Bölge besicileri bir yandan artan girdi masrafları ile günü kurtarmaya çalışırken, bir yandan koyunlarının doğuma yakın süreçte düşük yapmasına çözüm bulmaya çalışıyor. Düşükleri önleyebilmek için çalmadık kapı bırakmadıklarını; gelen veterinerlerin de yanlış ilaçlar vermelerinden kaynaklı düşüklerin daha da arttığını ifade eden besiciler, bunun kendilerini ekonomik olarak bitirme noktasına getirdiğini söyledi
Nurullah Ergün / YENİGÜN ÖZEL - Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki küçükbaş hayvan besicileri, bir yandan artan girdi maliyetleri ve kuraklık ile mücadele ederken, bir yandan da hastalıklarla uğraşmaya başladı. Son günlerde koyunları sürekli düşük yapan besiciler, bunun kendilerini ekonomik olarak bitirme noktasına getirdiğini söyledi. Başvurmadık kapı bırakmadıklarını vurgulayan besiciler, hayvanlarındaki hastalığa bir türlü teşhis konulamadığını kaydetti. Böyle giderse bölgedeki hayvancılığın bitme noktasına geleceğini ifade eden hayvan besicileri, bu sorunlarına biran önce çözüm bulunmasını istedi.
“Hayvanlarımıza yanlış ilaçlar verildi”
Hayvanlarını götürdükleri veterinerlerin kendilerine yanlış ilaçlar verdiğini ileri süren Mehmet Soysal isimli küçükbaş hayvan besicisi, “Hayvanlarımız uzun bir süredir düşük yapıyor. Neden olduğunu bilmiyoruz. Nedenini bilen kişilere danıştık herhangi bir sonuç alamadık. Hala düşükler devam ediyor. Bize veterinerler gönderdiler. Bu veterinerler de yanlış ilaçlar verdi, bu nedenle de hayvanlarımız daha fazla düşük yapmaya başladı. Benim 20, diğerinin 30 bir diğerinin 40 derken iki üç sürüden yalnız 100 yakın koyun düşük yaptı. Bunun bir çaresini biz bulamıyoruz zaten bulamayız da; yardım istiyoruz ancak kimse bize yardımcı olmuyor. Tarım Bakanlığı’na falan başvuruda bulunduk. Bizi veterinerlere yönlendirdiler. Gelen Veterinerlerde düşük yapan hayvanı götürüp muayene etmesi gerekirken, bu tarlada bu çölde muayene ediyor ve bizlere yanlış ilaçlar veriyor” dedi.
‘Rezil ve perişan olmuş bir haldeyiz’
Şuana kadar 7-8 bin TL’lik ilaç aldığını ancak herhangi bir sonuç alamadığını savunan Soysal, “Herhangi bir iyileşme olmadı. Ne kadar ilaç vurduysak ta yine düzelmedi hayvanlar. Ben bu hayvanlar için 20 bin TL’ye yakın toprak parası verdim Bingöl’de. Diyorlar bize kuraklık sebebi ve vitaminsizlik. Ben zaten götürdüğün yaylalarda bu hayvanlara ot vermişim. Gerekli vitaminleri almalarını sağlamışım. Bunun kuraklıkla bir ilgisinin olmadığını düşünüyorum. Kimisi diyor benim koyunum pamuk yemedi, kimisi diyor mısır yemedi ama alakası yok. Bu sorun benim veya bizim sorunumuz değil. Güneydoğu’da hayvancılıkla uğraşan herkesin bütün sorunu bu şu anda. Sosyal medya kullanan herkesin bu olaylardan haberi var. Bölgedeki tüm besicilerin koyunu düşük yapıyor. Bundan bir ay önce bu olmuş olsaydı bizim için çok sıkıntı olmazdı. Zaten Koça gelirdi. Ancak doğuma yakın bir süreçte olduğu için çare bulamıyoruz. Rezil ve perişan olmuş bir haldeyiz” diye konuştu.
‘Para değil sorunumuz çare istiyoruz’
Konuyla ilgili Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Diyarbakır İl Müdürlüğü’ne başvurduklarını ancak kendilerine herhangi bir dönüş yapılmadığını iddia eden Soysal şunları söyledi;
“Bize yapmış oldukları tek dönüş, gidin veterinerlerle konuşun dendi. Biz alın bir koyunu götürün muayene edin dedik. O bile yapılmadı. Veteriner gelip burada muayene etti ve bize yanlış ilaçlar verdi. Biz yetkililerden para yardımı falan istemiyoruz. Tek isteğimiz bu hayvanların sorunlarına bir çözüm bulunsun. Bunu da kendi malım için değil tüm insanlar adına istiyorum. Buralara hayvanlarımızı tedavi edebileceğimiz bir tesis kursunlar ve hayvanlarımızı iyileştirecek bir ilaç versinler. Bize geçtiğimiz günlerde bir ilaç var sorununuza çare olacak dendi. Yaklaşık iki bin koyun üzerinde denendi bu ilaç ama o da olmadı. Artık bu soruna çare bulsunlar. Boşuna okumadı bu insanlar. Madem okudunuz bu işin hakkını vermek zorundasın.
