı verilerine göre; 2009 yılında kadın büyükelçi oranı yüzde 10,8 iken bu oran 2018 yılında yüzde 22,1 oldu. Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre; şirketlerde üst düzey ve orta kademe yönetici pozisyonundaki kadın oranı 2012 yılında yüzde 14,4 iken 2017 yılında yüzde 17,3 oldu.
Kadınlarda ortalama ilk evlenme yaşı 24,8 oldu
Evlenme istatistiklerine göre; resmi olarak ilk evliliğini 2018 yılında yapmış olan kadınların ortalama evlenme yaşı 24,8 iken bu yaş erkeklerde 27,8 oldu. İlk evlenme yaşının en yüksek olduğu il, erkeklerde 30,8, kadınlarda 27,6 ile Tunceli oldu. İlk evlenme yaşının en düşük olduğu iller ise erkeklerde 25,9 ile Şanlıurfa ve Afyonkarahisar, kadınlarda 21,9 ile Ağrı oldu. Boşanma istatistiklerine göre; 2018 yılında kaba boşanma hızı binde 1,75 oldu. İllere göre incelendiğinde; kaba boşanma hızının en yüksek olduğu il, binde 2,79 ile İzmir oldu. Bu ili binde 2,77 ile Muğla, binde 2,69 ile Antalya izledi. Kaba boşanma hızının en düşük olduğu il ise binde 0,16 ile Hakkari oldu. Bu ili binde 0,28 ile Şırnak, binde 0,31 ile Siirt izledi.
İnternet kullanan kadınların oranı yüzde 64,7 oldu
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre; 2017 yılı Nisan ile 2018 yılı Mart aylarını kapsayan on iki aylık dönemde 16-74 yaş grubundaki bireylerin İnternet kullanım oranı yüzde 71,9 oldu. Bu oran, erkeklerde yüzde 79,2 iken kadınlarda yüzde 64,7 oldu. Ölüm nedeni istatistikleri sonuçlarına göre; 2017 yılında ölüm vakalarının nedenleri arasında ilk sırada yüzde 39,7 ile dolaşım sistemi hastalıkları, ikinci sırada yüzde 19,6 ile iyi ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırada ise yüzde 12 ile solunum sistemi hastalıkları yer aldı. Cinsiyete göre ölüm vakalarının nedenleri incelendiğinde; sıralamada kadın erkek arasında önemli bir farkın olmadığı görüldü. Buna göre; kadınların ölüm nedenlerinde ilk sırayı yüzde 43,7 ile dolaşım sistemi hastalıkları, ikinci sırayı yüzde 15,1 ile iyi ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırayı ise yüzde 11,2 ile solunum sistemi hastalıkları aldı.
Evli erkek ve kadınlar daha mutlu oldu
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre; 2018 yılında mutlu olduğunu beyan eden bireylerin oranı yüzde 53,4 oldu. Erkeklerde mutluluk oranı yüzde 49,6 iken kadınlarda bu oran yüzde 57 oldu. Evli bireylerin yüzde 56,3'ünün, evli olmayan bireylerin ise yüzde 46,7'sinin mutlu olduğu görüldü. Evli erkeklerin yüzde 51,6'sı, evli kadınların yüzde 60,7'si mutlu olduklarını beyan ederken evli olmayan erkeklerin yüzde 45,5'i, evli olmayan kadınların ise yüzde 47,9'u mutlu olduğunu ifade etti.