Asgari ücret ödemelerinde uzmanlara göre hesaplamalar günlük yapılmalı ve 31 gün olan aylarda bir günlük ücret farkı ödenmeli. Ödenmemesi halinde ise cezai yaptırım uygulanmalı
Asgari ücret hesaplamalarının gün bazlı mı ay bazlı mı yapılacağı tartışması, işverenler için ciddi bir ceza olasılığını gündeme getirdi. Asgari ücreti Cumhurbaşkanı Erdoğan 8.506.80 Tl olarak açıklamıştı. Ancak 29 Aralık 2022 Perşembe günü Resmi Gazete'de yayımlanan Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı, asgari ücreti "bir günlük normal çalışma karşılığı olarak 333,60 TL " olarak belirliyordu. Erdoğan'ın aylık olarak açıkladığı miktara karşın Komisyonun yasal düzenlemesi günlük ücrete göre yapıldı. Asgari Ücret Yönetmeliği'nin 4/d maddesinde de "İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücret.." şeklinde günlük bir tanım yapılıyor.
T24 yazarı Murat Batı, asgari ücretin aylık ödeneceğine dair hukuki bir dayanağın olmadığını belirtiyor. Asgari ücretin günlük hesaplamalarla ödenmesi gerektiğinin altını çizen Batı, işvereni de 31 gün olan aylarda eksik ödeme yapmamaları için uyardı. Batı eksik ödemenin cezai yaptırımlarını şöyle aktardı:
"Olur da asgari ücret aylık net 8.506,80 TL ödenirse ne olacak? O zaman idari para cezası devreye giriyor. Çünkü Asgari Ücret Yönetmeliği'nin 12'nci maddesi 'İşçilere, Komisyonca belirlenen ücretlerden düşük ücret ödenemez. İş sözleşmelerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konulamaz. İşverenler tarafından, işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamaz.' şeklinde emreder.
Yani İş Kanunu'nun 39'uncu maddesi ile Yönetmeliğin 11'nci maddesi asgari ücret, Resmi Gazete'de yer alan Komisyon Kararıyla ilan edilen tutardır ve 12'nci maddesi de bu tutarın altında ödeme yapamazsın lafzıyla emreder.
Örneğin Ocak 2023'ü düşünelim, 2023 Ocak ayı 31 gündür. Ocak 2023 için bu kişiye brüt 333,6x31 gün= 10.341,6 TL üzerinden ödeme yapılmalıdır. Ancak asgari ücretlinin Ocak 2023 maaşı 10.008 TL olarak dikkate alınırsa bir günlük ücret eksik ödenmiş sayılır.
Amaann nereden bilinecek bu, herkes öyle yapmıyor mu?!! Demeyin, su-i misal emsal olmaz.
Çünkü İş Kanunu m.102/a uyarınca komisyonun belirlediği asgari ücreti işçiye ödemeyen veya noksan ödeyen işveren hakkında işçi başına her ay için 956 TL idari para cezası kesilir.
Aylık sözleşme yapanlara da aynı ceza kesilecek…
Ama biz sözleşmeyi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın internet sayfasında yer alan aylık net 8.506,80 ve brüt 10.008 TL üzerinden yaptık, şimdi ne olacak? Komisyonca Resmi Gazete'de ilan edilen günlük tutarın altında ödeneceğine ilişkin iş sözleşmesi düzenlense bile -örneğin, Bakanlığın açıkladığı 8.506,80 TL olarak sözleşme tesis edilip ödense bile- Yönetmelik m.12 ve ilgili diğer mevzuat hükümlerinin lafzı bu, Devleti bağlamaz ve ceza kesilmesine engel değildir şeklindedir.
Daha basit bir ifadeyle asgari ücretle çalışan birine 31 gün ile biten aylarda 8.506,80 TL ödemeye devam ederseniz ve Bakanlık denetim elemanlarınca ya kendiliğinden ya da şikâyet üzerine yapılan bir denetimde tespit edilirse İş Kanunu m.102/a uyarınca işverene her ay için işçi başına 956 TL idari para cezası kesilecektir. 2023'te ise 31 gün ile biten 7 ay bulunduğu gerçeğiyle birlikte bir ay için kesilecek idari para cezasını 7 ile çarpmamız gerekecektir. Bu da yıllık (956x7) 6.692 TL yapar.
Ayrıca 31 gün ile biten aylarda eksik SGK primi de söz konusu olacağından oradan da bir ceza tutarı var.
Benden uyarması, asgari ücreti tastamam ödeyiniz…"