Diyarbakır 1’inci İdare Mahkemesi, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin içme suyuna yaptığı yüzde 330’uk su zammını iptal etti. Av. Şahin Koyun, belediyenin mahkeme kararını hemen uygulanması gerektiğini söyledi
YENİGÜN HABER - Diyarbakır Barosu Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (DİSKİ) Genel Müdürlüğü tarafından 1 Ocak 2020’den itibaren suya yapılan yüzde 35 ila yüzde 330’luk zammın iptali için dava açtı. Komisyon adına avukat Şahin Koyun’un Diyarbakır 1'inci İdare Mahkemesine sunduğu dilekçede, su zammı ve fiyat artışlarında Aylık Tüfe (Tüketici Fiyat Endeksi) uygulanması kararının, hukuka, kamu yararına, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşam hakkına ve sosyal hukuk devleti ilkesine açıkça aykırı olduğunu belirterek, “yürütmeyi durdurma talepli iptal davası” açtı.
Dava karara bağlandı
Mahkeme, açılan davayı karara bağladı. Kararda, mevzuat hükümleri incelendiğinde, belediyelerin verilen su, atık su hizmetlerinin karşılığı olarak Belediye Meclisince belirlenecek tarifeye göre ücret almaya yetkili oldukları, ancak 2560 sayılı İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un uygulanma mecburiyeti bulunan büyükşehirlerde, su tarifesi belirlenirken idarelerin sınırsız bir takdir yetkisinin bulunmadığı hatırlatıldı. Kararda, 2560 sayılı Kanunun amacı göz önüne alındığında yasa koyuncunun, vatandaşlar için temel ihtiyaç niteliğinde bulunan temiz suyun tekel sağlayıcı konumunda bulunan belediyelerce ticari bir metâ haline getirilmemesini ve su bedeli belirlenirken tüm belediyelerce ölçülü ve adil bir bedel belirlenmesini öngördüğü anlaşıldığı kaydedildi.
Belediyenin zam tarifesi
Kararda, dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi DİSKİ Genel Müdürlüğü Ücret Tarifesine göre, "Meskenler için su bedelinin 3,34 TL, atıksu bedelinin 1,66 TL olarak belirlendiği, toplam bedelin 5,00 TL olduğu, fiyatlama yapılırken Diyarbakır ilinin 3 gruba ayrıldığı, Kayapınar, Sur, Bağlar, Yenişehir ilçelerinin 1. Grup, Ergani, Bismil, Silvan ilçelerinin 2. Grup, Çermik, Çınar, Çüngüş, Dicle, Eğil, Hani, Hazro, Kocaköy, Kulp, Lice ilçelerinin 3. Grup olarak belirlendiği” ifade edildi. Kararda, “1. Grup ilçeler olarak belirlenen Kayapınar, Sur, Bağlar, Yenişehir ilçelerinde temel fiyat olarak belirlenen 5,00 TL üzerinden yüzde 29 indirim uygulanarak 1. kademe olarak kabul edilen 0-15 m3 için su bedelinin (1 m3) 2,35 TL, atık su bedelinin (1 m3) 1,18 TL olmak üzere toplam bedelin 1 m3 için 3,55 TL olarak belirlendiği, 2. kademe olarak belirlenen 15 m3 aşan tüketim için su bedelinin yüzde 50 zamlı olarak 1 m3 için 5,33 TL olarak, 2. Grup ilçeler olarak belirlenen Ergani, Bismil, Silvan ilçelerinde temel fiyat olarak belirlenen 5,00 TL üzerinden yüzde 30 indirim uygulanarak 1. kademe olarak kabul edilen 0-15 m3 için su bedelinin (1 m3) 2,34 TL, atık su bedelinin (1 m3) 1,16 TL olmak üzere toplam bedelin 1 m3 için 3,50 TL olarak belirlendiği, 2. Kademe olarak belirlenen 15 m3 aşan tüketim için su bedelinin yüze 50 zamlı olarak 1 m3 için 5,25 TL olarak, 3. Grup ilçeler olarak belirlenen Çermik, Çınar, Çüngüş, Dicle, Eğil, Hani, Hazro, Kocaköy, Kulp, Lice ilçelerinde temel fiyat olarak belirlenen 5,00 TL üzerinden yüzde 31 indirim uygulanarak 1. Kademe olarak kabul edilen 0-15 m3 için su bedelinin (1 m3) 2,30 TL, atıksu bedelinin (1 m3) 1,15 TL olmak üzere toplam bedelin 1 m3 için 3,45 TL olarak belirlendiği, 2. Kademe olarak belirlenen 15 m3 aşan tüketim için su bedelinin % 50 zamlı olarak 1 m3 için 5,25 TL olarak belirlendiği, Dava konusu tarife incelendiğinde su ve atık su bedelinin hem ilçelere göre hem de tüketim miktarına göre kademeli olarak belirlendiği görülmektedir.”
