Suriye’de rejim lideri Beşar Esad, Ankara-Şam hattında normalleşme sinyallerinin güçlendiği bir dönemde üst düzey müzakerelere başlamak için Türkiye’nin Suriye topraklarındaki askerlerini çekmesinin “zorunluluk olmadığını” söyledi. Son dönemde Rusya’nın da arabuluculuk çabalarıyla hız kazanan normalleşme atmosferinde, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan dahil olmak üzere en üst düzey Türk yetkililerin yaptığı olumlu açıklamalara Suriye cephesinden de ılımlı bir yanıt geldi.
‘İLERLEME KAYDEDEMEDİK’
Önceki gün Suriye meclisine hitap eden Esad, konuşmasında Türkiye ile normalleşme sürecindeki gelişmelere de yer ayırdı. Rusya, İran ve Irak’ın son dönemdeki arabuluculuk çabalarına atıfta bulunan Esad, “Arabulucuların ciddiyetine ve samimi çabalarına rağmen girişimlerde kayda değer bir ilerleme gerçekleşmedi” dedi.
“İlişkilerin normale dönmesi için Türk güçlerinin Suriye topraklarından çekilmesi ve terör gruplarına verilen desteğin son bulması gibi mevcut duruma neden olan politikaların tersine dönmesi gerekiyor” diyen Suriye lideri, görüşmelere başlamak için ise bunun bir ön şart olmadığını vurguladı.
‘ANLAŞMA İMZALAYALIM’
Her iki ülkenin egemenliğini garanti altına alan ve gelecekteki müzakerelerin yol haritasını belirleyen bir anlaşma imzalanması çağrısında bulunan Esad, “Türkiye güçlerini çekmezse görüşmelere başlamayacağımız doğru değil” sözleriyle olası müzakerelere ön koşulsuz yeşil ışık yaktı.
ERDOĞAN SİNYALİ VERMİŞTİ
Türk yetkililer de son aylarda Suriye ile normalleşme sürecine ilişkin çeşitli açıklamalar yapmıştı. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 28 Haziran’da “Diplomatik ilişkilerin kurulmaması için hiçbir sebep yok” derken, 7 Temmuz’da yaptığı açıklamada ise Suriye lideri Esad ile olası bir görüşme için “her an” davette bulunabileceklerini söylemişti. Olumlu bir adıma karşılık göstereceklerini belirten Erdoğan, “Beşar Esad şu anda Türkiye ile ilişkileri düzeltme noktasında bir adım attığı anda biz de ona karşı o yaklaşımı gösteririz. Çünkü biz dün Suriye ile düşman değildik ki biz Esad ile ailece görüşüyorduk. Biz, davetimizi yapacağız. Bu davetle birlikte de Türkiye-Suriye ilişkilerini geçmişte olduğu gibi aynı noktaya getirelim istiyoruz” ifadelerini kullanmıştı.
‘ZAMANIN RUHU BARIŞ DİYOR’
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da 14 Temmuz’da yaptığı açıklamada son bir yılda çeşitli düzeylerde gerçekleşen görüşmelerin çok hareketli geçmediğini belirterek, “Zamanın ruhu bizi barışı, istikrarı aramaya zorluyor” demişti. Suriye ile görüşme sürecine ilişkin 24 Temmuz’da da açıklama yapan Fidan, “Biz güçlü bir ülkeyiz. Çaresizlikten dolayı bir görüşme arayışı içinde değiliz” demişti.
BAKAN GÜLER ÇEKİLME İÇİN ŞART KOŞMUŞTU
MİLLİ Savunma Bakanı Yaşar Güler, iki hafta önce Türkiye ile Suriye arasında gerekli şartların sağlanması halinde bakanlık düzeyinde görüşmeler yapılabileceğini söylemişti. Güler, “Suriye’den çekilme koordinasyonu yalnızca Suriye’de yeni anayasa kabul edildikten, seçimler yapıldıktan, sınırlar güvenlik altına alındıktan sonra görüşülebilir” ifadelerini kullanmıştı. Güler, 26 Temmuz’da yaptığı açıklamada ise şunları kaydetmişti:
“Irak ve Suriye sınırlarımız boyunca güvenlik koridoru oluşturma kararlılığımız tamdır. Suriye rejimi ile görüşmeler sadece Astana’da İran, Türkiye, Suriye ve Rusya olarak dörtlü yapılıyor. Amacımız, Suriye’de 2254 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı temelinde siyasi bir çözüme ulaşılmasıdır. Temennimiz komşumuz Suriye ile rasyonel bir zeminde yeni bir sürecin başlatılmasıdır.”