Yapılan araştırmada Temmuz-Ağustos 2024 döneminde kira kontratı yenileyenlerin yüzde 35’inin kira artış oranı yasal sınırın üzerinde belirlendi. Yani TÜFE’nin 12 aylık ortalamasına rağmen kiracıların yüzde 35’i, yeni kira bedelini yüzde 70 ve üzeri zamlı ödemeye başladı.
Özellikle ev sahipleri kiracının yıllık gelirindeki artıştan daha fazla oranda zam isteyebiliyor. Ancak ev sahipleri de bazı mağduriyetler yaşayabiliyor. Yapılan araştırmada her 3 ev sahibinden 2’si evinde mevcut kiracı olmasından dolayı maddi kaybı olduğunu düşünüyor.
Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren Gayrimenkul Uzmanı Mustafa Hakan Özelmacıklı şu ifadeleri kullandı:
“Yüzde 25 kira sınırlaması nedeniyle mal sahiplerinin kiraları nispeten yüksek artırmaları ve kira fiyatlarının bu çerçevede hala genel piyasada reelleşmemesi nedeniyle birçok kiracı ve mal sahibi arasında sıkıntılar devam ediyor. Bu noktada eski kiracılarla, onlar çıktığı zaman yeniden kiralayacak kişiler arasındaki farkın önemli bir seviyede olduğunu görüyoruz. Mal sahipleri yüzde 25 kira sınırlaması nedeniyle kiralarını nispeten az artırmış olsalar da piyasa normlarına göre birçok yerde hala reelleşme olmadı."
‘Fark 3-4 kata çıktı'
Piyasada yüzde 25 kira sınırlamasının sonlarına doğru yeni kiracı ile eski kiracı arasındaki fark 3-4 kata kadar çıkmıştı. Yenilenen kira sözleşmelerinde mal sahiplerinin kiracılara emsallere göre kirayı artırmaları yönünde baskıları devam ederken, kiracılar da kendilerine tanımlanan sınırlamalar doğrultusunda bir değerlendirme yapmaya çalışıyor.
‘Kiracılar yeni konut bulmaktan endişeli'
Kiracıların yüzde 80’i piyasadaki kira fiyatlarını gördüğü için kendilerine uygun gayrimenkul bulamayacaklarını düşünüyor. Bu dengenin düzelmesi kolay bir süreç değil. Bunun için sağlıklı bir kiralık konut arzına ihtiyaç var.
'Son 3 arttı'
Son 3 yıldaki kira değişimlerine baktığımızda İstanbul’da yüzde 700 artış oldu. Temmuz 2021’de ortalama İstanbul’da metrekare değeri 30 TL iken, 100 metrekare bir daire için kira 3 bin TL iken, günümüzde bu yaklaşık 230 TL yani 23 bin TL’ye ulaştı.
Kiracılar mağdur olmamak için ne yapmalı?
Kiracıların TÜFE’nin son 12 aylık ortalamasını baz alarak bir kira artışı yapmaları üst sınır olarak kabul ediliyor. Gerçekçi bir nokta da şu ki bazen verilmiş olan tahliye taahhütnameleri ya da başka ihtiyaçlar nedeniyle tahliyeler gerçekleşebiliyor. Ben kiracılara eğer bu oranlarda sınırlı kalarak bir zam yapacaklarsa da kiralarını aksatmamalarını, aidat vb. ile ilgili herhangi bir ihtara sebebiyet olacak süreci ilerletmemelerini tavsiye ediyorum.