‘Eşitlik ilkesine aykırı’
Kararda, belde halkının müşterek ihtiyacı olan şebeke suyunun dağıtımı, depolanması, atık suyun uzaklaştırılması ve fiyatının belirlenmesi konusunda tekel konumunda olan Su ve Kanalizasyon İdarelerinin, belde halkına ekonomik olarak yük teşkil edecek, makul sayılamayacak uygulamalardan kaçınması gerektiğinin açık olduğu vurgulandı. Mahkeme kararında, “Bu durumda, dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu tarife ile su ve atık su bedelinin hem ilçelere göre hem de tüketim miktarına göre kademeli olarak belirlendiği, anılan mevzuat hükümleri gereğince, su bedeli maliyet bazlı olarak belirleneceğine göre, her bir metreküp su bedelinin eşit olacağı, bu bakımdan, maliyeti eşit olanın satış bedelinin de eşit olması gerektiği, su bedelinin tüketim miktarına ve aynı beldede ilçelere göre kademelendirilmesi ise, eşit maliyetli bir maldan daha fazla ücret alınması sonucunu doğurduğundan, bu da eşitlik ilkesine aykırı olduğu, keza, su tüketimine bağlı olarak tahakkuk ettirilen atıksu bedelinin hesaplanmasında da eşitsizlik yaratacağından, dava konusu su fiyat tarifesinde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmamaktadır” denildi.
Karar iptal edildi
Mahkeme, açıkladığı nedenlerle İstinaf yolu açık olmak üzere dava konusu su fiyat tarifesinin iptaline karar verdi. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi’nin İdare Mahkemesi’nin iptal kararını İstinaf Mahkemesi’ne taşıyıp taşımayacağı ise “itiraz süresi” dolmadığı için şimdilik bilinmiyor.
‘Zam oranları yeniden güncellenmesi gerekiyor’
Av. Şahin Koyun, belediyenin yaptığı yüzde 330’luk zammın ve yurttaşların su kullanımını kısıtlayacak haksız tasarruflarda bulunmasının mahkeme kararıyla hukuka aykırı bulunduğunu hatırlatarak, karar gereği zammın iptal edileceğini, yeni enflasyon oranının dikkate alınarak yeni bir güncel fiyat tarifesi belirleneceğini söyledi. Belediyenin ilk zam oranını düşürmesi gerektiğini ifade eden Av. Koyun, belediye tarafından suya yapılan ikincin zam oranını da ilk zam oranına göre yeniden belirlenmesi gerektiğini kaydetti. Av. Koyun, zam kararının uygulanması için istinaf kararının beklenmesine gerek olmadığını ve hemen uygulanması gerektiğini ifade etti.
Mayıs’ta zam yapılmıştı
DBB Diyarbakır Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (DİSKİ), kentte en son Mayıs başında içme suyuna yüzde 14 ile 40 arasında zam yapmıştı. Kent merkezinde 3,58 TL olan metreküp su fiyatı yüzde 14 zamlanarak 4 TL’ye, Bismil, Silvan ve Ergani ilçelerinde 2,30 TL olan metreküp su fiyatı yüzde 40 zamlanarak 3,20 TL'ye, Çınar, Çüngüş, Dicle, Hazro, Kocaköy, Kulp, Lice, Çermik, Hani ve Eğil ilçelerinde ise 1,80 TL olan metreküp su fiyatı ise yüzde 33,4 zamlanarak 2,40 TL'ye yükseltilmişti. Zam kararı, 5 Mayıs 2021 tarihi itibariyle yürürlüğe girmişti. (Mezopotamya Ajans)