‘Emeklerimiz gözümüzün önde hiç oluyor’
Ben 7-8 aydır çöllerdeyim. Sadece bende değil benim gibi çoban olan bütün arkadaşlarımız öyle. Nereden baksanız ben bir aydır banyo yüzü görmedim. Saçımız sakalımız birbirine karışmış durumda. Bunu neden yapıyoruz bu hayvanlarla uğraşmak için. Bu kadar emek veriyoruz ve emeklerimiz gözümüzün önde hiçe gidiyor. Zaten pahalılıktan dolayı hayvanlarımız yem, arpa saman alamıyoruz. Çünkü buralarda hayvana verecek bir şey kalmadığında mecburen yem almak zorunda kalacağız. Onun içinde paramız yok. Bütün paramızı bu hayvanlara yatırdık. O da düşük yapıyor şimdi. Ben ne yapayım. Nereye gideyim. Yetkilerden rica ediyorum artık bize bir çare bulsunlar. Bu böyle devam ederse hayvancılık bitme noktasına gelecek. Bu işi yapan bir çok arkadaşla zaten irtibat halindeyiz. Çünkü hayvan doğum yapmazsa ne süt olacak, nede Kuzu. Bizde bu işten çekilmek zorunda kalacağız. Çünkü ne ben ne de çoban arkadaşlar artık dayanamıyoruz. Bu koyunlara bakacak gücümüz kalmadı.”
‘Hayvanlarımız hala düşük yapmaya devam ediyor’
Bu sene Diyarbakır ve Mardin genelinde hayvanların çoğunun düşük yaptığının altını çizen besici Orhan Yavuz, “Bizim tek gelir kaynağımız bu hayvanlardır. Bu hayvanlarda düşük yapınca ne geçinebiliyoruz ne de borcumuzu ödeyebiliyoruz. Biz yetkililerden biran önce bu hastalığa bir teşhis koymalarını istiyoruz. Bu hastalık nedir neyin nesidir. Koyunlarımız neden düşük yapıyor. Bunun ilacı nedir. Biz bu hastalığın teşhisini istiyoruz. Artık ne yapacağımızı bilmiyoruz. Sorunuzu çözüm bulmak için veterinerlere gidiyoruz. Onlarda sadece bize ilaç satma çabasına giriyorlar. Bize binlerce lira karşılığında ilaç veriyorlar ama b iz o ilaçların karşılığını alamıyoruz. Hayvanlarımız hala düşük yapmaya devam ediyor. Biz bu durumun kuraklıkla ilgili olabileceğini de düşündük. Yağmurların yağmaması ve bu nedenle kimyasalların otların üzerinde kaldığı bunun da hayvanları olumsuz etkilediğin söyleyen var. Ancak bu konuda laboratuvar tetkikleri yapılmadan kesin bir şey söylenemez. Bu sadece bir varsayım olarak söyleniyor. Onun için bu konudan tam olarak emin değiliz” ifadelerini kullandı.
‘Biran önce çözüm bulunmasını istiyoruz’
Tek geçim kaynaklarının hayvancılık olduğunu ifade eden Yılmaz Soysal şu ifadelerim kullandı;
“Yaklaşık 8 aya yakındır evimizden uzağız. Şimdiye kadar yaylalardaydık. 10-15 gündür yaylalardan döndük. Ancak geldiğimizden beridir ottan mıdır yoksa başka bir şeyden midir bilmiyoruz hayvanlarımız düşük yapıyor. Bunun neden olduğunu da bilmiyoruz. Konuyla ilgili veteriner hekimlerine başvurduk. Ancak hiç bvir sonuç alamadık. Buradan yetkililere sesimizi duyurmak istiyoruz. Hastalığa bir teşhis ve bir çare istiyoruz. Şuana kadar benim de dahil çevremizde binlerce hayvanın düşük yaptığını biliyoruz. Sadece benim sürümde 20 hayvandan fazla düşük yaptı ve halen de yapmaya devam ediyorlar. Veterinerlerin bize verdiği ilaçlardan hiçbir sonuç alamadık. Yaklaşık iki yıl önce de buna benzer bir sorun yaşamıştık. O zaman bizelere verilen ilaçlarla sorunumuz çözülmüştü. Şimdi ise yaklaşık 7-8 bin liralık ilaç aldık hayvanlarımıza verdik ama hiçbir etkisi olmadı. Bu konuyla ilgili ben ve tüm arkadaşlarım çok mağdur durumdayız. Biran çözce bu sorunumuza bir çözüm bulunmasını istiyoruz.”
‘Hepimiz şaşırmışız ne yağacağını bilmez durumdayız’
Ne yapacaklarını bilemez duruma geldiklerinin kaydeden küçükbaş hayvan besicisi Turan Soysal, “Biz hayvancılık işi yapıyoruz. Hayvanlarımız bu sene nedenini bilmediğimiz bir şekilde düşük yapıyor. Yaklaşık 6-7 aydır evimize gitmedik. Yani biz rezile ve perişan bir durumdayız. Hayvanlarımızın hepsi düşük yapıyor. Yetkililer bize yardımcı olmuyor. Ne yapacağımızı bilmiyoruz. Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne gidiyoruz bize ilaçlar veriyorlar hiçbir faydası olmuyor. Veterinerler binlerce lira karşılığında bize ilaçlar veriyor ama hiçbir faydasını görmüyoruz. Sesimizi her yere duyurmaya çalışıyoruz ama kimse bize yardımcı olmuyor. Bizde ne yapacağımızı şaşırdık. Yaklaşık 50 hayvanım şimdiye kadar düşük yaptı. Öyle bir duruma geldik uykuya hasret kaldık. Tek çaremiz devletimizin elindedir. Hayvanlarımızda bir hastalık var ve bunun ilacı da var onlarda ama bize vermiyorlar. Hayvanlarımız bir çare bulmuyorlar. Biz tek bu sorunu yaşamıyoruz. Hemen hemen bütün bölgede hayvan besicileri bu sorunu yaşıyor. Hepimiz şaşırmışız ve ne yağacağını bilmez durumdayız” şeklinde konuştu.