Kürtçenin Kurmanci ve Zazaki lehçelerinde seçmeli dersler başlıyor. Kürt Dil Hareketi sözcüsü Barij Celalî, ebeveynlerin 'acaba çocuklarımız fişleniyor mu?' endişesi taşıdıklarını söyledi
Foto: Arşiv
Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı ortaokullarda 2022-2023 eğitim ve öğretim yılında okutulacak seçmeli dersleri tercih süreci 3 Ocak 2022'de başladı. Kürt kurum ve kuruluşları ile dernekleri ve Kürtçe Öğretmenleri İnisiyatifi, orta okullardaki seçmeli dersler için 'Kürtçe seçin' çağrısı yapıyor. Gazeteduvar’dan Ferhat Yaşar’ın haberine göre öğrencilerin tercih ettikleri dersleri 21 Ocak 2022'ye kadar okul müdürlüklerine bildirmesi gerekiyor. Yaşayan Diller ve Lehçeler (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) dersi kapsamında, Kürtçenin Kurmanci ve Zazaki lehçelerinde dersler okutuluyor.
[caption id="attachment_99591" align="alignnone" width="875"]
‘Kürtçe seçmek, Kürt olmanın önemli bir öğesidir’
“Seçmeli dil dersi, bir ders seçmek değildir. Kürt diline karşı bir tavır takınmaktır” diyen Kürt Dil Platformu Genel Başkanı Şerefxan Cizirî, şöyle konuştu:
“Kürtçe seçmek, Kürt dilinin önemini vurgulamaktır. Kürtçenin bizim kimliğimiz, hafızamız, kültürümüzün vazgeçilmez bir parçası ve Kürt olmanın önemli bir öğesi olduğu için bu dersi seçin diyoruz. Bu imkân var. Niye seçmeyelim? Sadece seçmeli ders mantığıyla değil, bunun biraz daha derinlemesine, dil Kürtler için nedir, ne anlama geliyor? Bugün biz Kürtçeye yeteri kadar önem vermeseniz, ciddiye almasanız, kendi kişiliğinizde bunu sindiremezseniz, kişiliğinizin bir parçası haline getiremezseniz, sizin bu dille kültürle ilgili söylemleriniz boşta kalır. Kürtler için dil mihenk taşıdır.
‘Kürtçeye sahip çıkılması gerekiyor’
Kürtçeye sahip çıkılması gerektiğini belirten Cizirî, sözlerine şöyle devam etti:
"Elbet işin sosyal yanını da biliyoruz. Bugün Kürtleri birleştiren, Kürtleri Kürt yapan, Kürtlerin ortak noktası, ortak paydası Kürtçedir. Bunun için önem veriyoruz ve Kürtçe seçmeli dersleri seçin diyoruz. Bu ilerde Kürtçenin eğitim dili olmasının önünü de açıyor. Aynı zamanda Kürt Dili ve Edebiyatı mezunu olan öğretmenlerimize de iş olanağı açılıyor. Bugüne kadar Kürtçe hep inkâr edildi. Bunlar hepsi boşa çıktı. İleri sürülen gerekçeler ne bilimsel, ne siyasi ne de kültürel temele sahip. Bu yok saymaya karşı Kürtçeye sahip çıkmak gerekiyor. Kürtçeyi her alanda konuşmak, kişiliğinin, kültürün, siyasetin, sanatın, bir parçası haline getirmektir. Bu yüzden bu konu üzerinde hassasiyetle duruyoruz. Seçmeli dersler yeni başladığı zaman ben de kızımı göndermiştim. Şimdi kızım çok güzel konuşuyor, yazıyor ve okuyor. Onun faydası çok oldu. Bu Kürtlerde dil bilincinin oluşmasına da yardımcı oluyor. Kürtlerin bu olanaktan faydalanmasını istiyoruz ve çağrı yapıyoruz. Ana dili Kurmanci olanların Kurmanci, Zazaki olanların ise Zazaki derslerini seçmelerini istiyoruz.”
