Yem fiyatlarının ciddi oranda yükseldiğini vurgulayan Diyarbakırlı besicilerden Mehmet Albayrak, zarar ettiklerinin altını çizerek, devlet desteği gelmezse bayramdan sonra kendisi de dahil birçok üreticinin besiciliği bırakacağını söyledi
Ahmet Baran / YENİGÜN ÖZEL - Ülke genelinde yaşanan ekonomik sıkıntılar hayatın tüm alanlarını etkilemeye devam ediyor. Akaryakıt, yem, gübre, tohum, zirai ilaçların yanı sıra birçok hayvansal ve tarımsal ürünün zamlanması, hem besicilerin hem de çiftçilerin belini büküyor. Girdi maliyetlerinin yükselmesinden dolayı tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar, büyük sıkıntılar yaşıyor. Artan girdi maliyetleri nedeniyle yaşadıkları sorunlara dikkat çeken Diyarbakırlı besicilerden Mehmet Albayrak, yem fiyatlarındaki artışlardan dolayı besicilerin zorda olduğunu vurguladı. Yenigün Haber’e konuşan Albayrak, “Geçen sene 11’inci ayda 130 TL olan yem bugün 310 TL ve hala da fiyatlar yükseliyor. Besicilerin durumu hiç iyi değil. Et ve Süt Kurumu müjde diye hayvan başına 2 bin 500 lira veriyor ama piyasada 85 TL’ye kesilen hayvanları 75 TL’ye kesime getirin diyor. Kimse bu koşullarda bir tek hayvan götürmüyor, çünkü destek diye verilen 2 bin 500 liraya rağmen piyasanın altında kalıyor. Yani, devletin verdiği bu paradan besici faydalanmıyor. Devlet besiciye destek sunmak istiyorsa ya bize yem desteği sunacak ya da faizsiz kredi verecek. Bunun yanında besiciye damızlık hayvan vererek üretimi arttırabilir. Bunu da yandaşlara peşkeş çekecek tarzda değil, gerçekten bu işi yapan üreticilere damızlık hayvanları vermeli. Çünkü birkaç sefer damızlık hayvanlar köylere geldi ama herkes kendi yandaşına verdi. Bir hafta sonra da bu inekleri satmaya başladılar. Yani, yine gerçek üretici bundan faydalanmadı” dedi.
‘Arpa desteği gerçek besiciye gitmiyor’
Bankaların yerli üreticiye kredi verme konusunda sıkıntılar çıkardığına değinen Albayrak, “3 trilyonluk besi çiftliğim var ama bana verdikleri kredi 300 bin TL. Bu paraya 10 tane hayvan ancak alabilirsiniz. Yem fiyatları aldı başını gitti. Samanın tonu şuan bin 750 TL. Arpanın kilosunu 5 liradan alıyoruz. Devlet de arpa getiriyor ama gerçekte hayvanı olmayanlara veriliyor. Adamın adına hayvan var ama gerçekte hayvanı yok. Devletten tonunu 2 bin 500 liradan alan birileri bu arpayı getirip gerçek üretim yapan besiciye satmaya çalışıyor. Kendi adına hayvan yazdıran ama gerçekte hayvanı olmayanlar destekten faydalanıyor ve bunu da alıp besicilere satıyor. Bunu nasıl yapabiliyor, çünkü denetim yok. Veteriner gidiyor, hayvanları satarken küpelerini söküyor. Yani küpeler kendilerinde kalıyor. Küpe var ama çiftlikte hayvan yok. Yani hep hayali işler yapılıyor” diye konuştu.
‘Besici zarar ediyor’
Besicilerin zor durumda olduğunu ifade eden Albayrak, “Bayramdan sonra besiciler artık bu işi yapmayacak. 2 tane çiftliğim var ve bayramdan sonra bunları boşaltıyorum ve bu işi de daha yapmayacağım. Çünkü zarar ediyorum. Şuan bir buzağının fiyatı 15 bin lira. Şimdi bu buzağıyı 12-15 ay beslediğinizde zarar ediyorsunuz. Ayda ortalama 2 bin 500 lira masrafı var. Yani sadece maliyeti en az 30 bin lira. Yani toplamda 45 bin liraya mal oluyor bir besi. Bu durumda üretimi nasıl sürdürelim? Bir buzağının alacağı et 600 kilodur. Et ve Süt Kurumu hayvanı 75 TL’den kesime almak istiyor. Bu koşullarda çiftçinin kar etmesinin yolu yok. Besiciye iyi bir destek gelirse bu işi sürdürebilir ama bu koşullarda yapılacak iş değil. Şuan zaten çiftliklerin yarısı boştur ve kimse doldurmuyor. 70-80 bin kapasiteli çiftliklerde 5 bin hayvan kalmadı. Yem fiyatları çok yüksek olduğu için dişi hayvanları bile kesime gönderiyorlar. Bu sene Karacadağ’da kuraklık da var, ot yok. Ot olmadığı için herkes hayvanlarını elinde çıkarmaya başladı. Zaten 15 güne kadar yağmur yağdı yağdı, yağmazsa bu sene ne ot olur ne de saman. Yağmur yağmazsa yeni bir kuraklık yaşanır” diye belirtti.
‘Krediye erişiminin önündeki engeller kaldırılmalı’
Besicilere devletin faizsiz kredi vermesi gerektiğini söyleyen Albayrak, “Devlet bankaları besicilere teminatlarına yakın bir para vermeli. 5 milyonluk teminat gösterebiliyorsam bana 4 milyonluk kredi verebilmeli. Batıdaki besiciler alıyor ama bölgedeki besiciler bu oranda kredi alamıyor. Devletin besicilere acil yem desteği vermesi gerekiyor. Bunun yanında çoban desteği verilebilir. Çobanların sigortası karşılanabilir. Besiciler zor durumda ve acil destek bekliyor. Kurbandan sonra üreticiler çok daha zor durumda olacak ve birçoğu artık üretim yapamayacak” ifadelerini kullandı.