‘Pratikte Kürtçe seçme hakkınız var’
[caption id="attachment_103179" align="alignleft" width="409"]
Kürt Dil Hareketi (HezKurd) Sözcüsü Barij Celalî ise seçmeli dersler için sahaya ineceklerini ve insanları teşvik etmek için çalışacaklarını söyledi. Kürtçe seçmeli ders imkanının yıllardır var olduğunu ancak güncel olaylar sebebiyle gündemden düştüğünü ifade eden Celalî şöyle konuştu:
“Yıllardır böyle bir imkan tanınıyor. Maalesef ilk dönemin Kürt siyasi hareketi, seçmeli dersleri yetersiz gördüğü gerekçesiyle boykot çağrısı yapmıştı. Bu boykot çağrısından sonra Kürtlerde seçmeli derslere yönelik taleplerinde bir kırılma olmuştu. Devamında Türkiye'de gelişen siyasi sebeplerle, hendek savaşı olsun, 15 Temmuz olayı olsun bu gibi süreçten dolayı Kürtçe seçmeli dersler gündemden tamamen düştü. Fakat biz tekrar canlandırmaya çalışıyoruz. Seçmeli derslere yönelik çağrılar oluyor. Ancak bu sosyal medya üzerinden oluyor. Sahada bir çalışma olmuyor. Bu noktada bütün dil ve siyasi oluşumları, sahada pratik eylemlerle yapmalarını talep ediyoruz. Bu noktada bizim de önümüzdeki hafta saha çalışmalarımız olacak. Birçok ilde eşzamanlı olarak ilçe ve köylerde insanlarla temasa geçerek, böyle bir haklarının olduğunu, talep edebileceklerini, bir sorunla karşılaştıkları zaman hukuki olarak destekçileri olacağımızı, yanlarında olacağımızı kendilerine ileteceğiz. Bu esnada velilerin kaygılarını da dinleyeceğiz. Çünkü seçmeli Kürtçe derslerle ilgili okul idarelerin ve velilerin iddiaları var.”
‘Velilerde 'çocuklarımız fişleniyor mu?' kaygısı var’
Seçmeli derslerin talep görmeme sebeplerini araştırdıklarını belirten Celalî, şöyle devam etti:
“Hem eğitim kurumlarına soruyoruz bunu hem de velilere soruyoruz. İki tarafın da iddiaları var. Okul idarelerinin şöyle iddiaları var: 'Talep olduğu zaman biz bunu değerlendiriyoruz. Arz talepte bir dengesizlik var. Bakanlığa yazı gönderiyoruz. Bakanlıkta ona göre bize eğitimci gönderiyor. Talep olmayınca ben 3 kişi için sınıf açamıyorum çünkü yasanın gerektirdiği bazı şartlar var.' Ancak velilerin iddialarına göre ise birçok okul kendilerine seçmeli ders dilekçe formunu dahi göndermiyor. Seçmeli dersleri okul idareleri kendileri yapıyor. Ağırlıklı olarak dini dersleri seçtiriyorlar. Birçok velinin seçmeli derslerden haberi olmadığı yönünde iddiaları var. Bazı okullarda ise çoğunluk sayıya ulaşılmasına rağmen talep oluşturulmuyor. Bu iddiaları idareye sorduğumuzda, 'Biz yazıyı gönderiyoruz. Sınıf, öğrenciler ve ortam hazır ama eğitimci yok' diyor. Böyle çeşitli iddialar var. Önümüzdeki hafta sahada çalışırken hem velilere bunun yasal bir hak olduğunu, devlet tarafından tanındığını, rahatlıkla seçebileceklerini ileteceğiz. Çünkü velilerde 'acaba çocuklarımız fişleniyor mu?' kaygısı var. Bunun nedeni de eskiden beri yürütülen politikalardan kaynaklanıyor. Kürtçe konuşan, öğrenmek isteyen yazan bir örgüt üyesi, sempati duyuyor gibi algısı var. Bu algıyı kırmaya dönük bir çalışmamız olacak. İdareler ve öğretmenlerle temas halindeyiz. Veliler ve öğrenciler bilgilendirilirse ilginin artacağını düşünüyoruz.”